Rząd chce pomóc samorządom obniżyć koszty gospodarki odpadami oraz poprawić sytuację na krajowym rynku gospodarki odpadami komunalnymi. Chodzi m.in. o uszczegółowienie kwestii dotyczących udziału w systemie gospodarowania odpadami właścicieli nieruchomości niezamieszkałych, indywidualne rozliczanie mieszkańców budynków wielolokalowych czy podwyższenie kar za niewłaściwe postępowanie z odpadami (np. brak odpowiednich zezwoleń). Ponadto wprowadzony zostanie górny limit opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, która obliczana jest na podstawie metody „od ilości zużytej wody”.

Najważniejsze rozwiązania

• Ustalona zostanie maksymalna wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, obliczana na podstawie metody „od ilości zużytej wody”. Będzie to wysokość 7,8% dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za gospodarstwo domowe, tj. ok. 150 zł.
• Uszczegółowiona zostanie kwestia udziału właścicieli nieruchomości niezamieszkałych w systemie gminnym. W określonym terminie będą oni mogli złożyć oświadczenie o wyłączeniu z tego systemu. Jednocześnie podwyższona zostanie maksymalna stawka opłaty za odpady komunalne dla nieruchomości niezamieszkałych.
• Właściciele nieruchomości rekreacyjno-letniskowych będą mogli rozliczać się z opłaty za odpady komunalne, jak właściciele nieruchomości niezamieszkałych, czyli od pojemnika.
• Minister klimatu i środowiska będzie mógł udzielić – w drodze decyzji – odstępstwa dla poszczególnych gmin, jeśli chodzi o sposób selektywnego zbierania odpadów komunalnych.
• Umożliwione zostanie indywidualne rozliczanie mieszkańców z budynków wielolokalowych z obowiązku selektywnego zbierania odpadów.
• Wprowadzone zostaną kary pieniężne za gospodarowanie odpadami dla podmiotów, które nie uzyskały wymaganych decyzji lub wymaganego wpisu do rejestru.
• Umożliwiono gminom dopłacanie ze środków własnych do systemu gospodarowania odpadami. Gminy będą mogły skorzystać z tego rozwiązania w sytuacjach nadzwyczajnych, np. wzrostu cen za zagospodarowanie odpadów (brak możliwości pokrycia wszystkich kosztów z pobranych od mieszkańców opłat czy konieczność znacznego podwyższenia pobieranych opłat).
• Wprowadzone zostaną rozwiązania, które usprawnią funkcjonowanie instalacji przetwarzających odpady komunalne:

• umożliwiono dłuższe magazynowanie odpadów;
• skrócono czas na podjęcie działalności objętej zezwoleniem z dwóch lat do roku;
• zniesiono obowiązek prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów. Dotyczy to podmiotów gospodarujących odpadami niepalnymi, które nie są odpadami niebezpiecznymi.

Gminy powinny zapewnić w pierwszej kolejności przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów zebranych selektywnie oraz odpadów powstających w procesie sortowania. W efekcie, mniej odpadów powinno trafiać na składowiska, co zmniejszy koszty gminy związane z zagospodarowaniem odebranych odpadów.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innym terminie.