Żywność i Twoje zdrowie – zatrucia i zakażenia pokarmowe
08.06.2024
#Safe2EatEU
Zatrucia i zakażenia pokarmowe objawiają się najczęściej: nudnościami, wymiotami, bólami brzucha i biegunką.
- Za wywołanie zatruć i zakażeń pokarmowych odpowiadają bakterie: Salmonella sp., Campylobacer spp., L.monocytogenes Gronkowce kolagulazo-dodatnie Oraz wirusy: norowirusy, wirus zapalenia wątroby typu A.
Do zakażenia produktów żywnościowych może dojść na każdym etapie pozyskiwania i przetwarzania żywności: uprawy, zbioru, dystrybucji i przygotowywania posiłków !
Patogeny najczęściej powodujące choroby przenoszone przez żywność:
Campylobacter ► surowy i niedogotowany drób, ryby, niepasteryzowane mleko, woda ► wymioty, nudności, bóle brzucha
Clostridium botulinum ► dla niemowląt: miód, niewłaściwe konserwowane produkty, oleje ziołowe, nieprawidłowo ukwaszone produkty ► niewyraźne widzenie, trudności w oddychaniu, opadające powieki, może powodować śmierć
Clostridium perfringens ► bakteria ,,bufetowa” rośnie w dużych porcjach jedzenia - zapiekanki sosy ► skurcze brzucha i biegunka w ciągu 6-24h
E-coli ► Surowa lub niedogotowana mielona wołowina, surowe owoce i warzywa, w tym sałata, szpinak i kiełki, niepasteryzowane soki lub produkty mleczne, zanieczyszczona woda ► ciężka biegunka, wymioty, silne bóle brzucha
Listeria monocytogenes ► Surowe lub niepasteryzowane mleko i produkty mleczne, miękki ser wytwarzany z niepasteryzowanego mleka (uwaga – kobiety ciężarne!), surowe owoce i warzywa, gotowe do spożycia wędliny, hot dogi, chłodzone wędzone owoce morza, surowe i niedogotowane mięso, drób i owoce morza ► sztywność karku, splątanie, listerioza (kobiety w ciąży – potencjalne poronienie!), bóle brzucha, gorączka, bóle mięśni, utrata równowagi
Salmonella ► Mięsa, jaja, owoce, przyprawy i surowe, niepoddane obróbce orzechy ► gorączka, skurcze brzucha, wymioty, gorączka jelitowa (w ciężkich wypadkach)
Norowirus ► świeże produkty, skorupiaki ► Wysoce zaraźliwy wirus, który powoduje ból brzucha, nudności, biegunkę i wymioty. Małe dzieci i starsi dorośli są szczególnie podatni na zarażenie wirusem.
Oto to kilka wskazówek, jak zminimalizować ryzyko zatrucia:
- Sprawdzaj
Podczas zakupu świeżych owoców i warzyw sprawdzaj czy nie mają śladów obicia czy psucia się; sprawdzaj czy obrane, pokrojone i zapakowane warzywa są przechowywane w lodówkach lub zamrażarkach.
- Myj
Złota zasada bezpiecznego przygotowania żywności to umycie rąk, naczyń i powierzchni przed przygotowaniem posiłku.
Kiedy myć dłonie? Przed, w trakcie i po przygotowaniu jedzenia, gdy dotykałeś/aś surowych jaj, surowego mięsa, owoców morza.
Ciekawostka
Czy wiesz, że badania wskazują, że aż 65% konsumentów nie myje rąk przed przygotowywaniem posiłków?
- Oddzielaj
Świeże owoce i warzywa przechowuj w lodówce oddzielnie od surowego, czerwonego mięsa lub drobiu.
Przygotowując jedzenie oddzielnie przygotowuj surowe mięso, owoce morza i jaja od pozostałych produktów takich jak świeże owoce i warzywa.
- Gotuj
Gotowanie zabija niebezpieczne bakterie. Żywność musi osiągnąć odpowiednio wysoki poziom temperatury wewnętrznej, aby zabiciu uległy bakterie chorobotwórcze.
Minimalne bezpieczne temperatury wewnętrzne podczas obróbki cieplnej dla różnych grup produktów:
Drób – 74oC
Jaja i potrawy z jaj – 71oC
Mięso mielone – 71oC
Czerwone mięso (wołowina, jagnięcina, cielęcina, wieprzowina) – 63oC
Ryby – 63oC
- Schładzaj
Przechowywanie w warunkach chłodniczych (lodówka 2-6°C) spowalnia wzrost bakterii przenoszonych przez żywność, które mogą szybko namnażać się w wyższych temperaturach.
Świeże produkty najlepiej schłodzić w ciągu dwóch godzin od zakupu, aby zapobiec rozwojowi bakterii.
Wybierz jedną z opcji bezpiecznego rozmnażania:
- zamrożone jedzenie umieść w lodówce, na talerzu, w celu zabezpieczenia przed ewentualnym wyciekiem soków;
- jeśli zamierzasz od razu przygotowywać żywność możesz rozmrozić ją w zimnej wodzie. Wodę wymieniaj, co 30 minut;
- jeśli zamierzasz natychmiast po rozmrożeniu poddać obróbce termicznej żywność możesz rozmrażać ją w kuchence mikrofalowej;
- możesz bezpiecznie gotować potrawy również bez rozmrażania! Pamiętaj, że gotowanie w takim przypadku będzie trwać o 50% dłużej w porównaniu do gotowania żywności w pełni rozmrożonej.
Opracowano na podstawie: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/bezpieczenstwo-zywnosci-zalezy-rowniez-od-ciebie/; https://foodfakty.pl/10-najczestszych-przyczyn-chorob-przenoszonych-przez-zywnosc
Inicjatywa realizowana w ramach kampanii informacyjnej „Wybieraj bezpieczną żywność” organizowanej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).