Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Augustowie

Zwykłe skaleczenie, drobne zadraśniecie. Ile razy zdarzyło się nam zranić, nie pamiętając okoliczności? Poprzez urazy, w wyniku których dochodzi do przerwania ciągłości skóry (np. skaleczenie, poparzenie czy odmrożenie) laseczki tężca obecne w glebie, wodzie czy kurzu mogą przedostać się do organizmu i zaatakować układ nerwowy.  Za okres wylęgania się tej choroby przyjmuje się średnio 10 dni, a nawet parę miesięcy, w zależności od wielkości rany i jej umiejscowienia. Po wniknięciu bakterii do organizmu, zostaje wytworzona tetanospazmina- trucizna uszkadzająca centralny układ nerwowy. Chory zaczyna odczuwać napięcie różnych partii mięśni,  niepokój. Częste napięcia mięśniowe mogą prowadzić do szczękościsku, skurczu mięśni krtani, a w konsekwencji trudności w oddychaniu. Tężec może przyjąć różne postaci: od reakcji miejscowych i łagodnych do mózgowych – dochodzi do porażenia nerwów w obrębie twarzy.  Należy pamiętać, że ta choroba nie przenosi się z człowieka na człowieka. W Polsce co roku notuje się po kilkanaście zachorowań na tężca. Mimo że w 2019 roku stwierdzonych zostało 17 nowych przypadków zachorowań,  jeszcze 50 lat temu  chorowało na niego około 400 osób rocznie,  z czego prawie 90% chorych umierało.  W 2019 roku wszystkie przypadki zachorowania na tężec były hospitalizowane. Leczenie tej choroby wiąże się z antybiotykoterapią, usunięciem martwiczych tkanek i dosyć często podłączeniem do respiratora.

Od wprowadzenia w latach 60-tych Programu Szczepień Ochronnych  liczba zachorowań na tężec spada. Obecnie według kalendarza szczepień dawki podawane są w kolejności: pierwsza w około 2 miesiącu życia, druga dawka w 3-4 miesiącu, trzecia w 5 miesiącu i czwarta w 16-18 miesiącu życia. Kolejne dawki przypominające podaje się w 6 i 16 roku życia, a także osobom po ukończeniu 19 lat.

Zbliża się okres wiosenny wiążący się ze zwiększeniem prac w ogrodzie, a również ze zwiększeniem ryzyka zakażenia tężcem. Warto zadbać o odpowiednie zabezpieczenie przed skaleczeniami, a także zaleca się szczepienia przypominające raz na 10 lat, szczególnie u osób powyżej 30 roku życia, u których odporność na zakażenie tężcem może być niższa.  U osób, u których dojdzie do urazów i istnieje podejrzenie zanieczyszczenia laseczkami tężca, lekarz może zlecić wykonanie szczepienia z podaniem antytoksyny tężcowej.

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

w Augustowie