Żołnierze i funkcjonariusze muszą czuć wsparcie państwa
07.06.2024
Premier Donald Tusk spotkał się z Wicepremierem, Ministrem Obrony Narodowej Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem oraz Ministrem Sprawiedliwości, Prokuratorem Generalnym Adamem Bodnarem. Rozmowy były poświęcone zatrzymaniu polskich żołnierzy, po oddaniu strzałów ostrzegawczych, podczas służby na granicy polsko-białoruskiej. Premier podjął decyzję o odwołaniu Tomasza Janeczka, zastępcy Prokuratora Generalnego odpowiedzialnego za prokuraturę wojskową. Szef rządu zobowiązał też Władysława Kosiniaka-Kamysza do przygotowania propozycji zmian w prawie. Przepisy muszą wspierać żołnierzy, kiedy używają broni w obronie własnej czy w obronie polskiego terytorium.
Pełne wsparcie państwa
Żołnierze i funkcjonariusze pełnią swoją misję na granicy polsko-białoruskiej w imieniu państwa polskiego. Służba ta jest ciężka, niebezpieczna i obarczona wysokim ryzykiem. Zwłaszcza w czasie, gdy trwa wojna hybrydowa, a białoruski reżim wysyła na granicę coraz więcej nielegalnych imigrantów.
"Wszyscy jesteśmy pod wrażeniem sytuacji na granicy. To jest sprawa, co do której powinniśmy być zdecydowanie zjednoczeni, jeśli chodzi o atmosferę wokół działań polskich służb, wojska, policji, Straży Granicznej. Działają oni na granicy, czasami niestety z poświęceniem życia, bronią Rzeczypospolitej przed rozmaitymi formami agresji, organizowanej przez Białoruś i Rosję"
– mówił Premier Donald Tusk podczas oświadczenia dla mediów.
Szef rządu zdecydowanie zaznaczył, że wszystkie organy państwa powinny działać w taki sposób, aby dawać żołnierzom, a także Straży Granicznej czy policji pełne wsparcie.
"Żołnierze chcą chronić polskiej granicy i robią to naprawdę z determinacją. Kilkanaście godzin temu użyli między innymi broni gładkolufowej, chroniąc w okolicach Białowieży polskiej granicy przed kolejnymi zmasowanymi próbami jej nielegalnego przekroczenia"
– dodał Donald Tusk.
Premier nie ma wątpliwości, że możliwość użycia przymusu, łącznie z możliwością użycia broni w sytuacji zagrożenia, musi być oczywista dla polskiego żołnierza czy funkcjonariusza, kiedy broni granicy.
Odwołanie prokuratora Tomasza Janeczka
Donald Tusk podjął decyzję, na wniosek Ministra Sprawiedliwości, o odwołaniu Tomasza Janeczka – zastępcy Prokuratora Generalnego odpowiedzialnego za prokuraturę wojskową. Odwołanie wymaga zgody Prezydenta.
"Mam nadzieję, że wreszcie wszyscy, nie czekając już na przykre wydarzenia, zrozumieją, że są odpowiedzialni także za jakość ludzi, z którymi pracują. I że powinni naprawdę poważnie podejść do kwestii oczyszczania administracji na najwyższych szczeblach z ludzi, którzy nie gwarantują sensownego działania. A czasami wręcz przeciwnie – tak czasami można mieć takie wrażenie – są gotowi raczej działać na niekorzyść państwa polskiego"
– powiedział szef rządu.
Prokurator Tomasz Janeczek został nominowany na stanowisko przez poprzedni rząd. Mimo objęcia nadzorem służbowym sprawy dotyczącej żołnierzy podejrzanych o przekroczenie uprawnień na granicy, twierdzi, że nie znał szczegółów sprawy.
