W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
{"register":{"columns":[{"header":"Numer projektu","value":"UD137","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"sequence":{"regex":"UD{#UD_1}"},"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Rodzaj dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"Projekty ustaw","value":"Projekty ustaw"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Typ dokumentu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"D – pozostałe projekty","value":"D – pozostałe projekty"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie","value":"Projekt zmiany ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44, z późn. zm.), dalej jako „ustawa o rehabilitacji”, ma na celu, w szczególności, wprowadzenie regulacji usprawniających pracę zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz doprecyzowane i uporządkowanie niektórych przepisów obowiązującej ustawy o rehabilitacji, co wynika z dotychczasowych doświadczeń w praktycznym stosowaniu regulacji. \nCelem projektu jest realizacja zgłaszanych postulatów zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, w tym Unii Metropolii Miast Polskich, dotyczących skrócenia okresu przechowywania akt postępowań orzeczniczych, w tym danych osobowych przetwarzanych przez zespoły orzekające o niepełnosprawności, który obecnie wynosi 50 lat, oraz wyłączenie reguł Prawa zamówień publicznych przy powoływaniu na członków zespołów specjalistów do pełnienia funkcji orzeczników. Ograniczenia wynikające z obowiązujących w tym zakresie przepisów znacznie utrudniają zatrudnianie specjalistów (np. lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów) wpływając tym samym na organizację pracy zespołów i realizację zadań ustawowych związanych z wydawaniem orzeczeń.\nZmian i doprecyzowaniu wymagają niektóre przepisy dotyczące procedur rozpatrywania wniosków składanych przez osoby zainteresowane w celu uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wynika to z doświadczeń zespołów orzeczniczych w dotychczasowym stosowaniu przedmiotowych regulacji.\nW przepisach ustawy o rehabilitacji brakuje rozwiązań prawnych, które umożliwiają weryfikację ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności (np. poprzez elektroniczny system). Wprowadzenie takich regulacji ułatwi m. in. osobom niepełnosprawnym korzystanie z różnego rodzaju ulg czy form wsparcia, poprzez potwierdzenie swojego statusu, a pracodawcom upewnienie się co do aktualności przekazanego orzeczenia, od którego ważności zależy dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnego pracownika z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.\nProjekt ustawy powinien wprowadzić przepisy, które porządkują zagadnienie związane z posiadaniem przez osoby niepełnosprawne kilku różnych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności uwzględniającego zmianę stanu zdrowia powiatowy zespół powinien uchylać poprzednio wydane orzeczenie. Posiadanie przez osoby niepełnosprawne więcej niż jednego orzeczenia o niepełnosprawności oraz posługiwanie się nimi wymiennie przed różnymi organami i instytucjami wprowadza wątpliwości co do faktycznego stanu zdrowia danej osoby oraz ma konsekwencje związane z korzystaniem przez nią z wielu uprawnień. Rodzi to również praktyczne problemy np. w przypadku wyrabiania legitymacji dokumentującej niepełnosprawność (np. zgodnie z art. 6ca ust. 4 ustawy o rehabilitacji w przypadku gdy osoba niepełnosprawna posiada więcej niż jedno orzeczenie o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień, legitymację dokumentującą niepełnosprawność albo legitymację dokumentującą stopień niepełnosprawności wystawia się na podstawie ostatniego orzeczenia). Projekt wprowadza przepisy, które regulują tą sytuację.\nPrzepisy projektu powinny również zostać uzupełnione o możliwość wydłużenia ważności kart parkingowych w związku z wydłużonym zachowaniem ważności dotychczasowych orzeczeń. Zgodnie z art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji, dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. W związku z wydłużeniem ważności orzeczeń powinna zostać również wydłużona ważność kart parkingowych.\nPrzepisy ustawy o rehabilitacji powinny zostać uzupełnione o regulacje umożliwiające wstęp osobie niepełnosprawnej z psem asystującym do budynków zamieszkania zbiorowego np. pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych. Przy obecnym brzmieniu przepisów nie jest to możliwe.