Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Białymstoku

Odra to ostra, zakaźna i wysoce zaraźliwa choroba wirusowa. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową oraz przez bezpośrednią styczność z wydzieliną z jamy nosowo-gardłowej chorej osoby. Objawy pojawiają się po 10-12 dniach od zakażenia. Początkowo występuje gorączka, złe samopoczucie, zapalenie spojówek, katar, kaszel. Po 2-4 dniach  pojawia się wysypka. Wraz z rozwojem choroby temperatura wzrasta nawet do 39-41°C. W jamie ustnej pojawiają się białe wykwity otoczone czerwoną linią (plamki Koplika), a następnie czerwona wysypka stopniowo pokrywa całe ciało.

              Nie należy lekceważyć choroby, ponieważ powikłania z nią związane mogą być bardzo groźne. Możliwe powikłania odry dotyczą 30% chorych. Występują głównie wśród dzieci do 5 roku życia i dorosłych w wieku powyżej 20 lat oraz osób z zaburzeniami odporności.

Najczęstsze powikłania to:

• zapalenie ucha środkowego, które może prowadzić do uszkodzenia słuchu,
• biegunka,
• zapalenie płuc,
• ostre zapalenie mózgu prowadzące do obrzęku mózgu,
• zaburzenia wzroku, które mogą prowadzić do uszkodzenia wzroku.

Rzadko może wystąpić podostre stwardniające zapalenie mózgu, którego objawy pojawiają się kilka lat po chorobie.

       Szczepienie przeciwko odrze jest bardzo skuteczne. Po podaniu pierwszej dawki szczepionki osoba zaszczepiona uzyskuje odporność na poziomie 95%, podanie drugiej dawki szczepionki pozwala osobie zaszczepionej osiągnąć odporność niemalże 100%. Zaszczepić powinny się osoby, które nie były zaszczepione i nie chorowały na odrę. Dodatkowo osoby zaszczepione tylko jedną dawką szczepionki, powinny przyjąć drugą dawkę. 

W okresie przed zastosowaniem powszechnych szczepień przeciwko odrze, tj. przed 1975 rokiem, przechorowanie odry w populacji było zjawiskiem powszechnym. Zatem osoby po 50 roku życia z dużym prawdopodobieństwem przechorowały odrę. Przechorowanie odry daje 

trwałą odporność na całe życie.

Jeśli nie wiesz lub nie pamiętasz, czy chorowałeś lub byłeś szczepiony, to powinieneś:

• zgłosić się do swojego lekarza,
• zapytać lekarza o zasadność badania poziomu przeciwciał przeciwko odrze,
• ewentualnie poddać się szczepieniu ochronnemu, po konsultacji z lekarzem.

Osoby dorosłe zaszczepione jedną dawką szczepionki, w celu pełnego uodpornienia powinny przyjąć drugą,  przypominającą dawkę szczepionki.

Koszt szczepienia osoby powyżej 19 roku życia leży po stronie tej osoby.

Szczepienia przeciwko odrze przeprowadza się szczepionką skojarzoną przeciwko odrze, śwince i różyczce. Wszystkie zarejestrowane w Polsce szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce dopuszczone są do stosowania także u osób dorosłych.

Schemat podania szczepionki wskazuje Charakterystyka Produktu Leczniczego (CHPL), zgodnie z którą zaleca się podanie 1 dawki szczepionki, jako szczepienia podstawowego. Zaleca się podanie 2 dawki szczepionki, najlepiej w ciągu 3 miesięcy od podania 1 dawki (nie wcześniej, niż 4 tygodnie od podania 1 dawki).

Nie zaleca się podawania szczepionki w okresie ciąży, a przez 1 miesiąc po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę.