Koordynacja działań unijnych w związku z COVID-19

Rada Europejska podsumuje sytuację związaną z pandemią oraz wysiłki na rzecz zwiększenia produkcji, dostarczania i rozpowszechniania szczepionek. Dokona także przeglądu działań koordynacyjnych dotyczących COVID-19, solidarności międzynarodowej i stosowania certyfikatu szczepienia.

• Zawieszenie ochrony patentowej

Tematem dyskusji będzie międzynarodowy wymiar walki z pandemią. UE, jako największy eksporter szczepionek, będzie kontynuować wysiłki na rzecz zwiększenia światowych zdolności produkcyjnych szczepionek, tak aby sprostać globalnym potrzebom. Unijni liderzy odniosą się do roli COVAX w tym zakresie. Państwa UE przedstawią także swój wkład na rzecz wsparcia państw trzecich. Istotnym elementem rozmów może być również kwestia zawieszenia ochrony patentowej (reakcja na decyzję USA w sprawie tymczasowego odstąpienia od zasad Światowej Organizacji Handlu i uwolnienia patentów na szczepionki przeciw COVID-19).  Dyskusja  może ponadto służyć wymianie doświadczeń związanych z zaawansowaniem procesu i efektywnością szczepień oraz reakcją na nowe warianty wirusa.

• Inicjatywa COVAX i Drużyna Europy

Z zadowoleniem przyjmujemy wsparcie UE dla inicjatywy COVAX. Nasz kraj wskazuje, że przeciwdziałanie pandemii powinno mieć charakter globalny. Równomierna dystrybucja szczepionek ułatwi zapobieganie rozprzestrzeniania się wirusa i przyspieszy odbudowę gospodarek krajów partnerskich. Polska wsparła COVAX poprzez gwarancje i środki w ramach inicjatywy Drużyny Europy. Obecnie prowadzone są rozmowy w sprawie ewentualnego wkładu do programu wspierania rynku (Advance Market Commitment) COVAX. Nasz kraj wspiera także wysiłki na rzecz zapewnienia szczepionek państwom Partnerstwa Wschodniego oraz Bałkanów Zachodnich.

Jednocześnie jesteśmy otwarci na dyskusję na temat rozwiązań, które przyczynią się do zwiększenia dostępu do szczepionek na poziomie globalnym, w tym na temat propozycji dotyczących Intellectual Property waiver oraz licencji przymusowych przewidzianych w Porozumieniu w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej.

• Cyfrowy zielony certyfikat

Polska popiera także szybkie prace nad projektem rozporządzenia w sprawie cyfrowego zielonego certyfikatu. Powinien on być przejrzystym i niedyskryminującym narzędziem ułatwiającym bezpieczne podróżowanie podczas obowiązywania ograniczeń związanych z pandemią.

Polityka klimatyczna

Rada Europejska na posiedzeniu 10-11 grudnia 2020 r. zatwierdziła wiążący unijny cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 r., w porównaniu z 1990 r. Zobowiązała się także, że powróci do tej sprawy i przyjmie dodatkowe wytyczne, zanim Komisja Europejska przedstawi propozycje legislacyjne (KE zapowiada przedstawienie pakietu legislacyjnego 14 lipca tego roku).

Polska, powołując się na mandat zawarty z konkluzjach RE z grudnia 2020 r., będzie dążyła do ustanowienia dalszych wytycznych odnośnie wdrożenia unijnego celu redukcyjnego 55% netto w 2030 r., zarówno dla systemu handlu emisjami (ETS), jak i sektorów nie objętych nim. Nasz kraj stoi na stanowisku, że kluczowe decyzje odnośnie do wdrożenia celu powinny być podjęte przez RE. Wskazujemy także na potrzebę poszanowania zasady neutralności technologicznej i ważnej roli gazu.

Ponadto, będziemy dążyć do zachowania obecnego zakresu sektorowego ETS. Nie popieramy wprowadzenia do systemu handlu transportu i budynków. W przypadku możliwości podwyższenia celów dla ESR, Polska będzie wskazywała na kluczową rolę unijnych standardów we wdrażaniu redukcji emisji oraz konieczność zachowania dotychczasowej metodologii wyznaczania celów.

Nasz kraj akcentuje ryzyko powiększenia ubóstwa energetycznego i konieczność podjęcia środków zaradczych w tym zakresie oraz wskazuje na zasadność unikania nadmiernego obciążenia regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Nie popieramy także ewentualnej decyzji w sprawie neutralności klimatycznej w 2050 r. na poziomie państw członkowskich.

Stosunki UE z Rosją

Unijni przywódcy będą dyskutować na temat relacji UE-Rosja. Polska będzie domagała się zachowania centralnej roli tzw. „pięciu zasad przewodnich”, jako podstawy polityki UE wobec Rosji. Podkreślimy także konieczność uwzględnienia w strategii UE bliższej współpracy ze Stanami Zjednoczonymi, utrzymania priorytetowej roli Porozumień Mińskich (plan zakończenia konfliktu we wschodniej Ukrainie), kontynuacji sankcji wobec Rosji oraz zbliżenia z państwami Partnerstwa Wschodniego.

W związku z pogorszeniem się sytuacji w zakresie praw człowieka i funkcjonowania środowisk niezależnych w Rosji przed wyborami do Dumy (wrzesień 2021 r.), Polska opowie się za rozszerzeniem wsparcia UE dla przedstawicieli rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego oraz uczynieniem praw człowieka jednym z głównych tematów rozmów UE z Rosją.

Nasz kraj będzie się także opowiadać za potępieniem nielegalnych działań Rosji na Ukrainie, w Czechach i Bułgarii. Sprzeciwiamy się również postulatom zbyt szerokiego otwarcia na współpracę z Rosją pod pretekstem wdrażania zasady selektywnego zaangażowania.

Ponadto, Polska wezwie UE i państwa członkowskie do wzmocnienia odporności na zagrożenia płynące z Rosji, w tym te o charakterze hybrydowym.

Relacje UE – UK

Europejscy liderzy omówią stan stosunków ze Zjednoczonym Królestwem, w tym w szczególności implementację Umowy o handlu i współpracy, ustanawiającej nowe podstawy wzajemnych relacji.

Konieczne jest tu zapewnienie przestrzegania zarówno Umowy o handlu i współpracy, jak i Umowy o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE oraz zagwarantowanie równych warunków konkurencji we wzajemnych relacjach.

Polska zwraca także uwagę na wrażliwość polityczną niektórych obszarów w stosunkach unijno-brytyjskich oraz geopolityczne znaczenie utrzymania bliskich relacji. Wskazujemy również na potrzebę pragmatycznego i konstruktywnego podejścia do kształtowania tej współpracy.

Rzecznik Prasowy Rządu Piotr Müller