Konkretne działania

Dzisiejsze posiedzenie rządu poświęcone było sytuacji w południowo-zachodniej Polsce po powodzi. W części jawnej Premier Donald Tusk poprosił ministrów o przedstawienie działań podległych im resortów oraz propozycji konkretnych rozwiązań. 

“Moją intencją jest, aby każde posiedzenie rządu – w tym dramatycznym czasie powodzi i odbudowy po powodzi – zaczynało się od konkretnego raportu, który powinien docierać natychmiast do ludzi" 

– wyjaśnił szef rządu. 

Druga część posiedzenia Rady Ministrów była poświęcona projektowi ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. 

“To jest 100 stron poprawek, które udoskonalą dotychczasowe, obowiązujące prawo; ułatwią, uelastycznią pomoc” 

– zapowiedział Donald Tusk. 

Rząd będzie w stanie zabezpieczyć – łącznie ze środkami europejskimi – nawet 23 mld zł na program “Odbudowa Plus”. 

“Było dla nas rzeczą bardzo ważną, żeby zapewnić finansowanie pomocy, a później odbudowy na najbliższe miesiące i lata – bo niektóre przedsięwzięcia będą przecież wieloletnie” 

– powiedział Premier. 

Rząd pozostaje bezpośrednio zaangażowany w nadzorowanie działań na terenach dotkniętych katastrofą – jeszcze dziś po południu odbędzie się posiedzenie sztabu kryzysowego we Wrocławiu. 

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 

Jako pierwszy informacje podczas posiedzenia Rady Ministrów przedstawił Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Tomasz Siemoniak podkreślił, że Państwowa Straż Pożarna wraz z wojskiem skupia się obecnie na dwóch celach. Pierwszym z nich jest zapewnienie bezpieczeństwa w związku z przechodzeniem fali kulminacyjnej na Odrze. 

“Przesuwamy siły i środki, przesuwamy śmigłowce i różnego rodzaju sprzęt, tak aby we wszystkich miejscach zagrożenia – zwłaszcza cofkami, przesiękami przez wały czy też wylewaniem się wody przez wały w niektórych miejscach – mieć siły i środki” 

– relacjonował szef MSWiA. 

Drugim priorytetem jest wsparcie mieszkańców w przywracaniu normalnego funkcjonowania w poszkodowanych gminach. 

“Tutaj w żaden sposób nie zmniejszamy naszego zaangażowania. Jeśli chodzi o siły MSWiA, to jest około 25 tys. strażaków zawodowych, strażaków ochotników i policjantów” 

– powiedział Tomasz Siemoniak. 

Policja w dalszym ciągu zapewnia mieszkańcom zalanych terenów bezpieczeństwo, m.in. strzegąc ich mienia przed szabrownikami, prowadząc mobilne posterunki i zapewniając wsparcie psychologiczne. 

Wzmożone działania prowadzi także Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości. Skupia się ono przede wszystkim na walce z dezinformacją oraz procederem prowadzenia fałszywych zbiórek. 

“Proszę tutaj o uważne śledzenie naszych komunikatów. Prosimy o to, żeby skrupulatnie sprawdzać, czy to nie jest fałszywa zbiórka. Takie staramy się eliminować” 

– podkreślał wagę problemu Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. 

MSWiA współpracuje z wojewodami w zakresie wypłacania zasiłków dla poszkodowanych. Już blisko 20 tysięcy rodzin otrzymało takie wsparcie. Pomoc organizuje także Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, która uruchomiła środki w wysokości 12 milionów złotych i zapewnia m.in. tymczasowe lokale mieszkalne. 

Ministerstwo Obrony Narodowej 

Wicepremier i Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz przypomniał, że od samego początku w walkę z powodzią zaangażowane są wszystkie siły zbrojne Rzeczpospolitej: wojska lądowe, siły powietrzne, marynarka wojenna, wojska specjalne i Wojska Obrony Terytorialnej. 