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji","value":"1. Projekt ustawy wprowadza przepis, który skraca okres przechowywania akt postępowań orzeczniczych, w tym danych osobowych przetwarzanych przez zespoły orzekające o niepełnosprawności z 50 lat do 20 lat. Po tym okresie dokumentacja powinna zostać przekazana do archiwum państwowego. Należy wskazać, że analogiczny termin (20 lat) obowiązuje w przypadku przechowywania dokumentacji medycznej, zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2024 r. poz. 581). Zaproponowana zmiana wynika z postulatów zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, które gromadzą daną dokumentację. \n2. Projekt ustawy uwzględnia postulaty powiatowych i wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności dotyczące wyłączenia reguł Prawa zamówień publicznych przy powoływaniu na członków zespołów orzeczniczych specjalistów do pełnienia funkcji orzeczników. Obowiązujące przepisy nakazujące stosowanie Prawa zamówień publicznych znacznie utrudniają zatrudnianie specjalistów (np. lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów) i wydłużają cała procedurę, wpływając tym samym na organizację pracy zespołów i realizację zadań ustawowych związanych z wydawaniem orzeczeń. Rozwiązanie wzorowane jest na podobnym wyłączeniu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych - przewidzianym w ustawie z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 2024 r. poz. 248, z późn. zm.). W wymienionej ustawie przy powoływaniu powiatowych i wojewódzkich komisji lekarskich, których celem jest kwalifikacja wojskowa, oraz do zamówień na realizację świadczeń, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych.\n3.W projekcie doprecyzowano przepisy dotyczące procedury rozpatrywania wniosków składanych przez osoby zainteresowane w celu uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wprowadzono przepisy, które dookreślają dotychczasowe zasady postępowania orzeczniczego m. in. w zakresie terminów na rozpatrzenie sprawy w I i II instancji. Wprowadza się maksymalny 3 miesięczny termin na rozpatrywanie wniosku składanego przez osobę zainteresowaną w I instancji oraz maksymalny 2 miesięczny termin na rozpatrzenie odwołania w II instancji. Zmiany wynikają z dotychczasowych zasad postępowania o wydanie orzeczenia, praktyki zespołów orzeczniczych i specyfiki postępowania orzeczniczego (np. konieczności uzupełniania dokumentacji medycznej, konieczności przeprowadzenia badań specjalistycznych, dostępności lekarzy o określonej specjalizacji), które uzupełniane jest jedynie posiłkowo przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Projektowana zmiana zwolni zespoły z konieczności wysyłania zawiadomień o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy, gdy zostanie przekroczony termin w ustawie Kodeks postępowania administracyjnego. Dodatkowo wydłużenie terminu spowoduje zmniejszenie liczby ponagleń kierowanych do wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, jak i Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.\n4. Projekt ustawy o rehabilitacji wprowadza rozwiązania prawne, które umożliwiają weryfikację ważności orzeczenia o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności co ułatwi m. in. osobom z niepełnosprawnością korzystanie z różnego rodzaju ulg czy form wsparcia, a pracodawcom weryfikację statusu osoby niepełnosprawnej umożliwiającego pobieranie dofinansowania do wynagrodzeń takiej osoby z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Na żądanie uwierzytelnione znakiem orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności oraz numerem PESEL osoby, której dotyczy to orzeczenie, na podstawie danych zgromadzonych w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, powiatowy lub wojewódzki zespół udostępni bezpłatnie informację o ważności tego orzeczenia. Proponowany mechanizm pozwala na szybkie potwierdzenie czy konkretne orzeczenie jest ważne. Przepis ten będzie miał zastosowanie również do udostępniania informacji o ważności karty parkingowej i legitymacji osoby niepełnosprawnej. Rozwiązanie będzie dostępne od momentu jego przygotowania do realizacji usługi, co pozwoli na bezpieczne zaplanowanie i przeprowadzenie prac w tym zakresie (uruchomienie systemu nastąpi po ogłoszeniu komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski” przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego).\n5. W projekcie ustawy wprowadzono zmiany wynikające z praktycznego zastosowania regulacji związanych z wydawaniem decyzji ustalających poziom potrzeby wsparcia. Projekt ustawy rozszerza na rok 2025 możliwość ustalania poziomu potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. W obowiązujących przepisach taka możliwość została określona jedynie na rok 2024. Zmiana umożliwi uzyskanie świadczenia wspierającego za okres od dnia złożenia wniosku, a nie od momentu wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. W związku z wdrażaniem nowego systemu dotyczącego ustalania poziomu potrzeby wsparcia koniecznym jest wydłużenie okresu przejściowego również na rok 2025, z uwzględnieniem interesu osób niepełnosprawnych, tak aby nie odczuwały negatywnych skutków przedłużających się postępowań (w związku z wdrażaniem się do nowych zadań wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności). \nW projekcie rezygnuje się z przepisu dotyczącego zachowania ważności dotychczasowej decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia do czasu wydania kolejnej ostatecznej decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność (pod warunkiem złożenia wniosku o wydanie kolejnej decyzji). Wprowadzona regulacja jest niewykonalna z uwagi na niedostosowanie systemów informatycznych. Realizacja tego przepisu wymagałaby zasadniczej i kosztownej przebudowy systemu ZUS, który działa dopiero od kilku miesięcy oraz przebudowy usługi, którą Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wystawia ZUS do pobierania danych z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności. Zmiana może być wprowadzona w kolejnej nowelizacji, z przewidzeniem dłuższej perspektywy czasowej na dostosowanie systemu oraz wymaga zabezpieczenia odpowiedniego budżetu na wprowadzenie zmian.\n6. W związku z zachowaniem ważności orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności (zgodnie z art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji, dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność) projekt ustawy przewiduje przedłużenie ważności karty parkingowej, o której mowa w art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.). Przepis ten jednak będzie miał zastosowanie dopiero od dnia wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających funkcjonowanie centralnej ewidencji posiadaczy kart parkingowych, określonej w komunikacie, o którym mowa w art. 10b ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1273, z późn. zm.). Dopiero uruchomienie centralnej ewidencji posiadaczy kart parkingowych umożliwi weryfikację przez uprawnione organy (np. straż miejską, policję) ważności orzeczeń przez posiadaczy kart parkingowych.\n7. Projekt ustawy wprowadza przepisy, które porządkują zagadnienie związane z posiadaniem przez osoby niepełnosprawne kilku różnych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z projektem w przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności uwzględniającego zmianę stanu zdrowia i stopień trudności w samodzielnym funkcjonowaniu powiatowy zespół uchyla poprzednio wydane orzeczenie. Wyposażenie organów orzekających w wyraźną kompetencję do uchylenia poprzednio wydanego orzeczenia ma istotne znaczenie z tego powodu, że pozwoli na wyeliminowanie z obiegu prawnego poprzednich orzeczeń ustalających status prawny osoby niepełnosprawnej. W aktualnym stanie prawnym, wobec braku przepisu (a więc i braku normy prawnej) dopuszczającego możliwość uchylenia przez organ orzekający o niepełnosprawności poprzednio wydanego orzeczenia, status osoby niepełnosprawnej może być potwierdzony na podstawie pozostających w obiegu prawnym orzeczeń regulujących w odmienny sposób jej prawa i obowiązki.\n8. Projekt ustawy uzupełnia regulację dotyczącą miejsc, w których możliwy jest wstęp osobie niepełnosprawnej z psem asystującym. Dodano miejsca „zamieszkania zbiorowego”, czyli m. in. pensjonaty i ośrodki wypoczynkowe. Obecne brzmienie przepisów ustawy o rehabilitacji obejmuje obiekty użyteczności publicznej, jednak definicja ta nie zawiera np. pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych. Tym samym psy asystujące formalnie nie mają prawa wstępu do pensjonatów i domów wypoczynkowych np. na turnusach rehabilitacyjnych. Projekt ustawy wprowadza taką możliwość.","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Oddziaływanie na życie społeczne nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Spodziewane skutki i następstwa projektowanych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Sposoby mierzenia efektów nowych regulacji prawnych","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":false,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu","value":"Łukasz Krasoń Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Organ odpowiedzialny za przedłożenie projektu RM","registerId":20874195,"dictionaryValues":[{"id":"MRPiPS","value":"MRPiPS"}],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Planowany termin przyjęcia projektu przez RM","value":"IV kwartał 2024 r. ","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Informacja o rezygnacji z prac nad projektem","value":"","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"},{"header":"Status realizacji","registerId":20874195,"dictionaryValues":[],"nestedValues":[],"showInContent":true,"positionSelector":".article-area__article h2","insertMethod":"after"}]}}
