Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Augustowie

W dniach od 18 do 24 kwietnia obchodzony jest Tydzień dla Serca, którego celem jest promowanie profilaktyki chorób układu krążenia. Tydzień dla serca ma nam uświadomić jak niezbędnym dla naszego życia i normalnego funkcjonowania jest zdrowy układ sercowo-naczyniowy oraz jak poprzez proste działania profilaktyczne możemy uniknąć wielu schorzeń serca, tętnic i żył.

Choroby układu krążenia (sercowo-naczyniowego) są najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce. Mimo coraz lepszej diagnostyki i coraz nowocześniejszych metod leczenia, w Polsce co roku z powodu chorób układu krążenia umiera 200 tysięcy osób.

Czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych są:

• podwyższony poziom cholesterolu
• palenie tytoniu
• mała aktywność ruchowa
• nadwaga i otyłość
• upośledzona tolerancja glukozy
• czynniki psychologiczne (nadmierny stres, depresja)
• nieracjonalne odżywianie
• wiek – u mężczyzn ryzyko wzrasta po 55 roku życia, u kobiet – po 65.
• płeć męska – bardziej narażeni są mężczyźni
• rodzinne obciążenie (zawał serca, udar mózgu u ojca przed 55 r.ż.; u matki przed 60 r.ż)

Ograniczenie czynników ryzyka związanych ze stylem życia, oraz profilaktyczne badania lekarskie mogą zapobiec chorobom układu krążenia.

 

Wprowadzenie zasad zdrowego stylu życia w profilaktyce chorób układu krążenia:

• Prawidłowa masa ciała

Odpowiednia do płci i wzrostu masa ciała to bardzo ważny czynnik, wpływający na prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego. Przy otyłości, a nawet już nadwadze, wzrasta ciśnienie tętnicze. Otyłość (szczególnie brzuszna, gdy obwód pasa wynosi: u kobiety ≥ 80 cm; u mężczyzny ≥ 94 cm), w której mamy do czynienia z nadmiarem tkanki tłuszczowej, jest jednym z czynników rozwoju nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii (polegającej na obecności zaburzeń w gospodarce tłuszczowej organizmu), cukrzycy czy choroby niedokrwiennej serca.

• Aktywność fizyczna

Sport zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia, a tym samym wydłuża życie. Poza tym zmniejsza ciśnienie tętnicze i przeciwdziała rozwojowi otyłości i cukrzycy. Regularna aktywność fizyczna, bez względu na jej rodzaj, pomaga zredukować masę ciała i dodatkowo poprawia kondycję serca, przez co korzystnie wpływa na ogólną sprawność organizmu.

• Ograniczenie używek

Picie alkoholu w nadmiernych ilościach powoduje podwyższenie ciśnienia krwi oraz osłabienie
i nieskuteczną (niewydolną) pracę serca. Palenie tytoniu jest bardzo szkodliwe dla całego organizmu – kilkukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca. Nikotyna oraz składniki dymu papierosowego prowadzą do szybszego rozwoju zmian miażdżycowych naczyń tętniczych, upośledzając w nich przepływ krwi. Doprowadza to do sytuacji, w której do serca dociera mniej tlenu i substancji odżywczych, niż powinno.

• Zdrowe odżywianie

Osoby dorosłe powinny spożywać 5 posiłków dziennie, w regularnych odstępach. Należy pamiętać
o spożywaniu co najmniej 5 porcji owoców i warzyw, roślinach strączkowych (np. soczewica i fasola) orzechach i produktach pełnoziarnistych (proso, owies, pszenica i brązowy ryż). Chcąc dbać o serce powinniśmy ograniczać jedzenie czerwonego mięsa. W diecie należy również zwracać uwagę na eliminację białego cukru.

 

Choroby układu krążenia - objawy i rodzaje:

Nadciśnienie tętnicze to podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi powyżej granic normy. Jego objawy to częste bóle głowy, zwłaszcza po przebudzeniu, mroczki przed oczami, bezsenność, wybuchowość, kołatanie serca, potliwość, szumy w uszach, duszności, zawroty głowy, ciągłe zmęczenie.

Choroba wieńcowa jest spowodowana niedostatecznym, w stosunku do potrzeb, zaopatrzeniem serca w krew tętniczą przez naczynia wieńcowe. Najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest ból w klatce piersiowej, który powoduje wrażenie ucisku, gniecenia w klatce piersiowej, jest zlokalizowany za mostkiem i pojawia się w czasie stresu, posiłku lub pod wpływem zimnego powietrza, a także
w czasie wysiłku. Czasem pojawiają się nudności i zaburzenia oddechowe.

Zawał serca jest następstwem nagle powstałej martwicy części mięśnia sercowego, która jest spowodowana przerwaniem dopływu krwi do tej części serca przez odpowiednio długi czas. Do zawału najczęściej dochodzi u osób po 40. roku życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet, zwłaszcza u osób otyłych i z nadciśnieniem tętniczym. Typowym objawem jest silny ból za mostkiem.

Udar mózgu to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. Wyróżnia się dwa rodzaje udaru mózgu - niedokrwienny (zawał mózgu) lub krwotoczny (wylew krwi do mózgu). Charakterystyczne objawy udaru to niedowłady kończyn, ręki lub nogi, albo jednocześnie górnej i dolnej kończyny najczęściej po tej samej stronie. Objawem udaru jest także asymetria dolnej części twarzy w zakresie ust.

Żylaki to trwałe rozszerzenia żył w postaci wężowatych sznurów, splotów lub kłębów, często
z balonowatym uwypukleniem. Żyłami krew porusza się znacznie wolniej, bo płynie jakby pod górę. Ponieważ musi pokonać siły grawitacji, potrzebuje wsparcia. Z pomocą przychodzą mięśnie stóp i łydek. Gdy chodzimy, mięśnie rytmicznie się kurczą i uciskają żyły, pomagając przenosić krew w górę. Jeżeli mamy słabe mięśnie, mało się ruszamy i zastawki są uszkodzone, krew zaczyna się cofać. Wzrasta jej ciśnienie i ucisk na ściany żył jest coraz mocniejszy. Te rozszerzają się i tracą elastyczność. Nie potrafią powrócić do swego pierwotnego kształtu. Tak powstają żylaki - nieprawidłowe poszerzenia żył.