UD191

Projekty ustaw

D – pozostałe projekty

Zmiana ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2023 r. poz. 2465 oraz z 2024 r. poz. 1897) ma na celu wprowadzenie systemu Ewidencji Potencjału Świadczeniodawcy (EPS), który umożliwi monitorowanie w czasie rzeczywistym potencjału usługodawcy. W systemie ochrony zdrowia brak jest rozwiązań pozwalających na monitorowanie na poziomie centralnym informacji o aktualnym stanie zasobów: łóżek szpitalnych, pracowników medycznych, infrastruktury, wyrobów medycznych, środków ochrony indywidualnej, gazów medycznych oraz krwi i jej składników.
Należy zauważyć, że pojawiają się niezależne od siebie, rozwiązania na poziomie wojewódzkim oparte o systemy teleinformatyczne, niemniej jednak nie zostały one scentralizowane, jak również nie został zapewniony dostęp do tak gromadzonych danych z poziomu centralnych organów administracji rządowej. Informacja o bieżącej dostępności łóżek oraz planowanych zabiegach rezerwujących te zasoby, w większości przypadków gromadzona jest w poszczególnych komórkach organizacyjnych podmiotów leczniczych i nie podlega agregowaniu na poziomie całego podmiotu, co w efekcie nie pozwala na pełną i wiarygodną ocenę aktualnego potencjału usługodawcy.
W czasie pandemii COVID-19 okazało się sposoby i jakość raportowania danych niezbędnych do szybkiego podejmowania decyzji i reagowania w sytuacji kryzysowej mają wiele wad. Wiele kluczowych dla świadczenia opieki zdrowotnej informacji, przekazywanych było drogą telefoniczną lub za pomocą e-mail z wykorzystaniem dokumentów docx, pdf czy xlsx. W przypadku systemów teleinformatycznych dane wprowadzano ręcznie, a w niektórych przypadkach kilka razy dziennie z uwagi na konieczność aktualizacji sprawozdanych danych. Powodowało to obciążenie dodatkowymi zadaniami personelu usługodawców, w tym także medycznego, a nierzadko konieczność zatrudnienia nowych pracowników. Przekładało się to na jakość sprawozdawanych danych, a tym samym na procesy decyzyjne.
Podczas wizyt studyjnych prowadzonych przez pracowników Ministerstwa Zdrowia u usługodawców i rozmów z personelem oraz spotkań z innymi podmiotami realizującymi zadania z zakresu nadzoru nad systemem ochrony zdrowia i zarządzania kryzysowego, wskazywano na wiele problemów w obszarze sprawozdawczości, jakości i aktualności danych, dublujących się sprawozdań oraz podkreślano zasadność wprowadzenia ujednoliconych rozwiązań i wymiany danych na poziomie centralnym. W szczególności wskazywano na problem z obsługą i realizacją świadczenia opieki zdrowotnej w sytuacji przywiezienia przez zespół ratownictwa medycznego pacjenta do podmiotu wykonującego działalność leczniczą, w którym brak było personelu medycznego oraz dostępności miejsca wykonania zabiegów (m.in. zajęty lub nieczynny blok operacyjny), brakowało specjalistycznego sprzętu i aparatury medycznej do wykonania zabiegu lub diagnostyki(bądź był uszkodzony).
W tym kontekście usługodawcy i jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM) zgłaszają potrzebę dostępu do pełnej i aktualnej informacji z terenu np. powiatu lub województwa o możliwości wykonania koniecznego zabiegu ratującego życie w innym podmiocie leczniczym, aby móc skutecznie skierować karetkę z pacjentem w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia do miejsca, gdzie wykonanie zabiegu będzie możliwe w danej chwili. Zdarzają się sytuacje, w których informacja o braku możliwości przejęcia pacjenta. przez dany podmiot nie jest skutecznie przekazywana np. jednostkom PRM (w tym informacje o awarii m.in.: tomografu, rezonansu, lądowiska, windy, informacje o braku możliwości bezpiecznego transportu zaintubowanego pacjenta itp.). Informacja o faktycznym stanie dostępności łóżek zwykle jest prowadzona manualnie.
W aktualnie funkcjonujących systemach informacji brak jest również danych o tymczasowym wyłączeniu łóżek z eksploatacji, które wynikają z awarii lub złego stanu technicznego, niedostępności sali chorych (np. z powodu choroby zakaźnej i konieczności izolowania pacjentów – wówczas w sali przeznaczonej np. dla czterech pacjentów może być hospitalizowany wyłącznie jeden), zdarzeń losowych (np. pożar, remont, zalanie), czasowego ograniczenia zdolności obsługi (absencja kadry itp.). Personel usługodawców wskazywał także na kwestie dotyczące utrudnionej bieżącej kontroli zasobów tlenowych oraz środków ochrony indywidualnej. Brak jest również odpowiedniej sprawozdawczości w zakresie sprzętu medycznego, a informacje o aktualnych awariach i niedostępnościach spowodowanych przeglądami technicznymi i serwisowaniem, są wymieniane telefoniczne lub za pomocą e-mail. Nierzadko usługodawca dysponuje sprzętem, który nie jest wykazany w danych Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) z uwagi na brak wymagania w zakresie sprawozdawania go w związku z zawieraniem umów z NFZ.
Na poziomie zarządczym usługodawcy, nie istnieje także skuteczne bieżące monitorowanie potencjału i dostępności personelu medycznego pod kątem zabezpieczenia na wypadek sytuacji kryzysowej oraz analizy potencjału systemu ochrony zdrowia.
W związku z powyższym zachodzi pilna potrzeba wdrożenia systemu informacji, który będzie odpowiedzią na przedstawione powyżej problemy. Systemem tym ma być system Ewidencji Potencjału Świadczeniodawcy, który zagwarantuje możliwość bieżącego monitorowania potencjału Świadczeniodawców, w szczególności w zakresie dostępności łóżek szpitalnych (maksymalnie do 30 minut od wystąpienia zdarzenia w postaci zmiany zajętości łóżka), personelu medycznego, a także zasobów sprzętowych, infrastruktury, krwi i jej składników, zabezpieczenia w środki ochrony indywidualnej dla pracowników i zasobów gazów medycznych ze szczególnym uwzględnieniem tlenu medycznego. Wdrożenie systemu pozwoli na poprawę jakości monitorowania potencjału i zabezpieczenia szpitali przy jednoczesnej automatyzacji procesu przekazywania danych przez świadczeniodawców przez bezpośrednią komunikację z systemami szpitalnymi, w szczególności Szpitalnym Systemem Informacyjnym (ang. Hospital Information System (HIS)). Akwizycja danych bezpośrednio z systemów szpitalnych zapewni aktualną i zbliżoną do stanu faktycznego informację o stanie potencjału szpitali.
Wprowadzenie jednolitej w skali kraju EPS umożliwi również stworzenie referencyjnego zbioru danych dla wszystkich szczebli zarządzania z jednoczesnym ograniczeniem obciążenia sprawozdawczego świadczeniodawców.

