Projekt dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej dotyczących zasad funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w latach 2021-2030. Dzięki zmianom, Polska będzie mogła skorzystać z unijnego Funduszu Modernizacyjnego, którego środki przeznaczone są na modernizację systemu energetycznego i poprawę efektywności energetycznej w państwach UE.

W ramach wsparcia realizacji celów polityki energetyczno-klimatycznej UE do 2030 r. Komisja Europejska utworzyła nowy instrument wspierania modernizacji systemu energetycznego i poprawy efektywności energetycznej w krajach UE. Dotyczy to unijnych państw, gdzie PKB per capita jest niższe niż 60 proc. średniej dla całej UE (w odniesieniu do 2013 r.).

Instrumentem wspierającym będzie Fundusz Modernizacyjny, działający w latach 2021-2030. Fundusz stanowią środki ze sprzedaży 2 proc. ogólnej puli uprawnień do emisji w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Pieniądze z Funduszu Modernizacyjnego zostaną rozdysponowane na 10 krajów członkowskich, z czego Polska otrzyma 43,4 proc. dostępnej puli środków.

Najważniejsze rozwiązania

• Wprowadzono procedurę ubiegania się o wsparcie ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Przewiduje ona składanie wniosków o dofinansowanie, ich selekcję, zawarcie umowy o dofinansowanie przedsięwzięcia, a także dokumentowanie jego realizacji i osiąganych postępów realizacji.
• Ze środków Funduszu Modernizacyjnego skorzystają przedsiębiorcy oraz jednostki sektora finansów publicznych, które realizują inwestycje kwalifikujące się do udzielenia dofinansowania.
• Operatorem Funduszu Modernizacyjnego będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).
• Planuje się, że pierwsze wnioski o dofinansowanie projektów wpłyną do NFOŚiGW w 2021 r.
• Zgodnie ze wstępnymi szacunkami, Polsce zostaną przydzielone środki pochodzące ze sprzedaży ok. 135 mln uprawnień do emisji. Ich wartość – w zależności od popytu na uprawnienia i ich cen rynkowych – sięgnie od 2 do 4,8 mld euro. Całkowita pula środków Funduszu, które wygeneruje sprzedaż uprawnień do emisji, będzie znana pod koniec 2030 r. Wysokość tych środków będzie zależna od ceny uprawnień do emisji, jakie będą notowane na aukcjach.

Efektem zmian wprowadzonych w ustawie o systemie handlu będzie także m.in. dostosowanie  polskich przepisów do unijnego prawa oraz wyeliminowanie z porządku krajowego przepisów odmiennie regulujących zagadnienia dotyczące zasad przydziału uprawnień do emisji.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.