Numer projektu:
UD137
Rodzaj dokumentu:
Projekty ustaw
Typ dokumentu:
D – pozostałe projekty
Cele projektu oraz informacja o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w projekcie:
Projekt zmiany ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44, z późn. zm.), dalej jako „ustawa o rehabilitacji”, ma na celu, w szczególności, wprowadzenie regulacji usprawniających pracę zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz doprecyzowane i uporządkowanie niektórych przepisów obowiązującej ustawy o rehabilitacji, co wynika z dotychczasowych doświadczeń w praktycznym stosowaniu regulacji. Celem projektu jest realizacja zgłaszanych postulatów zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, w tym Unii Metropolii Miast Polskich, dotyczących skrócenia okresu przechowywania akt postępowań orzeczniczych, w tym danych osobowych przetwarzanych przez zespoły orzekające o niepełnosprawności, który obecnie wynosi 50 lat, oraz wyłączenie reguł Prawa zamówień publicznych przy powoływaniu na członków zespołów specjalistów do pełnienia funkcji orzeczników. Ograniczenia wynikające z obowiązujących w tym zakresie przepisów znacznie utrudniają zatrudnianie specjalistów (np. lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów) wpływając tym samym na organizację pracy zespołów i realizację zadań ustawowych związanych z wydawaniem orzeczeń. Zmian i doprecyzowaniu wymagają niektóre przepisy dotyczące procedur rozpatrywania wniosków składanych przez osoby zainteresowane w celu uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wynika to z doświadczeń zespołów orzeczniczych w dotychczasowym stosowaniu przedmiotowych regulacji. W przepisach ustawy o rehabilitacji brakuje rozwiązań prawnych, które umożliwiają weryfikację ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności (np. poprzez elektroniczny system). Wprowadzenie takich regulacji ułatwi m. in. osobom niepełnosprawnym korzystanie z różnego rodzaju ulg czy form wsparcia, poprzez potwierdzenie swojego statusu, a pracodawcom upewnienie się co do aktualności przekazanego orzeczenia, od którego ważności zależy dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnego pracownika z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Projekt ustawy powinien wprowadzić przepisy, które porządkują zagadnienie związane z posiadaniem przez osoby niepełnosprawne kilku różnych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności uwzględniającego zmianę stanu zdrowia powiatowy zespół powinien uchylać poprzednio wydane orzeczenie. Posiadanie przez osoby niepełnosprawne więcej niż jednego orzeczenia o niepełnosprawności oraz posługiwanie się nimi wymiennie przed różnymi organami i instytucjami wprowadza wątpliwości co do faktycznego stanu zdrowia danej osoby oraz ma konsekwencje związane z korzystaniem przez nią z wielu uprawnień. Rodzi to również praktyczne problemy np. w przypadku wyrabiania legitymacji dokumentującej niepełnosprawność (np. zgodnie z art. 6ca ust. 4 ustawy o rehabilitacji w przypadku gdy osoba niepełnosprawna posiada więcej niż jedno orzeczenie o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień, legitymację dokumentującą niepełnosprawność albo legitymację dokumentującą stopień niepełnosprawności wystawia się na podstawie ostatniego orzeczenia). Projekt wprowadza przepisy, które regulują tą sytuację. Przepisy projektu powinny również zostać uzupełnione o możliwość wydłużenia ważności kart parkingowych w związku z wydłużonym zachowaniem ważności dotychczasowych orzeczeń. Zgodnie z art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji, dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność. W związku z wydłużeniem ważności orzeczeń powinna zostać również wydłużona ważność kart parkingowych. Przepisy ustawy o rehabilitacji powinny zostać uzupełnione o regulacje umożliwiające wstęp osobie niepełnosprawnej z psem asystującym do budynków zamieszkania zbiorowego np. pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych. Przy obecnym brzmieniu przepisów nie jest to możliwe.