"Nie może być żadnych wątpliwości, że osoby, które decydują o sytuacji prawnej żołnierzy, muszą być absolutnie bez zarzutu i muszą dobrze współpracować z państwem polskim na rzecz wsparcia dla polskiego wojska wtedy, kiedy żołnierze bronią polskiej granicy"
– zaznaczył Premier.
Jednocześnie, Donald Tusk zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości, aby bezpośredni nadzór nad dalszym postępowaniem w sprawie żołnierzy objął Prokurator Krajowy.
"Tak, aby w żaden nielogiczny i niesprawiedliwy sposób prawo nie dotknęło tych żołnierzy, jeśli nie popełnili rzeczywiście istotnego wykroczenia czy przestępstwa. Prokurator Dariusz Korneluk przejmie nadzór nad tą sprawą, ale także z osobistym zaangażowaniem Prokuratora Generalnego"
– poinformował szef rządu.
Premier zwrócił także uwagę, że czasami brak determinacji niektórych przedstawicieli władzy w uzasadnionym dymisjonowaniu ludzi, którzy nie gwarantują prawidłowego działania, może doprowadzać do sytuacji, z którą mamy obecnie do czynienia – nie jesteśmy pewni, czy prokuratura wojskowa podjęła odpowiednie działania w tej sprawie.
"Mam nadzieję, że wszyscy wyciągną prawidłowe wnioski. A jeśli nie, to pożegnają się ze swoimi stanowiskami. Mam nadzieję, że te słowa dotarły do wszystkich zainteresowanych"
– dodał.
Wprowadzimy działania naprawcze
Żołnierze na granicy mogą używać broni. Działają w zakresie i na podstawie prawa. Przepisy wymagają jednak doprecyzowania. Dlatego Premier zobowiązał Ministra Obrony Narodowej do przygotowania propozycji zmian.
"Jestem przekonany, że w poniedziałek, na posiedzeniu rządu, pan Minister będzie gotowy z tymi propozycjami. Chodzi o to, żeby także przepisy prawa, jednoznacznie wspierały polskiego żołnierza wtedy, kiedy w obronie własnej, w obronie polskiego terytorium czy granicy, używa broni. Musi mieć poczucie prawnego bezpieczeństwa"
– podkreślił Donald Tusk.
Szef rządu do czasu zmiany przepisów, będzie oczekiwał zarówno od prokuratury, Żandarmerii Wojskowej, jak i policji postępowania, które zgodnie z prawem będzie również służyło polskim żołnierzom.
"Mówiłem już o zasadzie proporcjonalności. Ona chyba została dość wyraźnie naruszona. Nie przepisy, ale sposób wykorzystywania przepisów w trakcie tej sprawy, która tak zbulwersowała polską opinię publiczną. Jestem przekonany, że po tym zdarzeniu, zarówno prokuratura, jak i żandarmeria czy policja, będą z wyczuciem tej zasady proporcjonalności, traktowały także sprawy związane z polskim bezpieczeństwem i działaniem polskich żołnierzy"
– dodał Premier.
Priorytetem dla ministrów jest teraz ochrona prawna, polegająca na dobrym stosowaniu prawa, ale także zabezpieczeniu prawnej ochrony polskim żołnierzom i funkcjonariuszom.
Rozmowy o żołnierzach i z żołnierzami
W poniedziałek, 10 czerwca, w Białymstoku odbędzie się posiedzenie Rady Ministrów. Ale to nie zamyka kalendarza działań na wschodzie Polski. Tego dnia odbędzie się także, zwołane przez Prezydenta, posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego.
"Będę także prosił następnie wszystkich wojewodów z województw przygranicznych o rozmowę, tam w Białymstoku, na temat działań, jakie musimy podejmować przy polskiej granicy we wszystkich województwach granicznych i o aktualnej sytuacji przy granicach. W kilku miejscach, nie tylko tam, na Podlasiu, te problemy graniczne występują prawie każdego dnia"
– poinformował Premier.
Szef rządu w przyszłym tygodniu będzie się również spotykał z żołnierzami.