“Linie wysiłku wojska: pomoc i ewakuacja ludności, dbanie o życie i zdrowie – to jest rzecz najważniejsza. Druga sprawa – zabezpieczenie wałów, umacnianie ich w miarę przesuwania się fali. Trzecia sprawa to jest uporządkowanie terenu – sprawy związane ze sprzątaniem, udrożnieniem ciągów komunikacyjnych” 

– wyliczał działania podległych mu służb Minister Obrony Narodowej. 

Wojsko zaangażowało się także m.in. w organizację szpitala polowego w Nysie i proces dezynfekcji.  

W poniedziałek 23.09 rozpoczęła się operacja wojskowa Feniks. 

“Od razu uruchomiliśmy kolejną operację – operację Feniks mającą na celu odbudowę, powrót do normalności. A tak naprawdę to podniesienie poziomu odbudowy do infrastruktury jeszcze lepszej, niż została zniszczona” 

– zapowiedział szef resortu obrony. 

Operacja zaplanowana jest co najmniej do końca roku. Żołnierze będą obecni na terenach zagrożonych i dotkniętych powodzią do momentu, kiedy skutki powodzi nie zostaną usunięte. Koszt operacji Feniks jest szacowany na ok. 175 mln zł. 

Nasi partnerzy z NATO i UE oferują swoją pomoc, np. poprzez wysłanie zespołów inżynieryjnych do odbudowy dróg i mostów. 

“To jest wyraz solidarności, którą Polska zawsze okazywała państwom w potrzebie” 

– zauważył Minister Obrony Narodowej. 

Premier Donald Tusk podziękował za informację o ofertach międzynarodowej pomocy. 

“Dobro wraca w różnych sytuacjach, w różnej postaci. Pomagaliśmy Turkom, pomagaliśmy Szwedom nie tak dawno... Grekom oczywiście przy pożarach lasów. Dzisiaj Szwedzi wysyłają nam osuszacze, Turcy i Niemcy chcą budować mosty...” 

Polska na pewno skorzysta z ofert pomocy wszędzie tam, gdzie będzie to przydatne. 

Ministerstwo Cyfryzacji 

Wicepremier i Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski przedstawił m.in. działania, jakie jego resort podjął, aby uruchomić łączność satelitarną. 160 terminali Starlink przekazano Państwowej Straży Pożarnej, a 70 terminali – Policji. 

Ministerstwo Cyfryzacji współpracuje także z operatorami sieci komórkowych, by zapewnić mieszkańcom dotkniętych katastrofą terenów dostęp do sieci mobilnych. 

“Z kilkudziesięciu tysięcy ludzi odciętych od sieci mobilnej zeszliśmy do liczby poniżej tysiąca” 

– powiedział Krzysztof Gawkowski.

Zlecono działania audytowe, aby wypracować rozwiązania, które pozwolą uniknąć zerwania łączności w podobnych sytuacjach w przyszłości. 

Resort współpracuje z Policją w zakresie walki z dezinformacją. W ostatnim czasie odnotowano wzmożone wrogie działania ze strony rosyjskiej i białoruskiej. 80-90% z tych nieprawdziwych treści jest usuwana już w momencie ich pojawienia się. 

Kolejnym ważnym działaniem jest uruchomienie w aplikacji MObywatel alertów powodziowych. Dzięki temu mieszkańcy poszczególnych województw mogą szybko uzyskać wiedzę na temat sytuacji w regionie. Informacji obywatelom dostarcza także stworzona przez rząd strona internetowa powodz2024.gov.pl. 

Wspólnie z Premierem Donaldem Tuskiem Minister Cyfryzacji podjął decyzję o przekazaniu na tereny poszkodowane 16 tysięcy laptopów, które posłużą dzieciom. 

Ministerstwo Infrastruktury 

Minister Dariusz Klimczak poinformował, że zapewniono przejezdność już wszystkich dróg na Dolnym Śląsku. Gorsza sytuacja jest w województwie opolskim. Szef resortu zdał relację m.in. z działań zmierzających do odbudowy mostu w Głuchołazach. 

Wciąż nieprzejezdny jest odcinek trasy kolejowej Kłodzko Główne - Kłodzko Miasto.  