Istota rozwiązań planowanych w projekcie, w tym proponowane środki realizacji:
1. Projekt ustawy wprowadza przepis, który skraca okres przechowywania akt postępowań orzeczniczych, w tym danych osobowych przetwarzanych przez zespoły orzekające o niepełnosprawności z 50 lat do 20 lat. Po tym okresie dokumentacja powinna zostać przekazana do archiwum państwowego. Należy wskazać, że analogiczny termin (20 lat) obowiązuje w przypadku przechowywania dokumentacji medycznej, zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2024 r. poz. 581). Zaproponowana zmiana wynika z postulatów zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, które gromadzą daną dokumentację. 2. Projekt ustawy uwzględnia postulaty powiatowych i wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności dotyczące wyłączenia reguł Prawa zamówień publicznych przy powoływaniu na członków zespołów orzeczniczych specjalistów do pełnienia funkcji orzeczników. Obowiązujące przepisy nakazujące stosowanie Prawa zamówień publicznych znacznie utrudniają zatrudnianie specjalistów (np. lekarzy, psychologów, fizjoterapeutów) i wydłużają cała procedurę, wpływając tym samym na organizację pracy zespołów i realizację zadań ustawowych związanych z wydawaniem orzeczeń. Rozwiązanie wzorowane jest na podobnym wyłączeniu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych - przewidzianym w ustawie z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 2024 r. poz. 248, z późn. zm.). W wymienionej ustawie przy powoływaniu powiatowych i wojewódzkich komisji lekarskich, których celem jest kwalifikacja wojskowa, oraz do zamówień na realizację świadczeń, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych. 3.W projekcie doprecyzowano przepisy dotyczące procedury rozpatrywania wniosków składanych przez osoby zainteresowane w celu uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wprowadzono przepisy, które dookreślają dotychczasowe zasady postępowania orzeczniczego m. in. w zakresie terminów na rozpatrzenie sprawy w I i II instancji. Wprowadza się maksymalny 3 miesięczny termin na rozpatrywanie wniosku składanego przez osobę zainteresowaną w I instancji oraz maksymalny 2 miesięczny termin na rozpatrzenie odwołania w II instancji. Zmiany wynikają z dotychczasowych zasad postępowania o wydanie orzeczenia, praktyki zespołów orzeczniczych i specyfiki postępowania orzeczniczego (np. konieczności uzupełniania dokumentacji medycznej, konieczności przeprowadzenia badań specjalistycznych, dostępności lekarzy o określonej specjalizacji), które uzupełniane jest jedynie posiłkowo przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Projektowana zmiana zwolni zespoły z konieczności wysyłania zawiadomień o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy, gdy zostanie przekroczony termin w ustawie Kodeks postępowania administracyjnego. Dodatkowo wydłużenie terminu spowoduje zmniejszenie liczby ponagleń kierowanych do wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, jak i Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. 4. Projekt ustawy o rehabilitacji wprowadza rozwiązania prawne, które umożliwiają weryfikację ważności orzeczenia o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności co ułatwi m. in. osobom z niepełnosprawnością korzystanie z różnego rodzaju ulg czy form wsparcia, a pracodawcom weryfikację statusu osoby niepełnosprawnej umożliwiającego pobieranie dofinansowania do wynagrodzeń takiej osoby z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Na żądanie uwierzytelnione znakiem orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności oraz numerem PESEL osoby, której dotyczy to orzeczenie, na podstawie danych zgromadzonych w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, powiatowy lub wojewódzki zespół udostępni bezpłatnie informację o ważności tego orzeczenia. Proponowany mechanizm pozwala na szybkie potwierdzenie czy konkretne orzeczenie jest ważne. Przepis ten będzie miał zastosowanie również do udostępniania informacji o ważności karty parkingowej i legitymacji osoby niepełnosprawnej. Rozwiązanie będzie dostępne od momentu jego przygotowania do realizacji usługi, co pozwoli na bezpieczne zaplanowanie i przeprowadzenie prac w tym zakresie (uruchomienie systemu nastąpi po ogłoszeniu komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski” przez ministra właściwego do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego). 