Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
Numer projektu:
UC38
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
C – projekty implementujące UE
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Aktem prawnym, którego stosowaniu służy projekt ustawy jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (Dz. UE L 130 z 15.05.2023, str. 52), zwane dalej „rozporządzeniem CBAM”. Rozporządzenie CBAM ustanawia tzw. mechanizm CBAM (graniczny podatek węglowy). Będzie miał on zastosowanie do importu określonych towarów przywożonych na obszar celny Unii Europejskiej z sektorów cementu, energii elektrycznej, nawozów, żeliwa i stali, aluminium oraz wodoru.
Rozporządzenie CBAM przewiduje okres przejściowy, a następnie docelowy. W odniesieniu do okresu przejściowego CBAM zostało przyjęte rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 z dnia 17 sierpnia 2023 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym (Dz. Urz. UE L 228 z 15.09.2023, str. 94 oraz Dz. Urz. UE L 257 z 20.10.2023, str. 900), zwane dalej „rozporządzeniem wykonawczym 2023/1773”.
Projektowana regulacja ma zapewnić stosowanie przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie odnoszącym się do okresu przejściowego funkcjonowania mechanizmu CBAM, czyli dotyczy rozdziału X rozporządzenia CBAM oraz rozporządzenia wykonawczego 2023/1773.
Wykonanie przedmiotowych przepisów dotyczących okresu przejściowego mechanizmu CBAM wymaga w pierwszej kolejności ustanowienia właściwego organu krajowego. Zgodnie z przepisami rozporządzenia CBAM każde państwo członkowskie jest zobligowane do wyznaczenia właściwego organu do wypełniania funkcji i obowiązków wynikających z jego przepisów.
Drugim celem ustawy jest utworzenie stabilnego zaplecza kadrowego i analitycznego, które będzie wspomagało proces podejmowania decyzji oraz przyczyni się do rozwoju istniejących narzędzi badawczych.
Rozporządzenie CBAM przewiduje okres przejściowy, a następnie docelowy. W odniesieniu do okresu przejściowego CBAM zostało przyjęte rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 z dnia 17 sierpnia 2023 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym (Dz. Urz. UE L 228 z 15.09.2023, str. 94 oraz Dz. Urz. UE L 257 z 20.10.2023, str. 900), zwane dalej „rozporządzeniem wykonawczym 2023/1773”.
Projektowana regulacja ma zapewnić stosowanie przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie odnoszącym się do okresu przejściowego funkcjonowania mechanizmu CBAM, czyli dotyczy rozdziału X rozporządzenia CBAM oraz rozporządzenia wykonawczego 2023/1773.
Wykonanie przedmiotowych przepisów dotyczących okresu przejściowego mechanizmu CBAM wymaga w pierwszej kolejności ustanowienia właściwego organu krajowego. Zgodnie z przepisami rozporządzenia CBAM każde państwo członkowskie jest zobligowane do wyznaczenia właściwego organu do wypełniania funkcji i obowiązków wynikających z jego przepisów.
Drugim celem ustawy jest utworzenie stabilnego zaplecza kadrowego i analitycznego, które będzie wspomagało proces podejmowania decyzji oraz przyczyni się do rozwoju istniejących narzędzi badawczych.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
W celu wykonania aktów prawa Unii Europejskiej wymienionych w pkt. 1, postulowanym rozwiązaniem jest nowelizacja ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji ( Dz. U. z 2022 r. poz. 673, z późn. zm.), zwanej dalej „USZE”) oraz ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2023 r. poz. 589 z późn. zm., zwanej dalej „USH”). Nie jest możliwe zastosowanie innego rozwiązania niż podjęcie prac legislacyjnych.
Projekt ustawy powierza rolę właściwego organu w okresie przejściowym Krajowemu ośrodkowi bilansowania i zarządzania emisjami, o którym mowa w art. 3 ust. 1 USZE.
Dostęp do rejestru przejściowego CBAM będzie udzielany przez organy Krajowej Administracji Skarbowej za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych, o której mowa w art. 35a ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 615, z późn. zm.).
Projektowana ustawa przyznaje Krajowemu ośrodkowi kompetencje do wydawania decyzji administracyjnych oraz przewiduje, że organem wyższego stopnia w stosunku do Krajowego ośrodka będzie minister właściwy do spraw klimatu.
W związku z koniecznością zapewnienia stosowania ww. rozporządzeń Unii Europejskiej zwiększy się obciążenie Krajowego ośrodka oraz ministra właściwego do spraw klimatu działającego jako organu odwoławczego wyższego stopnia w stosunku do decyzji Krajowego ośrodka, co wymaga wzmocnienia kadrowego, i idącego za tym finansowego, obu instytucji.
Z uwagi na formę prawną Krajowego ośrodka przewiduje się przyjęcie przez Skarb Państwa odpowiedzialności finansowej na potrzeby ewentualnych odszkodowań wynikających z naruszenia prawa przy wydawaniu decyzji administracyjnych.
Przewiduje się także wsparcie Krajowego ośrodka w rozwijaniu działalności Centrum Analiz Klimatyczno – Energetycznych w ramach którego rozbudowywany będzie warsztat analityczny. Obecna forma finansowania działań Krajowego ośrodka nie gwarantuje stabilności realizacji zadań i funkcjonowania warsztatu analitycznego. Wymaga to uzupełnienia w postaci trwałego i stabilnego źródła finansowania gwarantującego utrzymanie i rozwój powstałych już narzędzi modelowych oraz kadry specjalistów.
Projekt ustawy powierza rolę właściwego organu w okresie przejściowym Krajowemu ośrodkowi bilansowania i zarządzania emisjami, o którym mowa w art. 3 ust. 1 USZE.
Dostęp do rejestru przejściowego CBAM będzie udzielany przez organy Krajowej Administracji Skarbowej za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych, o której mowa w art. 35a ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 615, z późn. zm.).
Projektowana ustawa przyznaje Krajowemu ośrodkowi kompetencje do wydawania decyzji administracyjnych oraz przewiduje, że organem wyższego stopnia w stosunku do Krajowego ośrodka będzie minister właściwy do spraw klimatu.
W związku z koniecznością zapewnienia stosowania ww. rozporządzeń Unii Europejskiej zwiększy się obciążenie Krajowego ośrodka oraz ministra właściwego do spraw klimatu działającego jako organu odwoławczego wyższego stopnia w stosunku do decyzji Krajowego ośrodka, co wymaga wzmocnienia kadrowego, i idącego za tym finansowego, obu instytucji.
Z uwagi na formę prawną Krajowego ośrodka przewiduje się przyjęcie przez Skarb Państwa odpowiedzialności finansowej na potrzeby ewentualnych odszkodowań wynikających z naruszenia prawa przy wydawaniu decyzji administracyjnych.
Przewiduje się także wsparcie Krajowego ośrodka w rozwijaniu działalności Centrum Analiz Klimatyczno – Energetycznych w ramach którego rozbudowywany będzie warsztat analityczny. Obecna forma finansowania działań Krajowego ośrodka nie gwarantuje stabilności realizacji zadań i funkcjonowania warsztatu analitycznego. Wymaga to uzupełnienia w postaci trwałego i stabilnego źródła finansowania gwarantującego utrzymanie i rozwój powstałych już narzędzi modelowych oraz kadry specjalistów.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MKiŚ
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Krzysztof Bolesta Sekretarz Stanu
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MKiŚ
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
III kwartał 2025 r.
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji: