Dochody, wydatki oraz deficyt budżetu państwa

Dochody budżetu państwa zrealizowano w 2017 r. w wysokości 350,4 mld zł i były wyższe o 25 mld zł w stosunku do kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2017, tj. o 7,7 proc. Na wyższe niż przewidywane w ustawie wykonanie dochodów wpłynęło przede wszystkim większe zrealizowanie wpływów z podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych oraz wyższa wpłata z zysku z Narodowego Banku Polskiego. Wydatki budżetu państwa wykonano w 2017 r. w wysokości 375,8 mld zł i były niższe o 9 mld zł w stosunku do kwoty ustalonej w ustawie budżetowej na rok 2017, tj. o 2,3 proc. Niższe niż planowano w ustawie budżetowej wykonanie wydatków było efektem przede wszystkim niepełnego rozdysponowania rezerw celowych, a także środków w zakresie dotacji i subwencji oraz wydatków bieżących. Deficyt budżetu państwa zrealizowano w wysokości 25,4 mld zł. W stosunku do ustalonego w ustawie  budżetowej na 2017 r. poziomu 59,3 mld zł był on niższy o 34 mld zł, tj. o 57,3 proc.

Produkt Krajowy Brutto

Średnie kwartalne tempo wzrostu PKB w 2017 r. wyniosło 1,1 proc. i było wyższe od tego z 2016 r. (0,8 proc.) oraz zbliżone do długookresowej średniej. W całym 2017 r. tempo wzrostu PKB przyspieszyło do 4,6 proc. (z 3,0 proc. w 2016 r.), co oznacza, że było najwyższe od 2011 r. oraz o 1 pkt proc. większe od prognozy przedstawionej w uzasadnieniu do ustawy budżetowej na 2017 r. Głównym czynnikiem wzrostu pozostał popyt krajowy, a jego dynamika była wyraźnie wyższa niż rok wcześniej. Nieznacznie dodatni wkład we wzrost PKB miał eksport netto. Poprawa sytuacji na rynku pracy, realizacja programu „Rodzina 500+” w połączeniu z bardzo dobrymi nastrojami konsumentów, znalazły odzwierciedlenie w wyższej dynamice konsumpcji prywatnej. Tempo wzrostu spożycia prywatnego w 2017 r. wyniosło 4,7 proc. i było najwyższe od 2008 r. Pozytywny wkład we wzrost – w przeciwieństwie do sytuacji z 2016 r. – miały również inwestycje. Wysoką dynamikę zanotowały w szczególności inwestycje sektora instytucji rządowych i samorządowych.

Rynek pracy

Przyspieszenie dynamiki aktywności gospodarczej w 2017 r. sprzyjało dalszej poprawie sytuacji na rynku pracy. Przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej (bez jednostek o liczbie pracujących do 9 osób) w 2017 r. było o 3,3 proc. wyższe niż przed rokiem, w tym w sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 4,5 proc. Zdecydowanie największy pozytywny wpływ na zmianę liczby etatów w gospodarce narodowej miały usługi rynkowe. W mniejszym stopniu zwiększyło się przeciętne zatrudnienie w pozostałych sektorach ekonomicznych, przy czym w budownictwie zanotowano przyrost liczby etatów po czterech latach spadków. Wzrost popytu na pracę znalazł odzwierciedlenie w spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych, która na koniec 2017 r. była o 253,5 tys. (tj. o 19,0 proc.) niższa w porównaniu do poziomu sprzed roku. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec 2017 r. wyniosła 6,6 proc., tj. była niższa o 1,6 pkt. proc. w porównaniu z końcem 2016 r., a także niższa od szacunków przedstawionych w uzasadnieniu do ustawy budżetowej na 2017 r. (8,5 proc.). Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w ujęciu nominalnym zwiększyło się o 5,4 proc., tj. o blisko 2 pkt. proc. więcej niż przeciętnie w pięciu wcześniejszych latach oraz nieznacznie więcej niż przyjęto w prognozach do ustawy budżetowej na 2017 r. (5,0 proc.). Po uwzględnieniu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych, przeciętna płaca była realnie wyższa o 3,4 proc. niż przed rokiem.

Inflacja

Wzrost cen na rynku surowców, zwłaszcza cen ropy naftowej na przełomie lat 2016/2017 spowodował skokowy wzrost dynamiki cen energii w Polsce. W efekcie inflacja w I kw. 2017 r. zwiększyła się do 2,0 proc.  w skali roku (wobec 0,2 proc.  kwartał wcześniej). W kolejnych kwartałach 2017 r. pozostawała ona na stosunkowo stabilnym poziomie. W konsekwencji, po dwóch latach deflacji, w 2017 r. średni wzrost cen konsumpcyjnych wyniósł 2,0 proc. Od pięciu lat inflacja w Polsce utrzymuje się poniżej celu inflacyjnego Narodowego Banku  Polskiego.

Bilans płatniczy

Wyższa dynamika importu niż eksportu przełożyła się na pogorszenie salda obrotów towarowych, jednak przy rekordowej nadwyżce salda usług (wspieranej m.in. przez rozwój sektora usług dla biznesu) łączne dodatnie saldo w handlu towarami i usługami w relacji do PKB w 2017 r. zwiększyło się do 4,2 proc. W efekcie również cały rachunek obrotów bieżących bilansu płatniczego zanotował nadwyżkę na poziomie 0,3 proc.  PKB (wobec 0,3 proc.  PKB deficytu rok wcześniej), co było najlepszym wynikiem od połowy lat 90-tych.