Cudzoziemiec, któremu państwo polskie odmówi wydania wizy Schengen będzie mógł zwrócić się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Warszawie o kontrolę decyzji odmownej. Jest to odpowiedź na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ws. El Hassani dotyczącej zagwarantowania środka odwoławczego w przypadku odmownej decyzji konsula w sprawach Po zmianach przepisów skargi cudzoziemców na decyzje polskich konsulów w sprawach wiz Schengen (odmowa, cofnięcie, unieważnienie) będzie rozpatrywał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, co zapewni jednolitą praktykę orzeczniczą w sprawach wizowych. Skargi będą wnoszone za pośrednictwem konsula.

W postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawach wiz Schengen dla cudzoziemców, czynności za konsula będzie podejmował minister spraw zagranicznych, co pozwoli zapewnić odpowiednią reprezentację organu jakim jest konsul. Jednak konsul nadal będzie stroną – ma sporządzać opis stanu faktycznego, wskazywać istotne okoliczności sprawy, a  także porządkować akta sprawy oraz formułować wstępne stanowisko wobec skargi. Konsul przygotuje komplet dokumentacji oraz opis stanu faktycznego sprawy w terminie ok. 7-10 dni i bez zbędnej zwłoki przekaże akta ministrowi spraw zagranicznych. Minister skargę wniesioną za pośrednictwem konsula przekaże WSA wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę – w terminie 60 dni od dnia jej otrzymania przez konsula.

Przyjęto, że dopiero po skorzystaniu z prawa do ponownego rozpatrzenia sprawy przez konsula, strona będzie mogła złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Jeżeli strona nie złoży wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, nie będzie przysługiwać jej prawo do złożenia skargi do WSA. Z analiz Ministerstwa Spraw Zagranicznych wynika, że w ok. 30 proc. wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy – po przedstawieniu przez wnioskodawcę dodatkowych informacji lub dokumentów – zmieniona zostaje decyzja dotycząca wizy Schengen. Chodzi o to, aby kontrola sprawowana przez WSA dotyczyła jedynie tych przypadków, w których skarżący miał możliwość przedstawienia swoich argumentów na wcześniejszym etapie postępowania i skorzystał z tego prawa.

Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2019 r.