– Przed około 40 laty NSZZ Solidarność, który był naszą polską nadzieją, opracował program Rzeczpospolita Samorządna. Ten program był dla nas drogowskazem. Później w pierwszych wolnych wyborach ten program wielu z państwa zaczęło realizować, a wielu pozostałych dołączało w kolejnych latach

– przypomniał podczas gali wręczenia odznaczeń Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki.

Święto Samorządu Terytorialnego zostało ustalone w związku z uchwałą Sejmu z 2000 roku podjętą z okazji 10-lecia samorządu terytorialnego. Dzień 27 maja to również święto wolnych i demokratycznych wyborów, które odbyły się w 1990 roku. Wybory z czerwca 1989 roku nazywane są kontraktowymi, ponieważ  odbyły się na zasadach uzgodnionych w trakcie rozmów Okrągłego Stołu. Były to częściowo wolne wybory w powojennej historii Polski. Przedstawiciele władzy komunistycznej zagwarantowali sobie 65 proc. mandatów w Sejmie. Jedynie wybory do Senatu miały charakter otwarty i demokratyczny. 

Samorząd terytorialny – to lokalne działania wszystkich mieszkańców

Samorząd terytorialny to wspólnota obywateli i mieszkańców, której powierzono odpowiedzialność za sprawy publiczne. Wspólnie realizują zbiorowe potrzeby. Dzięki ich działaniom wykonywane są zadania publiczne. 

Członkowie takiej wspólnoty – mieszkańcy – wybierają swoje władze samorządowe. Wybrani przedstawiciele odpowiadają przed wyborcami. To właśnie w samorządzie władza jest najbliżej obywatela.

Działania lokalnych i regionalnych władz samorządowych są realizowane w ramach zdecentralizowanej władzy publicznej. Terytorialne jednostki uzupełniają działania rządu na poziomie zarówno centralnym, jak i wojewódzkim.

Współpraca rządu i samorządu – planowanie strategiczne ponad podziałami

Dla rządu współpraca z samorządem jest bardzo istotna. Odznaczenia przyznawane są osobom, które swoją ciężką pracą potwierdzają oddanie sprawom lokalnym. To święto wszystkich, którzy pełnią funkcje wykonawcze, m.in:

• przedstawicieli województw,
• prezydentów,
• burmistrzów,
• wójtów.

Na co dzień blisko współpracujemy z samorządami dzięki Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST). Obu stronom zależy, aby wypracować na szczeblu centralnym, jak najlepsze rozwiązania, które będą dopasowane do potrzeb lokalnych. Dopiero skutecznie i efektywne działania będą wdrożone przez władze samorządowe.

Wspólne działanie przy Narodowym Programie Szczepień przeciw COVID-19

Aktualnym przykładem współpracy jest Narodowy Program Szczepień – cykliczne, cotygodniowe spotkania ze stroną samorządową. KWRiST oraz ministrowie rozmawiają na temat realizacji szczepień powszechnych. W ramach tej współpracy wypracowano rozwiązania w zakresie dowozu seniorów i osób niepełnosprawnych do punktów szczepień. Obie strony pracują przy organizacji nowych powszechnych punktów szczepień oraz promocji szczepień. Wyjaśniane są też na bieżąco wszelkie wątpliwości i rozwiązywane problemy zgłaszane przez stronę samorządową. Więcej informacji o nowych działaniach dostępne są na stronie.

Polski Ład – szansa na równomierny rozwój całej Polski

Strona rządowa kontynuuje dialog ze stroną samorządową dotyczący najlepszego wykorzystania środków unijnych z rekordowego budżetu, jaki przypadnie Polsce w najbliższych latach. Regularnie odbywają się spotkania z udziałem samorządowców oraz ministrów. Aktualnie trwają prace nad wypracowaniem wspólnego stanowiska obu stron Komisji.

– Cieszę się, że niezależnie od barw politycznych potrafimy ze sobą współpracować. Cieszę się, że Polski Ład zakłada rozwój infrastruktury – tej supernowoczesnej, jak internet szerokopasmowy, ale także projekty, które powinny być zrobione kilkadziesiąt lat temu - np. podłączenia wodno-kanalizacyjne, melioracje, mała retencja. To wszystko uwzględniamy ze sobą. Jesteśmy coraz lepiej przygotowani, zarówno od strony finansowej, organizacyjnej czy operacyjnej, żeby wspólnie projekty przeprowadzać

– powiedział premier Mateusz Morawiecki. I dodał: – Chcemy razem z Wami przeprowadzać całą reformę instytucji finansowych państwa w taki sposób, aby były one bardziej sprawiedliwe. Czyli ci, którzy mają trudniej, mają większe wsparcie ze strony państwa. Ale o pozostałych i o rozwoju strategicznym nie zapominamy.

Historia nadania odznaczeń dla zasłużonych samorządowców

Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego została ustanowiona rozporządzeniem Rady Ministrów z 15 czerwca 2015 roku. Odznaczenia nadawane są przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dotychczas uhonorowano już ponad 700 samorządowców. To zaszczytne wyróżnienie, które jest nadawane za szczególne zasługi na rzecz samorządu terytorialnego:

• w działalności w organach jednostek samorządu terytorialnego, związkach i stowarzyszeniach jednostek samorządu terytorialnego,
• związane z wykonywaniem zadań dotyczących samorządu terytorialnego w urzędach administracji publicznej oraz w urzędach organów władzy publicznej,
• w pracy naukowej i badawczej dotyczącej zagadnień związanych z jego działalnością.

Uhonorowanie odznaką za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego jest podziękowaniem ze strony rządu za pełną poświęceń służbę dla dobra wspólnego.

– Dziękujemy samorządowcom, którzy doskonale zdają sobie sprawę z tego, przed jakimi wyzwaniami stoi, ale i szansami związanymi z bezprecedensowym budżetem pozyskanym z Unii Europejskiej – 770 mld. W każdym zakątku Polski będziemy mogli poprawiać poziom życia mieszkańców – dziękował premier Mateusz Morawiecki oraz dopowiedział: – Polski Ład ma być naszym rzeczywistym ładem, który w odpowiedni sposób łączy ze sobą kropki na rysunku: samorządowe, rządowe, przedsiębiorców, pracowników w ramach Rady Dialogu Społecznego, budowy konsensusu społecznego.

Symbole na odznaczeniu – orzeł, klucze, wawrzyn

Wygląd odznaki jest symboliczny. Na stronie licowej znajduje się wizerunek orła białego – nawiązujący do godła Rzeczpospolitej Polskiej. Ptak ten w swoich szponach trzyma klucze – obrócone piórami do góry i skierowane na zewnątrz – to symbol samorządności. Klucze do bram miasta są pozostałościami historii – momentu, gdy miasta zyskiwały mury obronne i bramy. Pomimo wielowiekowych przemian, jakie dokonały się w organizmach miejskich, symbol ten jest nadal używany. Kiedyś bramy i mury miejskie miały chronić mieszkańców przed napastnikami. Obecnie nie pełnią już tych funkcji, a furty są otwarte na znak gościnności włodarzy.

Odwrotna strona odznaki zawiera napis „LABOR OMNIA VINCIT” , czyli „PRACA WSZYSTKO ZWYCIĘŻA”. Hasło to zostało okolone wieńcem z dwóch stylizowanych, niezwiązanych gałązek wawrzynu - symbol zwycięstwa w równej walce.