Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Augustowie

Ospa prawdziwa jest jedną z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych.  Jej pandemia w XVI wieku w spowodowała śmierć 75% populacji Meksyku, a w XVIII wieku około 60 milionów mieszkańców Europy.  W latach 1945-1962 W Europie odnotowano 69 przypadków ospy prawidziwej,  gdzie w tych latach w Polsce odnotowano 42 przypadki (13 nowych zachorowań w roku 1953 i w roku 1962 - 29 zachorowań).  U osób niezaszczepionych śmiertelność z powodu tej choroby wynosiła 30%  a cięższe postaci ospy powodowały nawet śmierć u 80% chorych, w tym 80% dzieci. Ospa prawdziwa jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa ospy. Przenosi się drogą kropelkową przez kontakt z osobą zakażoną lub przez styczność ze skażonymi przedmiotami bądź strupami chorego. Do jej głównych objawów zalicza się gorączkę, zapalenie gardła i charakterystyczne czerwone grudki, pojawiające się na twarzy lub tułowiu. Po upływie około 6 dni,grudki zamieniają się w swędzące krosty.  Zaschnięte strupy, powstałe w wyniku drapania miały kolor czarny – stąd też zamiennie stosowana nazwa „czarna ospa”. Po upływie tygodnia strupy odpadały, tworząc głębokie blizny. Powikłania choroby prowadziły do ślepoty lub bezpłodności. Ospy prawdziwej nie należy mylić z ospą wietrzną! Choroby te wywoływane są przez inne wirusy (ospa prawdziwa- wirus ospy, ospa wietrzna- wirus ospy wietrznej lub półpaśca), przebieg choroby jest znacznie cięższy w przypadku czarnej ospy.

Aktualnie ospa prawdziwa nie występuje na świecie, do jej eradykacji przyczyniły się szczepienia ochronne wprowadzone w latach 60-tych. Z inicjatywy WHO wdrożono Intensywny Program Eradykacji Ospy Prawdziwej. Program ten miał globalny zasięg. Już 20 lat później ogłoszono całkowite wyeliminowanie tej choroby i w związku z tym wycofano szczepienie przeciw ospie prawdziwej z kalendarza szczepień ochronnych. Szacuje się, że przed wynalezieniem szczepionki rocznie z powodu czarnej ospy umierało około 29 000 osób, natomiast po wynalezieniu szczepionki liczba śmiertelnych przypadków spadła o 100% powodując całkowite wyeliminowanie choroby na świecie. Ostatnie przypadki zachorowań na ospę prawdziwą w Polsce odnotowano 1963 roku we Wrocławiu. Choroba została zawleczona z Indii, w wyniku której zachorowało 99 osób z czego zmarło 7. W tym okresie w celu ograniczenia rozprzestrzenienia się choroby, miasto Wrocław było otoczone kordonem sanitarnym na kilka tygodni.  W tym czasie zaszczepiono 98% mieszkańców Wrocławia, co poskutkowało zwalczeniem epidemii w 25 dni.

Obecnie próbki czarnej ospy znajdują się w laboratoriach w Instytucie Preparatów Wirusowych w Moskwie oraz w Centrum Kontroli Chorób w Atlancie. Są one pilnie strzeżone, ponieważ mogą one zostać wykorzystane jako broń biologiczna ze względu na wysoką śmiertelność i zaraźliwość.

 

                                                                             Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

                                                                                                         w Augustowie