Zmiana ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, ma na celu wprowadzenie systemu EPS, który umożliwi monitorowanie w czasie rzeczywistym potencjału świadczeniodawców wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne w szczególności w zakresie łóżek szpitalnych, pracowników medycznych, kluczowych wyrobów medycznych, zabezpieczenia w środki ochrony indywidualnej i gazy medyczne, krwi i jej składników, a także stanu infrastruktury informowania o częściowym albo całkowitym braku możliwości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej z powodu siły wyższej lub przyczyn leżących po stronie usługodawcy, pod kątem zapewnienia właściwego procesu decyzyjnego oraz w sytuacjach kryzysowych w ramach Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego. Główną funkcjonalnością projektowanego rozwiązania jest zautomatyzowane pozyskiwanie danych bezpośrednio z systemów teleinformatycznych usługodawców.
Wdrożenie systemu EPS umożliwi bieżące monitorowanie:
1) dostępności łóżek szpitalnych oraz umożliwienie zgłoszenia zapotrzebowania na łóżko przez jednostki systemu PRM (dyspozytorów medycznych lub wojewódzkich koordynatorów ratownictwa medycznego;
2) dostępności pracowników medycznych;
3) dostępności wyrobów medycznych (kluczowego sprzętu medycznego, m.in. CT, MRI, RTG, USG, respiratory);
4) infrastruktury (w odniesieniu do obiektów związanych z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności w zakresie jej dostępności, stanu, instalacji i elementów wyposażenia);
5) dostępności środków ochrony indywidualnej;
6) zasobów gazów medycznych.
Ponadto, w celu ułatwienia dostępu, w systemie będą prezentowane informacje dotyczące zapasów krwi i jej składników gromadzone w systemie e-Krew.
W systemie będą gromadzone również dane o częściowym albo całkowitym braku możliwości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej z powodu siły wyższej lub przyczyn leżących po stronie usługodawcy i automatycznie dystrybuowane do wszystkich podmiotów realizujących zadania z zakresu nadzoru nad funkcjonowaniem systemu ochrony zdrowia i zarządzania kryzysowego.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, podmioty obowiązane do przekazywania danych do EPS, szczegółowy zakres informacji oraz terminy i sposób ich przekazywania, mając na uwadze zakres świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez usługodawców oraz potrzebę zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.

MZ

Katarzyna Kacperczyk Podsekretarz Stanu

MZ

II kwartał 2025 r.