Powrót

Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa

{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"ID169","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Program rządowy stanowi implementacje „Polityki energetycznej Polski do roku 2040” („PEP40”) w obszarze nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa oraz ma na celu dostosowanie koncernów energetycznych do wyzwań związanych z transformacją energetyczną.\nPolityka energetyczna państwa zakłada zmniejszenie roli węgla w strukturze wytwórczej energii elektrycznej przy jednoczesnym zwiększeniu wytwarzania z odnawialnych źródeł energii oraz zwiększeniu wykorzystania gazu jako paliwa przejściowego. Realizacja założeń PEP40 nie będzie możliwa bez istotnego zaangażowania w transformację polskiego sektora elektroenergetycznego spółek z udziałem Skarbu Państwa posiadających większościowy udział w rynku energii w Polsce, zarówno pod względem produkowanej energii elektrycznej jak również zainstalowanej mocy w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym.\nPodmioty sektora energetycznego napotykają jednakże trudności związane z pozyskiwaniem finansowania na nowe inwestycje. Ich główną przyczyną jest obciążenie aktywami węglowymi, które charakteryzują się pogarszającą się rentownością oraz generują wysokie ryzyko regulacyjne. Potęgowane jest to zmianą polityki kredytowej instytucji finansowych, które na przestrzeni lat ograniczały finansowanie aktywów węglowych a obecnie ograniczają finansowanie podmiotów zaangażowanych w wytwarzanie energii z takich źródeł. Rodzi to ryzyko w zakresie możliwości realizacji przyjętych strategii, co w konsekwencji może przełożyć się na opóźnienie transformacji energetycznej Polski oraz dalszy wzrost kosztów energii.\nOdpowiedzią na te wyzwanie jest koncepcja transformacji polegająca na wydzieleniu konwencjonalnych aktywów wytwórczych zasilanych węglem do podmiotu będącego spółką ze 100% udziałem Skarbu Państwa, działającego pod nazwą Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego („NABE”).\nPo wydzieleniu wytwórczych aktywów węglowych koncerny energetyczne skupią się na realizacji nisko i zeroemisyjnych inwestycji a NABE, działająca w formie spółki ze 100% udziałem Skarbu Państwa, będzie właścicielem wytwórczych aktywów węglowych. Rolą NABE będzie zapewnienie niezbędnego bilansu mocy w systemie energetycznym, ograniczając się do niezbędnych inwestycji odtworzeniowych i stopniowego odstawiania jednostek węglowych wraz z postępującym przyrostem mocy ze źródeł nisko i zeroemisyjnych, zapewniając bezpieczeństwo energetyczne kraju. Tym samym wydzielenie aktywów węglowych pozwoli na przeprowadzenie kontrolowanej transformacji energetycznej.\nWydzielenie aktywów wytwórczych do osobnego podmiotu pozwoli ograniczyć ryzyko regulacyjne i klimatyczne spółek sektora elektroenergetycznego. Istotnie zwiększy to potencjał spółek do inwestowania między innymi w nowe elektrownie wiatrowe, fotowoltaiczne, gazowe oraz magazyny energii poprzez uzyskanie dostępu do szerszej\ni atrakcyjniejszej oferty instytucji finansowych, niedostępnej dla przedsiębiorstw obarczonym tzw. „śladem węglowym”. Większe możliwości pozyskania finansowania dłużnego na możliwe najkorzystniejszych warunkach (m.in. zielone obligacje, obligacje w formule ESG) będzie sprzyjać przyśpieszeniu realizacji projektów inwestycyjnych, co będzie miało istotne znaczenia dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań ujętych w projekcie","value":"Proces wydzielania aktywów przyjmie formułę nabycia przez Skarb Państwa od PGE Polskiej Grupy Energetycznej S.A, ENEA S.A., TAURON Polska Energia S.A. wszystkich aktywów związanych z wytwarzaniem energii w elektrowniach zasilanych węglem kamiennym i brunatnym w tym spółek serwisowych świadczących usługi na ich rzecz. W związku z nierozerwalnością kompleksów energetycznych zasilanych węglem brunatnym wśród nabywanych aktywów znają się również kopalnie węgla brunatnego. Aktywa związane z wydobyciem węgla kamiennego nie zostaną włączone do podmiotu zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w jednostkach węglowych. Aktywa ciepłownicze w związku z planowanymi ich modernizacjami w kierunku źródeł nisko i zeroemisyjnych nie będą przedmiotem wydzielenia.\nNastępnie Skarb Państwa dokona integracji nabytych aktywów w ramach jednego podmiotu. Integratorem będzie PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna (PGE GiEK). Integracja nastąpi poprzez połączenie nabytych przez Skarb Państwa spółek lub ich wniesienie na podwyższenie kapitału do PGE GiEK. PGE GiEK będzie działał pod firmą Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego S.A. (NABE). NABE będzie podmiotem samowystarczalnym, który w ramach swojej działalności będzie realizować inwestycje utrzymaniowe i modernizacyjne niezbędne do utrzymania sprawności eksploatowanych bloków węglowych. Tym samym będzie gwarantem bezpiecznej i zrównoważonej transformacji ze względu na dostarczanie mocy niezbędnej do bilansowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Wraz z podłączaniem do KSE nowych nisko lub zeroemisyjnych źródeł wytwórczych NABE będzie wycofywało z użytkowania eksploatowane bloki węglowe.\nTransakcja nastąpi po przeprowadzeniu stosownych analiz biznesowych i ekonomicznych, w tym badania due diligence oraz sporządzeniu wyceny wybranych aktywów. Sposób rozliczenia transakcji, z uwagi na zadłużenie spółek wytwarzania wobec podmiotów dominujących w grupach kapitałowych, będzie przedmiotem szczegółowych uzgodnień pomiędzy Skarbem Państwa a obecnymi właścicielami.\nAby przeciwdziałać negatywnym skutkom związanym z niedostatecznym bilansem zakłada się również stworzenie dedykowanego mechanizmu. Jego celem będzie stopniowe odstawianie jednostek węglowych, z uwzględnieniem konieczności utrzymania niezbędnych rezerw mocy do czasu wprowadzenia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego nowych nisko- i zeroemisyjnych źródeł wytwórczych zdolnych do jego zbilansowania, oraz zapobieżenie szokowi podażowemu związanego z odstawianiem dużej liczby jednostek węglowych w krótkim czasie.\nSzczegółowe rozwiązania dotyczące mechanizmu wsparcia będą przedmiotem oddzielnych regulacji i ze względu na ograniczenia wynikające z europejskich przepisów dotyczących funkcjonowania rynku wewnętrznego będą musiały zostać zatwierdzone przez Komisję Europejską.\nPrzedstawiona koncepcja wydzielenia wytwórczych aktywów węglowych przyczyni się do przyśpieszenia tempa transformacji energetycznej Polski. Pozwoli również na wypełnienie podjętych zobowiązań klimatycznych i ograniczy zmniejszenia emisyjności krajowej gospodarki. Brak jej realizacji może doprowadzić do opóźnienia procesu transformacji co będzie prowadziło do szeregu negatywnych konsekwencji, które został opisane w dokumencie.","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MAP","value":"MAP"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Piotr Pyzik Podsekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Transformacji Spółek Energetycznych i Górnictwa Węglowego","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"MAP","value":"MAP"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"IV kwartał 2021 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 1 marca 2022 r. z autopoprawką ","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20476989,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20476989,"dictionaryValues":[{"id":"Zrealizowany","value":"Zrealizowany"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
ID169
Rodzaj dokumentu:
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Informacje o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie:
Program rządowy stanowi implementacje „Polityki energetycznej Polski do roku 2040” („PEP40”) w obszarze nadzoru właścicielskiego nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa oraz ma na celu dostosowanie koncernów energetycznych do wyzwań związanych z transformacją energetyczną.
Polityka energetyczna państwa zakłada zmniejszenie roli węgla w strukturze wytwórczej energii elektrycznej przy jednoczesnym zwiększeniu wytwarzania z odnawialnych źródeł energii oraz zwiększeniu wykorzystania gazu jako paliwa przejściowego. Realizacja założeń PEP40 nie będzie możliwa bez istotnego zaangażowania w transformację polskiego sektora elektroenergetycznego spółek z udziałem Skarbu Państwa posiadających większościowy udział w rynku energii w Polsce, zarówno pod względem produkowanej energii elektrycznej jak również zainstalowanej mocy w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym.
Podmioty sektora energetycznego napotykają jednakże trudności związane z pozyskiwaniem finansowania na nowe inwestycje. Ich główną przyczyną jest obciążenie aktywami węglowymi, które charakteryzują się pogarszającą się rentownością oraz generują wysokie ryzyko regulacyjne. Potęgowane jest to zmianą polityki kredytowej instytucji finansowych, które na przestrzeni lat ograniczały finansowanie aktywów węglowych a obecnie ograniczają finansowanie podmiotów zaangażowanych w wytwarzanie energii z takich źródeł. Rodzi to ryzyko w zakresie możliwości realizacji przyjętych strategii, co w konsekwencji może przełożyć się na opóźnienie transformacji energetycznej Polski oraz dalszy wzrost kosztów energii.
Odpowiedzią na te wyzwanie jest koncepcja transformacji polegająca na wydzieleniu konwencjonalnych aktywów wytwórczych zasilanych węglem do podmiotu będącego spółką ze 100% udziałem Skarbu Państwa, działającego pod nazwą Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego („NABE”).
Po wydzieleniu wytwórczych aktywów węglowych koncerny energetyczne skupią się na realizacji nisko i zeroemisyjnych inwestycji a NABE, działająca w formie spółki ze 100% udziałem Skarbu Państwa, będzie właścicielem wytwórczych aktywów węglowych. Rolą NABE będzie zapewnienie niezbędnego bilansu mocy w systemie energetycznym, ograniczając się do niezbędnych inwestycji odtworzeniowych i stopniowego odstawiania jednostek węglowych wraz z postępującym przyrostem mocy ze źródeł nisko i zeroemisyjnych, zapewniając bezpieczeństwo energetyczne kraju. Tym samym wydzielenie aktywów węglowych pozwoli na przeprowadzenie kontrolowanej transformacji energetycznej.
Wydzielenie aktywów wytwórczych do osobnego podmiotu pozwoli ograniczyć ryzyko regulacyjne i klimatyczne spółek sektora elektroenergetycznego. Istotnie zwiększy to potencjał spółek do inwestowania między innymi w nowe elektrownie wiatrowe, fotowoltaiczne, gazowe oraz magazyny energii poprzez uzyskanie dostępu do szerszej
i atrakcyjniejszej oferty instytucji finansowych, niedostępnej dla przedsiębiorstw obarczonym tzw. „śladem węglowym”. Większe możliwości pozyskania finansowania dłużnego na możliwe najkorzystniejszych warunkach (m.in. zielone obligacje, obligacje w formule ESG) będzie sprzyjać przyśpieszeniu realizacji projektów inwestycyjnych, co będzie miało istotne znaczenia dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa.
Istota rozwiązań ujętych w projekcie:
Proces wydzielania aktywów przyjmie formułę nabycia przez Skarb Państwa od PGE Polskiej Grupy Energetycznej S.A, ENEA S.A., TAURON Polska Energia S.A. wszystkich aktywów związanych z wytwarzaniem energii w elektrowniach zasilanych węglem kamiennym i brunatnym w tym spółek serwisowych świadczących usługi na ich rzecz. W związku z nierozerwalnością kompleksów energetycznych zasilanych węglem brunatnym wśród nabywanych aktywów znają się również kopalnie węgla brunatnego. Aktywa związane z wydobyciem węgla kamiennego nie zostaną włączone do podmiotu zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w jednostkach węglowych. Aktywa ciepłownicze w związku z planowanymi ich modernizacjami w kierunku źródeł nisko i zeroemisyjnych nie będą przedmiotem wydzielenia.
Następnie Skarb Państwa dokona integracji nabytych aktywów w ramach jednego podmiotu. Integratorem będzie PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna (PGE GiEK). Integracja nastąpi poprzez połączenie nabytych przez Skarb Państwa spółek lub ich wniesienie na podwyższenie kapitału do PGE GiEK. PGE GiEK będzie działał pod firmą Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego S.A. (NABE). NABE będzie podmiotem samowystarczalnym, który w ramach swojej działalności będzie realizować inwestycje utrzymaniowe i modernizacyjne niezbędne do utrzymania sprawności eksploatowanych bloków węglowych. Tym samym będzie gwarantem bezpiecznej i zrównoważonej transformacji ze względu na dostarczanie mocy niezbędnej do bilansowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Wraz z podłączaniem do KSE nowych nisko lub zeroemisyjnych źródeł wytwórczych NABE będzie wycofywało z użytkowania eksploatowane bloki węglowe.
Transakcja nastąpi po przeprowadzeniu stosownych analiz biznesowych i ekonomicznych, w tym badania due diligence oraz sporządzeniu wyceny wybranych aktywów. Sposób rozliczenia transakcji, z uwagi na zadłużenie spółek wytwarzania wobec podmiotów dominujących w grupach kapitałowych, będzie przedmiotem szczegółowych uzgodnień pomiędzy Skarbem Państwa a obecnymi właścicielami.
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom związanym z niedostatecznym bilansem zakłada się również stworzenie dedykowanego mechanizmu. Jego celem będzie stopniowe odstawianie jednostek węglowych, z uwzględnieniem konieczności utrzymania niezbędnych rezerw mocy do czasu wprowadzenia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego nowych nisko- i zeroemisyjnych źródeł wytwórczych zdolnych do jego zbilansowania, oraz zapobieżenie szokowi podażowemu związanego z odstawianiem dużej liczby jednostek węglowych w krótkim czasie.
Szczegółowe rozwiązania dotyczące mechanizmu wsparcia będą przedmiotem oddzielnych regulacji i ze względu na ograniczenia wynikające z europejskich przepisów dotyczących funkcjonowania rynku wewnętrznego będą musiały zostać zatwierdzone przez Komisję Europejską.
Przedstawiona koncepcja wydzielenia wytwórczych aktywów węglowych przyczyni się do przyśpieszenia tempa transformacji energetycznej Polski. Pozwoli również na wypełnienie podjętych zobowiązań klimatycznych i ograniczy zmniejszenia emisyjności krajowej gospodarki. Brak jej realizacji może doprowadzić do opóźnienia procesu transformacji co będzie prowadziło do szeregu negatywnych konsekwencji, które został opisane w dokumencie.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MAP
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Piotr Pyzik Podsekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Transformacji Spółek Energetycznych i Górnictwa Węglowego
Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM:
MAP
Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:
IV kwartał 2021 r. ZREALIZOWANY Rada Ministrów przyjęła 1 marca 2022 r. z autopoprawką
Informacja o rezygnacji z prac nad projektem:
Status realizacji:
Zrealizowany