“Przewidujemy, że do 30 września udrożnimy ruch na tym odcinku” 

– przekazał dobrą wiadomość Dariusz Klimczak. 

Na niektórych odcinkach kolej organizuje objazdy. Apelujemy, by podróżujący analizowali informacje podawane przez przewoźników. 

Szef resortu infrastruktury podał szczegółowe dane dotyczące stanów alarmowych i ostrzegawczych, ostrzeżeń meteorologicznych i hydrologicznych oraz stanu zbiorników. Zwrócił szczególną uwagę na ostrzeżenia hydrologiczne przed wezbraniami trzeciego stopnia dla województw lubuskiego, zachodniopomorskiego, dolnośląskiego i wielkopolskiego. 

Ministerstwo Finansów 

Minister Andrzej Domański przypomniał, że jego resort zabezpieczył w budżecie państwa 2 mld zł na realizację najpilniejszych zadań pomocowych związanych ze zwalczaniem skutków powodzi i pracuje nad zwiększeniem tej kwoty.  

“Na bieżąco wydajemy decyzje uruchamiające środki dla wojewodów, między innymi na wypłatę zasiłków powodziowych. Pracujemy również wspólnie ze stroną samorządową nad bezpośrednią pomocą dla gmin poszkodowanych. Mamy między innymi w dyspozycji środki z rezerwy w wysokości 738 mln zł. Decyzja o podziale tej rezerwy zapadnie wspólnie ze stroną samorządową” 

– poinformował Andrzej Domański. 

Na wsparcie mogą liczyć m.in. kredytobiorcy, których zobowiązanie hipoteczne na 12 miesięcy przejmie państwo, a także przedsiębiorcy – możliwe jest np. wystąpienie o umorzenie zobowiązań podatkowych. 

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej 

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zgodnie z dyspozycją Premiera przeprowadziło całościowy przegląd Funduszy Spójności.  

“Nawet do kilkunastu miliardów złotych można przesunąć na cele odbudowy i odporności” 

– poinformowała Ministra Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. 

Kierowany przez nią resort tworzy nowy priorytet w ramach Funduszy Spójności. Poświęcony jest on odbudowie na terenach zalanych powodzią i równocześnie budowaniu odporności na tego typu zdarzenia. 

“To będą środki na infrastrukturę energetyczną, infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, infrastrukturę drogową, ale także środki dla prywatnych beneficjentów, wspierające środki z budżetu na odbudowę domów, które zostały zniszczone w czasie powodzi” 

– wyliczała Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej. 

Proces przekierowywania środków jest konsultowany z samorządowcami z regionów powodziowych. 

Ministerstwo Klimatu i Środowiska 

Kierowany przez Ministrę Paulinę Hennig-Kloskę resort klimatu obserwuje m.in sytuację infrastruktury środowiskowej i stan wód podziemnych. Państwowa Służba Geologiczna wprowadziła stan zagrożenia hydrogeologicznego na okres od 17 do 30 września dla województw dolnośląskiego i opolskiego oraz południowych części województwa lubuskiego i wielkopolskiego. 

Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało na tereny popowodziowe środki i siły, dzięki którym znacznie zmniejszyła się liczba gospodarstw domowych bez dostępu do energii elektrycznej.  

“Bez prądu pozostaje 1738 odbiorców. W szczytowym momencie to było prawie 80 tysięcy gospodarstw domowych. Nadal największy problem stanowi w tym zakresie województwo dolnośląskie” 

– poinformowała Paulina Hennig-Kloska. 

Na wniosek Ministerstwa Klimatu i Środowiska Rada Ministrów przyjęła zmianę w rozporządzeniu o stanie klęski żywiołowej, która ma ułatwić usuwanie odpadów z terenów dotkniętych powodzią. Resort uruchomił także dotacje dla samorządów na zakup m.in. agregatów, pomp, osuszaczy. 

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 

Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przypomniała, na czym skupiają się działania podległego jej resortu. 