5. W projekcie ustawy wprowadzono zmiany wynikające z praktycznego zastosowania regulacji związanych z wydawaniem decyzji ustalających poziom potrzeby wsparcia. Projekt ustawy rozszerza na rok 2025 możliwość ustalania poziomu potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. W obowiązujących przepisach taka możliwość została określona jedynie na rok 2024. Zmiana umożliwi uzyskanie świadczenia wspierającego za okres od dnia złożenia wniosku, a nie od momentu wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. W związku z wdrażaniem nowego systemu dotyczącego ustalania poziomu potrzeby wsparcia koniecznym jest wydłużenie okresu przejściowego również na rok 2025, z uwzględnieniem interesu osób niepełnosprawnych, tak aby nie odczuwały negatywnych skutków przedłużających się postępowań (w związku z wdrażaniem się do nowych zadań wojewódzkich zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności). W projekcie rezygnuje się z przepisu dotyczącego zachowania ważności dotychczasowej decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia do czasu wydania kolejnej ostatecznej decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność (pod warunkiem złożenia wniosku o wydanie kolejnej decyzji). Wprowadzona regulacja jest niewykonalna z uwagi na niedostosowanie systemów informatycznych. Realizacja tego przepisu wymagałaby zasadniczej i kosztownej przebudowy systemu ZUS, który działa dopiero od kilku miesięcy oraz przebudowy usługi, którą Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wystawia ZUS do pobierania danych z Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności. Zmiana może być wprowadzona w kolejnej nowelizacji, z przewidzeniem dłuższej perspektywy czasowej na dostosowanie systemu oraz wymaga zabezpieczenia odpowiedniego budżetu na wprowadzenie zmian. 6. W związku z zachowaniem ważności orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności (zgodnie z art. 6bb ust. 1 ustawy o rehabilitacji, dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność) projekt ustawy przewiduje przedłużenie ważności karty parkingowej, o której mowa w art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.). Przepis ten jednak będzie miał zastosowanie dopiero od dnia wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających funkcjonowanie centralnej ewidencji posiadaczy kart parkingowych, określonej w komunikacie, o którym mowa w art. 10b ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1273, z późn. zm.). Dopiero uruchomienie centralnej ewidencji posiadaczy kart parkingowych umożliwi weryfikację przez uprawnione organy (np. straż miejską, policję) ważności orzeczeń przez posiadaczy kart parkingowych. 7. Projekt ustawy wprowadza przepisy, które porządkują zagadnienie związane z posiadaniem przez osoby niepełnosprawne kilku różnych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Zgodnie z projektem w przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności uwzględniającego zmianę stanu zdrowia i stopień trudności w samodzielnym funkcjonowaniu powiatowy zespół uchyla poprzednio wydane orzeczenie. Wyposażenie organów orzekających w wyraźną kompetencję do uchylenia poprzednio wydanego orzeczenia ma istotne znaczenie z tego powodu, że pozwoli na wyeliminowanie z obiegu prawnego poprzednich orzeczeń ustalających status prawny osoby niepełnosprawnej. W aktualnym stanie prawnym, wobec braku przepisu (a więc i braku normy prawnej) dopuszczającego możliwość uchylenia przez organ orzekający o niepełnosprawności poprzednio wydanego orzeczenia, status osoby niepełnosprawnej może być potwierdzony na podstawie pozostających w obiegu prawnym orzeczeń regulujących w odmienny sposób jej prawa i obowiązki. 8. Projekt ustawy uzupełnia regulację dotyczącą miejsc, w których możliwy jest wstęp osobie niepełnosprawnej z psem asystującym. Dodano miejsca „zamieszkania zbiorowego”, czyli m. in. pensjonaty i ośrodki wypoczynkowe. Obecne brzmienie przepisów ustawy o rehabilitacji obejmuje obiekty użyteczności publicznej, jednak definicja ta nie zawiera np. pensjonatów i ośrodków wypoczynkowych. Tym samym psy asystujące formalnie nie mają prawa wstępu do pensjonatów i domów wypoczynkowych np. na turnusach rehabilitacyjnych. Projekt ustawy wprowadza taką możliwość.
Organ odpowiedzialny za opracowanie projektu:
MRPiPS
Osoba odpowiedzialna za opracowanie projektu:
Łukasz Krasoń Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych