Zaproponowano rozwiązania, które dostosowują polskie prawo do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2338 zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 w odniesieniu do otwarcia rynku krajowych usług kolejowego transportu pasażerskiego. Przewidziano także regulacje, które wynikają z dotychczasowych doświadczeń związanych z wdrażaniem i stosowaniem przepisów tej ustawy oraz ustawy o transporcie kolejowym. Wprowadzono rozwiązania, które spełniają oczekiwania Komisji Europejskiej związane z trwającą notyfikacją pomocy publicznej, udzielonej spółce „Przewozy Regionalne” sp. z o.o. w 2015 r. na restrukturyzację.

Nowe rozwiązania wynikające z konieczności dostosowania polskich regulacji do przepisów unijnych

Zmieniono zasady bezpośredniego zawierania umów – w transporcie kolejowym zawieranie umów w trybie bezprzetargowym możliwe będzie na dotychczasowych zasadach do 24 grudnia 2023 r. Po tej dacie bezpośrednie udzielanie zamówień możliwe będzie tylko w przypadkach wyszczególnionych w rozporządzeniu (WE) nr 1370/2007.

Zobowiązano organizatora publicznego transportu zbiorowego do udostępniania zainteresowanym podmiotom informacji istotnych do przygotowania oferty, w tym informacji dotyczących specyfikacji infrastruktury. W rezultacie zarządcy infrastruktury kolejowej będą wspierać organizatora publicznego transportu zbiorowego w pozyskiwaniu wszystkich ważnych danych dotyczących specyfikacji infrastruktury.

Dodatkowo nałożono obowiązki sprawozdawcze na związki powiatowo-gminne, związki metropolitalne i marszałków województw jako organizatorów publicznego transportu zbiorowego. Jednocześnie poszerzono zakres informacji sprawozdawczych przekazywanych przez organizatorów publicznego transportu zbiorowego marszałkowi województwa, który musi przygotowywać corocznie informację zbiorczą na temat publicznego transportu zbiorowego z podziałem na transport: autobusowy i kolejowy.

Przepisy służące otwarciu polskiego rynku kolejowych przewozów wojewódzkich, które mają ograniczyć zakłócenia konkurencji w związku z notyfikacją w KE pomocy publicznej na restrukturyzację udzieloną spółce „Przewozy Regionalne” sp. z o.o.

Umowy o świadczenie usług dotyczących publicznego transportu zbiorowego, w odniesieniu do pasażerskich przewozów wojewódzkich w transporcie kolejowym, zawarte z operatorem wybranym w trybie bezpośrednim wskazanym w ustawie – wygasają 14 grudnia 2030 r.

W przypadku wojewódzkich przewozów pasażerskich nie będzie można stosować niektórych wyłączeń od ogólnej zasady konkurencyjnego przyznawania umów. Oznacza to, że bezpośrednie zawieranie umów odnoszących się do wojewódzkich przewozów pasażerskich będzie możliwe tylko w ściśle wskazanych przypadkach.

Inne zmiany

Doprecyzowano definicję „transportu kolejowego” w celu zapewnienia spójności z przepisami ustawy o transporcie kolejowym. Dodano przepis umożliwiający zawarcie jednej umowy o świadczenie usług publicznych (dotyczących kolejowych pasażerskich przewozów międzywojewódzkich i międzynarodowych) w przypadku powierzenia ich wykonywania temu samemu operatorowi. Pozwoli to ministrowi ds. transportu, jako organizatorowi przewozów międzywojewódzkich i międzynarodowych, zawierać jedną umowę o świadczenie usług. Dzięki takiemu rozwiązaniu oferta przewozowa będzie spójna, a środki budżetowe wydatkowane na dofinansowanie wskazanych przewozów zostaną racjonalnie i efektywnie wykorzystane.

Nowe regulacje – co do zasady – mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Rozporządzenie (UE) 2016/2338 obowiązuje od 24 grudnia 2017 r.