Problem z dostępnością szczepionek dotyka wszystkie kraje Europy – od Portugalii, przez Francję, Niemcy, Polskę, aż po państwa bałtyckie

– zaznaczył premier Mateusz Morawiecki. 

Opóźnienia ze strony firm farmaceutycznych oraz problemy związane z produkcją i dostawą szczepionek, stwarzają ryzyko dla pełnej odbudowy i szybkiego powrotu do normalności

– dodał.

Koordynacja unijnych działań w walce z pandemią COVID-19

Rada Europejska podsumowała sytuację epidemiczną w UE, koncentrując się na kwestii produkcji oraz rozpowszechniania szczepionek, wpływie pandemii na swobodę przemieszczania się, a także na wyzwaniach związanych z nowymi wariantami wirusa. Rozmowy liderów dotyczyły także opóźnień dotyczących dystrybucji szczepionek, wdrażania narodowych programów szczepień oraz wskaźników związanych z efektywnością szczepień.

Premier Mateusz Morawiecki zaproponował, aby firmy farmaceutyczne, które opracowały szczepionki dzięki zaangażowaniu dużych środków publicznych – w tym środków europejskich podatników – podzieliły się patentami z innymi firmami, które mają dostępne linie produkcyjne i mogą szybko rozpocząć wytwarzanie szczepionek.

Zdrowie i życie obywateli to zbyt ważne sprawy, żeby poświęcać je dla lepszego wyniku finansowego kilku firm

– przekonywał szef polskiego rządu.

List 5 unijnych państw do Komisji Europejskiej

Premier Mateusz Morawiecki od tygodni wzywał Komisję Europejską do zwiększenia wysiłków dotyczących dotrzymania terminów dostaw szczepionek i kontynuacji rozmów z producentami, aby zwiększyć dostawy do krajów UE.

23 lutego premierzy Polski, Belgii, Danii, Hiszpanii oraz prezydent Litwy skierowali list do Komisji Europejskiej. Podkreślili w nim potrzebę zwiększenia zdolności produkcyjnych szczepionek w Europie. Apelowali także o zapewnienie odpowiedniego wsparcia producentom z Europy na wypadek nieoczekiwanych problemów podczas procesu produkcji. Zdaniem liderów, istniejące zakłady produkcyjne powinny zostać zaadaptowane, a nowe zbudowane. Umożliwiłoby to obywatelom Europy dostęp do nowych szczepionek, w tym mRNA, gdy będzie potrzeba dostosowania programów szczepiennych do nowych mutacji czy też ewentualnych zagrożeń zdrowia w przyszłości.

• Z treścią listu można zapoznać się tutaj.

Ochrona zdrowia w państwach Unii Europejskiej

Tematem spotkania RE była także ochrona zdrowia w UE w ujęciu strategicznym, z uwzględnieniem narzędzi mogących służyć wzmocnieniu odporności unijnych państw na przyszłe zagrożenia dla zdrowia. Podstawą do dyskusji były propozycje zawarte w komunikacie Komisji Europejskiej „Europejska Unia Zdrowotna”. Chodzi o wzmocnienie wspólnotowej koordynacji i współpracy w obszarze zdrowia i zarządzania kryzysowego.

Polska popiera realizację działań planowanych w Strategii Farmaceutycznej dla Europy opublikowanej przez KE 25 listopada 2020 r. W szczególności związanych ze zwiększeniem możliwości produkcji leków i substancji czynnych (API) na terenie UE – w celu wzmocnienia odporności systemów ochrony zdrowia na wypadek kryzysów.

Bezpieczeństwo i obrona – debata z Sekretarzem Generalnym NATO

Unijni liderzy przeprowadzili również strategiczną debatę na temat europejskiego bezpieczeństwa i obrony z udziałem Sekretarza Generalnego NATO. Dokonali przeglądu bieżących inicjatyw dotyczących inwestycji obronnych, rozwoju zdolności i gotowości operacyjnej oraz zwiększenia odporności UE, w szczególności na zagrożenia hybrydowe. Wysoki Przedstawiciel UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa przedstawił informację o pracach nad Kompasem Strategicznym, czyli strategicznymi założeniami rozwoju Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.

Zgodnie z postulatem Polski, unijni przywódcy zgodzili się, że w obliczu rosnącej niestabilności na świecie, UE musi przyjąć większą odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo i rozwijać inicjatywy obronne UE. Liderzy zgodzili się także, że wzmocnienie zdolności UE do działań autonomicznych dotyczących Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony musi być rozumiane przez pryzmat ścisłej współpracy z partnerami (w tym w ramach prac nad Kompasem Strategicznym).

Polska podkreśla w tym kontekście szczególną rolę oraz komplementarność działań unijnych z NATO. Wskazuje także, że kwestie bezpieczeństwa i obrony powinny stanowić główny filar agendy transatlantyckiej i ścisłej współpracy z nową administracją w USA.

Relacje UE z południowym sąsiedztwem

Rada Europejska przeprowadziła ponadto strategiczną debatę na temat Południowego Sąsiedztwa. Dotyczyła ona propozycji zawartych w nowym programie dla regionu Morza Śródziemnego, które znajdują się w komunikacie Komisji Europejskiej i Wysokiego Przedstawiciela UE ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 9 lutego 2021 r. Komunikat oraz debata przywódców zakończyły strategiczny etap przeglądu stosunków z regionem. Polska w pełni popiera ścisłą współpracę polityczną UE, zarówno ze wschodem, jak i południem. Wspiera europejskie wysiłki na rzecz zapewnienia stabilności politycznej i pobudzenia wzrostu gospodarczego regionu.

Sytuacja na Białorusi

W związku ze wzrostem skali represji na Białorusi, premier Mateusz Morawiecki poprosił Komisję Europejską o zintensyfikowanie prac nad zaproponowanym przez Grupę Wyszehradzką w październiku ubiegłego roku planem wsparcia gospodarczego dla demokratycznej Białorusi. Polska proponuje zatwierdzić plan w trakcie Rady Europejskiej w marcu 2021 r.