Projekt ustawy zawiera rozwiązania, które usprawnią system wspierania rodziny, pieczy zastępczej i adopcji. Chodzi m.in. o wsparcie rozwoju rodzinnych form pieczy zastępczej oraz poprawę sytuacji pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej. Ważną kwestią jest także poprawa organizacji procedur adopcyjnych oraz uprawnień dotyczących macierzyństwa, które przysługują osobom adoptującym dzieci starsze. Podwyższona zostanie ponadto wysokość wynagrodzenia rodzin zastępczych zawodowych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka.

Najważniejsze rozwiązania

• Z 2 168,76 zł na 3100 zł podwyższona zostanie wysokość wynagrodzenia rodzin zastępczych zawodowych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka. Wynagrodzenie to będzie waloryzowane.
• Wprowadzona zostanie możliwość powrotu do dotychczasowej rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, placówki opiekuńczo wychowawczej albo regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej osoby, która opuściła już te formy pieczy i rozpoczęła proces usamodzielniania, jednak z różnych powodów chciałby wrócić do pieczy zastępczej.
• Ułatwiony zostanie proces adaptacji dziecka, w szczególności dziecka starszego (tj. powyżej 7 lat), w nowej rodzinie adopcyjnej.
  • Pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, przysługiwać będzie urlop ojcowski i urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego.
  • Podobne zmiany zaproponowano także w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników, jak również w zakresie nadania prawa do świadczenia rodzicielskiego dla osób, które przysposobiły dziecko.
• Wprowadzone zostaną zmiany w zasadach przekształceń rodzin zastępczych niezawodowych w zawodowe i podpisywania umów z nowymi rodzinami zastępczymi zawodowymi i prowadzącymi rodzinne domy dziecka. Zmiany ułatwią podpisywanie umów ze starostami innymi niż starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny zastępczej czy kandydata.
• Funkcjonować będzie zasada, że m.in. powiat – na terenie którego funkcjonują mogące przyjąć dziecko rodziny zastępcze lub rodzinny dom dziecka – może odmówić umieszczenia dziecka w danej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka tylko w sytuacji, gdy liczba dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej spoza powiatu przekroczyła 25%. Rozwiązanie to ograniczy umieszczanie dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej mimo posiadania wolnych miejsc w rodzinnej pieczy zastępczej.

Nowe przepisy mają wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.