Patron Szkoły
Witold Lutosławski urodził się 25 I 1913 r. w Warszawie, tam zmarł 7 II 1994 r. Dzieciństwo i młodość Lutosławskiego upłynęły w Drozdowie, Moskwie i Warszawie. Przyszły kompozytor wychowywał się w atmosferze muzykowania domowego, co miało wpływ na rozbudzenie jego wyobraźni dźwiękowej.
Pierwsze utwory skomponował już w dzieciństwie. W wieku 6 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie u Heleny Hoffman, po 1924 roku u Józefa Śmidowicza, a następnie u Artura Taubego.
W latach 1926-1932 pobierał lekcje gry na skrzypcach u Lidii Kmitowej. Studia w tym zakresie zaowocowały dwiema sonatami na skrzypce i fortepian.
Równolegle z kształceniem muzycznym przebiegała jego edukacja ogólna Lutosławskiego: w latach 1924-1931 uczył się w gimnazjum matematyczno-przyrodniczym im. stanisława Staszica. Stefana Batorego w Warszawie. W latach 1931-1933 studiował matematykę na Uniwersytecie w Warszawie. W jednym z wywiadów udzielonych wiele lat później powiedział,że zarówno tak matematyka jak i muzyka są skomplikowanymi, wysoce zorganizowanymi,
abstrakcyjnymi światami. Świat muzyki pociągał go jednak silniej.
W roku 1932 wstąpił do konserwatorium w Warszawie, gdzie podjął studia gry na fortepianie
u Jerzego Lefelda i naukę kompozycji u Witolda Maliszewskiego.
Z utworów napisanych w czasach studenckich zachowała sięSonata na fortepian.
Wroku 1936 Lutosławski ukończył studia pianistyczne, a w 1937 - kompozytorskie. Jako pracę dyplomowa przedłożył dwie części Requiem na głos solowy, chór i orkiestrę:Requiem aeternamiLacrimosa. W czasie studiów rozpoczął komponowanieWariacji symfonicznych, których prawykonanie odniosło wielki sukces.
Dobrze zapowiadającą się karierę artystyczną Lutosławskiego przerwała II wojna światowa. W czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie, a w roku 1944 w Komorowie koło Warszawy. Pracował zarobkowo jako pianista w kawiarniach warszawskich grając w duecie z Andrzejem Panufnikiem, z którym opracował około 200 transkrypcji utworów Bacha, Mozarta, Schuberta, Brahmsa, Ravela
i innych. Opracowania te spłonęły w czasie Powstania Warszawskiego. Zachowała się jedynie transkrypcja 24 kaprysu Paganiniego wydana przez PWM jakoWariacje na temat Paganiniego na 2 fortepiany.
Po wojnie w 1945 roku wszedł w skład zarządu Związku Kompozytorów Polskich i zamieszkał na stałe
w Warszawie. Rok później poślubił Danutę Bogusławską z domu Dygat. W latach 1947 i 1948 reprezentował Polskę na festiwalach Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Kopenhadze i Amsterdamie.
Jego twórczość z powojennego dziesięciolecia obejmuje takie utwory jak I SymfoniaiKoncert
na orkiestrę,za który artysta otrzymał Państwową Nagrodę Muzyczną I stopnia (1954). W 1955 r. nagrodzone zostały też utwory Lutosławskiego napisane dla dzieci, które stanowią cenny wkład do repertuaru pedagogicznego.
Własne utwory prezentował niemal na każdym Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień".
W 1958 roku wykonano Muzykę żałobną, która przyniosła kompozytorowi międzynarodową sławę. Dzieło to w 1959 zostało wykonane w Minneapolis, Bostonie, Cleveland a w roku 1961 w Londynie, Paryżu, Bazylei, Strasburgu, Pradze i Berlinie.
ZaMuzykę żałobną w 1959 roku otrzymał I miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu.
W latach sześćdziesiątych Lutosławski rozpoczął działalność dyrygencką, współpracował z takimi orkiestrami jak: Los Angeles Philharmonic Orchestra, San Fracisco Symphony Orchestra, BBC Symphony Orchestra, London Sinfonietta Orchestra de Paris i WOSPRiT (obecnie NOSPR).
Witold Lutosławski nie wiązał się nigdy na stałe z żadną uczelnią muzyczną, jego wykłady o muzyce czy sztuce komponowania ograniczały się do pojedynczych wystąpień lub krótkich kursów, w czasie których przekazywał studentom swe doświadczenia kompozytorskie.
W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych stale występował na estradach całego świata.
Był laureatem wielu nagród oraz odznaczeń krajowych i zagranicznych m.in. najwyższego polskiego odznaczenia - Orderu Orła Białego (1994 rok). Szesnaście polskich i zagranicznych uczelni nadało mu tytuł doktora honoris causa.
WitoldLutosławski uczestniczył w pracach komisji repertuarowej Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Na Kongresie Kultury Polskiej (11-12 XII 1981) mówił
o sytuacji artysty w okresie tzw. Socrealizmu. W 1989 r. wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność" Lechu Wałęsie, a w 1993 roku odbył podróże artystyczne m. in. do USA. Kanady, Japonii. Artysta do ostatnich lat życia intensywnie komponował, pozostawiając po sobie nie ukończonyKoncert skrzypcowy.
Witold Lutosławski został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie 16 lutego 1994 roku.
Opracowała Anna Kurowska
Lutosławski z Drozdowa
Drozdowo to niewielka miejscowość leżąca na południowy wschód od Łomży,około
40 kilometrów od Zambrowa. Dziś słynie przede wszystkim z malowniczego usytuowania oraz Muzeum Przyrody, które mieści się w dawnej siedzibie rodziny Lutosławskich. Z miejscowością tą już od XVIII wieku związane są dzieje rodziny Lutosławskich, wśród której członkowie znajdują się wybitne postaci, ważne zarówno dla historii ziemi łomżyńskiej, jak również dla historii Polski.
opracowała Anna Kurowska
Bibliografia:
Chyl Stanisława,Lutosławscy. Drozdowo-Zambrów 1999.
Paja-Stach Jadwiga,Lutosławski i jego styl muzyczny,Musica Iagiellonica,Kraków 1997.
Dlaczego Witold Lutosławski?
Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Zambrowie nosi imię Witolda Lutosławskiego. Wybór kompozytora na patrona szkoły nie był przypadkowy. Rodzina Lutosławskich przez wiele lat związana była z tym regionem.
Witold Lutosławski uznawany jest za jednego z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku. Ceni się go za niezależny, indywidualny styl kompozytorski, stworzenie zasad aleatoryzmu kontrolowanego, jak również formy łańcuchowej. Jego kompozycje należą do arcydzieł dwudziestowiecznej muzyki.
W naszej szkole uczą się przede wszystkim uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów. Do nich właśnie skierował część swoich utworów kompozytor, chociaż dziś znany jest z dzieł bardziej skomplikowanych, adresowanych
do dorosłej części publiczności. Wśród utworów kompozytora znajdują się jednak utwory instrumentalne, które wykonywane są przez uczniów szkół muzycznych. Od 2007 roku w naszej szkole odbywa się Międzynarodowy Konkurs Fortepianowy im. Stanisława Staszica. W. Lutosławskiego, na którym uczestnicy prezentują utwory kompozytora.
Lutosławski pisał nie tylko utwory zaliczane dziś do tzw. muzyki poważnej, ale również pieśni przeznaczone
do śpiewania przez polskich partyzantów, pieśni masowe, piosenki klasyfikowane jako muzyka rozrywkowa (pisane pod pseudonimem Derwid), a także piosenki dla dzieci. Lutosławski skomponował ponad 40 dziecięcych miniatur wokalnych w latach 1947-58, które nazwał "piosenkami dziecięcymi" i "piosenkami dziecinnymi". Kompozytor podjął się skomponowania utworów dla najmłodszych po drugiej wojnie światowej, gdyż stwierdził, żepo takim zniszczeniu, takiej dewastacji polskiej kultury [...], potrzebna jest dobra muzyka również dla tych, którzy ją uprawiają amatorsko albo uczą się, albo śpiewają dla dzieci czy z dziećmi,i przyznaję, że pisałem ją z przyjemnością[cyt. za: Kaczyński T.,Rozmowy z Witoldem Lutosławskim, TAU, Wrocław 1993.] . Są to utwory przeznaczone zarówno do słuchania,jak
i wykonywania przez dzieci. Lutosławski wykorzystał w nich teksty różnych autorów - A. Barto, J. Korczakowskiej, L. Krzemienieckiej, J. Osińskiej, J. Porazińskiej, S. Szuchowej, J. Tuwima – skierowane do dzieci i przedstawiające świat z perspektywy dziecka. Lutosławski twierdził, że to, co daje kompozytorjest najwyższym walorem tego, co powinno być podstawą muzycznego wychowania dziecka. Dziecko śpiewające i grające taką muzykę, na takiej muzyce rozwijające swoją muzykalność, będzie miało rzetelne i zdrowe podejście – ucząc się tego prostego,a nieskrępowanego wyrażania myśli, wolnego od sentymentalizmu i uczuciowości[cyt. za: Ciesielski R.,
Choć
chwilę na znów być dzieckiem... Witolda Lutosławskiego piosenki dla dzieci, "Wychowanie Muzyczne" nr 5, 2013.]
opracowała Anna Kurowska
Bibliografia:
Ciesielski R.,Choć na chwilę być znów dzieckiem... Witolda Lutosławskiego piosenki dla dzieci, "Wychowanie Muzyczne" nr 5, 2013.
Dziębowska Z.,Encyklopedia muzyczna, część biograficzna,PWM, Kraków 1997.
Kaczyński T., Rozmowy z Witoldem Lutosławskim, TAU,Wrocław 1993.
Paja-Stach Jadwiga,Lutosławski i jego styl muzyczny,Musica Iagiellonica,Kraków 1997.