”Podczas kiedy resorty, służby bezpośrednio zaangażowane w walkę z żywiołem stawiają mu tamę, my w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od początku patrzymy tam, gdzie fala już ustępuje, gdzie woda opada i gdzie mieszkańcy zalanych terenów potrzebują natychmiastowej, pilnej pomocy społecznej i pomocy finansowej” 

– podkreśliła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. 

Łączne środki wypłacone na te zasiłki to 100 mln 409 tys. zł. Ta liczba wciąż rośnie. 

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ułatwiło dostęp do pomocy przez uproszczenie formularza dla powodzian. Wniosek może być złożony ustnie, a cała procedura działa na zasadzie tzw. jednego okienka. Pracownicy socjalni często sami przychodzą do osób poszkodowanych.  

Premier Donald Tusk podziękował Ministrze Agnieszce Dziemianowicz-Bąk za inicjatywę wprowadzenia płatnych urlopów dla tych, którzy sprzątają domy swoich bliskich. 

“To dość oczywista pomoc. Każdy, kto się zaangażował i poświęca swój czas, nie jest w pracy, tylko pomaga bliskim, rodzinie w osuszeniu, sprzątaniu, pompowaniu wody etc., będzie mógł liczyć na wsparcie państwa” 

– zapewnił Prezes Rady Ministrów.

Zapis o tej formie pomocy znajdzie się w wypracowanym przez rząd projekcie ustawy. 

Ministerstwo Zdrowia 

Minister Zdrowia Izabela Leszczyna poinformowała, że głównym zadaniem jej resortu jest zapewnienie mieszkańcom zalanych terenów dostępu do świadczeń medycznych. Ministerstwo uruchomiło 3 infolinie. 

“Jedna, ta ogólna, gdzie pacjent może dowiedzieć się, gdzie jest najbliższa przychodnia, gdzie najbliższa apteka, która nie została zalana; gdzie udać się po pomoc. I kolejne dwie infolinie, które dotyczą osób w kryzysie zdrowia psychicznego – oddzielnie dla dorosłych i oddzielnie dla dzieci i młodzieży” 

– wyjaśniła Izabela Leszczyna. 

Pomoc psychologiczna i psychiatryczna dociera do powodzian również za pośrednictwem mobilnego centrum. 

Minister Zdrowia podziękowała pracownikom wszystkich szpitali i przychodni, którzy wykazują się wielkim zaangażowaniem w czasie kryzysu. Szpital w Nysie jest na etapie osuszania i dezynfekcji. 

“Jest ogromna determinacja pracowników lokalnej społeczności, starosty nyskiego, żeby ten szpital uruchomić. Zarówno Ministerstwo Zdrowia, jak i Narodowy Fundusz Zdrowia wspierają absolutnie te wysiłki” 

– podkreśliła szefowa resortu. 

Państwowa Inspekcja Sanitarna koncentruje się na pobieraniu próbek wody, przeprowadzaniu badań laboratoryjnych i wydawaniu środków dezynfekujących.  Każdy może zadzwonić do powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej z prośbą o przeprowadzenie badania wody lub pomoc w dezynfekcji. 

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi  

Wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Adam Nowak poinformował, że wg danych zgromadzonych przez Agencję Restrukturyzacji poszkodowanych w powodzi zostało 4 318 rolników, którzy mają zarejestrowany numer gospodarstwa. 

“Zgodnie z poleceniem Pana Premiera, żeby ta pomoc była szybka i dobrze adresowana, pierwszym z programów będzie wsparcie ok. 5000 zł dla hektara pola, na którym występują niezebrane płody rolne, niezebrane zboża – głównie kukurydza, częściowo też soja, kukurydza, ziemniaki oraz buraki cukrowe” 

– przedstawił jedną z propozycji pomocy rolnikom Adam Nowak. 

Ministerstwo wesprze rolników także m.in. zapewniając możliwość umorzenia czynszów za grunty uprawne, zwolnienia i umorzenia składek na ubezpieczenie społeczne w KRUS-ie oraz rekompensaty za zboża i inne płody rolne, które miały kontakt z wodami powodziowymi. Innym rozwiązaniem są szybkie zaliczki na dopłaty bezpośrednie dla rolników z terenów dotkniętych powodzią. 

Minister Rolnictwa Czesław Siekierski zwrócił się z wnioskiem do Komisji Europejskiej o uruchomienie rezerwy kryzysowej będącej w dyspozycji komisarza do spraw rolnictwa, a także poprosił wojewodów o wsparcie przy uruchomieniu prac komisji szacujących straty.  

Ministerstwo Edukacji Narodowej 

Dzięki determinacji dyrektorów szkół i nauczycieli obecnie tylko 63 placówki mają zawieszone zajęcia. Zdalne nauczanie prowadzone jest w 9 szkołach.  

“W żadnym przypadku bezpieczeństwo toku edukacyjnego dzieci i młodzieży nie jest w tej chwili zagrożone. Wszystkie egzaminy i wszystkie działania będą odbywały się planowo” 

– zapewniła Ministra Edukacji Narodowej Barbara Nowacka. 

Poszkodowane szkoły mają możliwości formalno-prawne, by organizować zajęcia w innych miejscach. 

Resort edukacji przygotował szereg form wsparcia dla poszkodowanych. 

“Wychodząc naprzeciw potrzebom zgłaszanym przez nauczycieli i rodziców, organizujemy zielone szkoły dla dzieci z terenów powodziowych. Pod adresem zieloneszkoly.gov.pl działa specjalny serwis z całodobową linią, gdzie można zgłaszać i szkoły, które potrzebują tej pomocy, i odpowiednią pomoc. W tej chwili zgłosiło się blisko 850 osób – uczniów, uczennic ze szkół z terenów powodziowych – już w gotowości do wyjazdu” 

– poinformowała Barbara Nowacka. 

Ministerstwo planuje przedłużyć program do czasu ferii. 

W ramach wsparcia psychologicznego działa specjalna linia telefoniczna Ministerstwa Edukacji Narodowej. Ponad 40 psychologów zapewnia pomoc przez całą dobę. 

Kierowany przez Barbarę Nowacką resort koordynuje także projekt “Szkoły szkołom”, w ramach którego chętne społeczności szkolne z kraju mogą wesprzeć uczniów i placówki z terenów dotkniętych przez powódź.  

Ministerstwo Sportu i Turystyki 

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras przedstawił informację o formach wsparcia przygotowanych przez jego resort. Ministerstwo przeznaczy środki na odbudowę infrastruktury sportowej, szczególnie obiektów przyszkolnych, oraz obiektów użyteczności publicznej i turystycznej – szlaków turystycznych i parków. 

50 mln zabezpieczono na wsparcie instytucji i przedsiębiorstw turystycznych, które poniosły straty w związku z odwołaniem pobytu czy z niemożnością jego zrealizowania. 

“Zabezpieczyliśmy w budżecie turystycznym 2 miliony na program promocji Dolnego Śląska jako bezpiecznego miejsca organizacji turystyki” 

– zadeklarował Sławomir Nitras. 

Resort wesprze także kluby sportowe.  

Plany rządu na najbliższe dni 

Jeszcze dziś Premier weźmie udział w posiedzeniu sztabu kryzysowego we Wrocławiu. Podczas środowego posiedzenia Sejmu rząd przedstawi informację w sprawie działań na terenach dotkniętych powodzią. W czwartek natomiast powinno odbyć się w Sejmie pierwsze czytanie specjalnej ustawy, którą dziś zajmowała się Rada Ministrów.

“W czwartek odbędzie się debata nad projektem ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, a więc tej ustawy, którą dzisiaj przyjmiemy jeszcze na tym posiedzeniu rządu. Tak że proszę o pełną mobilizację” 

 – zwrócił się do polityków Premier. 

Szef rządu podziękował szefom resortów za przygotowanie w trybie pilnym projektów legislacyjnych i zapowiedział kolejne posiedzenie Rady Ministrów, które odbędzie się w najbliższą sobotę.