Przygotowania na wypadek bezumownego opuszczenia Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię trwają od wielu miesięcy i są na zaawansowanym etapie. W dalszym ciągu umowne wyjście Wielkiej Brytanii z UE jest preferowanym scenariuszem i trwają nad nim prace. Jednak, w związku z dynamiką polityczną, działania przygotowawcze na każdy scenariusz zostały zintensyfikowane.

Z inicjatywy Ministerstwa Spraw Zagranicznych przygotowano uchwałę przedstawiającą rządowe inicjatywy legislacyjne, działania organizacyjne oraz informacyjno- pomocowe dla obywateli i przedsiębiorców w sytuacji bezumownego wyjścia Wielkiej Brytanii z UE.

Działania podejmowane na poziomie krajowym stanowią uzupełnienie działań przygotowawczych prowadzonych na poziomie unijnym. Polska nieustannie zachęca Komisję Europejską do jak największej liczby rozwiązań na poziomie UE. Szczególnie istotne – z punktu widzenia obywateli – jest rozporządzenie dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a z punktu widzenia biznesu – rozporządzenie w sprawie  transportu drogowego, które otwiera możliwość dalszego świadczenia usług przewozowych na Wyspach przez ponad 2,5 tys. polskich małych i średnich przedsiębiorstw, do których dzisiaj należy 25 proc. rynku przewozów UE-Wielka Brytania.

W związku z politycznym zobowiązaniem premier T. May i premiera M. Morawieckiego do zapewnienia ochrony praw Polaków w Wielkiej Brytanii, priorytetem rządu jest udzielenie tożsamych gwarancji dla Brytyjczyków w Polsce. Równoległym celem jest stworzenie rozwiązań pomostowych dla polskich przedsiębiorców i konsumentów pozwalających na płynne dostosowanie się do nowych warunków współpracy z partnerami brytyjskimi.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji we współpracy z ministerstwami: Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Przedsiębiorczości i Technologii przygotowało projekt ustawy regulującej pobyt Brytyjczyków w Polsce i gwarantującej ich dostęp do rynku pracy, działalności gospodarczej i świadczeń społecznych. Brytyjczycy i członkowie ich rodzin będą mieć czas do końca 2020 r. na złożenie wniosków o pobyt czasowy lub stały, które rozpatrywane będą w specjalnej uproszczonej procedurze. Przepisy dotyczące obywateli chronią nie tylko Brytyjczyków w Polsce ale i Polaków na Wyspach. Niezależnie od rozwiązań na poziomie UE, MRPiPS przygotowało przepisy gwarantujące sumowanie okresów ubezpieczenia sprzed brexitu i eksport polskich emerytur do Wielkiej Brytanii.

Aby dać pewność polskim przedsiębiorcom MPiT przygotowało przepisy dające czas na dokończenie do końca czerwca br. umów o świadczenie usług, które zawarto z brytyjskimi podmiotami. Mając na uwadze ochronę polskich konsumentów przed możliwymi wątpliwości co do możliwości świadczenia usług finansowych przez brytyjskie podmioty – Ministerstwo Finansów przygotowało przepisy pozwalające w uporządkowany sposób dokończyć te umowy przy zachowaniu roli nadzorczej KNF.

W budżecie państwa na 2019 r. utworzono rezerwę na pokrycie ewentualnego wzrostu polskiej składki członkowskiej w wysokości 1 mld 50 mln zł na wypadek ewentualnej luki w budżecie UE po brexicie. Jest to ważne dla płynnej realizacji polskich projektów rozliczanych w tej perspektywie finansowej.

Polska administracja przygotowuje się również organizacyjnie do bezumownego brexitu. Kadrowe wzmacnianie trwa w urzędach wojewódzkich i Urzędzie do Spraw Cudzoziemców, odpowiedzialnych za rozpatrywanie wniosków o zezwolenia na pobyt.

Aby zapewnić sprawną obsługę eksportu wzmacniana jest Krajowa Administracja Skarbowa (do zadań związanych bezpośrednio z brexitem zostało przeznaczonych ponad 400 etatów) oraz planowane jest zapewnienie dodatkowej obsady kadrowej w granicznych inspektoratach weterynarii w portach morskich w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie oraz porcie lotniczym w Warszawie, a także w Głównym Inspektoracie Weterynarii.

Działaniom legislacyjnym i organizacyjnym towarzyszą  prowadzone od wielu miesięcy działania informacyjne, prowadzone przez ministerstwa i urzędy centralne. Organizowane są cykliczne spotkania z przedsiębiorcami. Na stronach internetowych polskiej administracji udostępniane są materiały wskazujące na skutki bezumownego brexitu i zawierające porady, jak się przed nimi zabezpieczyć. MSZ i MPiT prowadzą punkty kontaktowe, na które można zadawać pytania dotyczace brexitu.

W odniesieniu do praw obywateli MSWiA we współpracy z Urzędem do Spraw Cudzoziemców planuje kampanię informacyjną wśród Brytyjczyków w Polsce na temat uregulowania ich statusu po brexicie. Działania informacyjne skierowane do Polaków na Wyspach prowadzi polska ambasada w Londynie i placówki konsularne we współpracy z administracją brytyjską i Komisją Europejską.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.