Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Białymstoku

Rok 1954

Na podstawie Dekretu z dnia 14 sierpnia 1954 r. utworzono Państwową Inspekcję Sanitarną, podlegająca Ministrowi Zdrowia.

Zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej było:

• wykonywanie zapobiegawczego oraz bieżącego nadzoru sanitarnego
• zapobieganie powstawaniu chorób zakaźnych i zawodowych oraz zwalczanie tych chorób
• popularyzowanie zasad higieny oraz zapobiegania chorobom

Na czele Państwowej Inspekcji Sanitarnej stanął Główny Inspektor Sanitarny, zastępca Ministra Zdrowia do spraw sanitarno-epidemiologicznych, powołany przez Prezesa Rady Ministrów. Jako organ doradczy Głównego Inspektora Sanitarnego powołano Radę Sanitarno-Epidemiologiczną.

Dekret z dnia 14 sierpnia 1954 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (DZ.U.54.37.160) – ustanowił państwowych inspektorów sanitarnych – jako terenowe organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej:

• dla województw – wojewódzkich inspektorów sanitarnych
• dla miasta st. Warszawy i miasta Łodzi
• dla powiatów – powiatowych inspektorów sanitarnych
• dla miast stanowiących powiaty – miejskich inspektorów sanitarnych
• dla dzielnic miast, w których utworzono dzielnicowe rady narodowe – dzielnicowych inspektorów sanitarnych
• dla morskich portów i przystani, wód wewnętrznych i terytorialnych oraz jednostek pływających na tych obszarach – portowych inspektorów sanitarnych.

Aparat pracy państwowych inspektorów sanitarnych stanowić miały wojewódzkie (m.st. Warszawy i m. Łodzi), powiatowe, miejskie (w miastach-powiatach), dzielnicowe i portowe stacje sanitarno-epidemiologiczne.

Równolegle z Dekretem wydano Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 sierpnia 1954 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania oraz zasad i trybu postępowania państwowych inspektorów sanitarnych (Dz.U.54.37.161), które określiło ich zadania i uprawnienia w zakresie bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego.

Proces organizacji Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie był zbyt dynamiczny i do czasu utworzenia stacji sanitarno-epidemiologicznej właściwej dla terenu działania danego państwowego inspektora sanitarnego – aparatem pracy tego inspektora był zakład społeczny służby zdrowia, wyznaczony przez prezydium właściwej rady narodowej.

Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku powstała 12 kwietnia 1952 r. na bazie Filii PZH (działającej od 1945 r. przy ul. Monopolowej) – z Oddziałami: Bakteriologicznym, Badania Żywności i Przedmiotów Użytku (od 1945 r.), Badania Wody (od 1949 r.), oraz na bazie Wojewódzkiej Kolumny Sanitarnej – odpowiedzialnej za zapobieganie chorobom zakaźnym i ich zwalczanie oraz za nadzorowanie działalności Powiatowych Kolumn Sanitarnych (Wojewódzką i Powiatowe Kolumny Sanitarne powołano w 1950 r.).

Powiatowe Kolumny Sanitarne przekształcono w Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne, zgodnie z Instrukcją nr 40/57 Ministra Zdrowia z dnia 23 czerwca 1957 r. W 1958 r. utworzono Terenową (Miejską) Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku, przy ul. Warszawskiej 48, a pod koniec lat 60. zorganizowano laboratorium.

Lata 1975 – 2010

W następstwie ustawy z dnia 28 maja 1975 r. (Dz.U.75.16.91) o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych oraz zmiany Art. 8 Dekretu z dnia 14 sierpnia 1954 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ustanowiono jako organy PIS:

• wojewódzkich państwowych inspektorów sanitarnych
• terenowych – dla gmin, miast i dzielnic – państwowych inspektorów sanitarnych
• portowych państwowych inspektorów sanitarnych

Wraz z podziałem województwa zniesiono powiaty, a powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne przemianowano na terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne.

13 grudnia 1975 r. weszło w życie Rozporządzenie MZiOS z dnia 26 lutego 1975 r. w sprawie siedzib i terytorialnego zakresu działania państwowych terenowych i portowych inspektorów sanitarnych (Dz.U.75.41.215), które ustaliło m.in. siedziby i terytorialny zakres państwowych terenowych inspektorów sanitarnych w województwie białostockim – na obszarze odpowiadającym teraźniejszemu obszarowi nadzoru Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Białymstoku:

1. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku (I) – dla miasta Białystok
2. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku (II) – dla miast Choroszcz, Czarna Białostocka, Supraśl, Wasilków, Zabłudów oraz gmin: Choroszcz, Czarna Białostocka, Dobrzyniewo Kościelne, Gródek, Michałowo, Supraśl, Szymki (do 19.07.1978), Tykocin, Wasilków, Zabłudów i Zaścianki (do 19.07.1978), Juchnowiec Dolny (od 19.07.1978)
3. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny w Łapach dla miast: Łapy i Suraż oraz gmin: Łapy, Poświętne, Suraż, Turośń Kościelna i Juchnowiec Dolny (do 19.07.1978).

1 lipca 1991 r. połączono Terenową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (II) i Terenową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku (I).

3 listopada 1993 r. weszło w życie Rozporządzenie MZiOS z dnia 28 września 1993 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie siedzib i terytorialnego zakresu działania państwowych terenowych i portowych inspektorów sanitarnych (Dz.U.93.97.447) – dokonało ono znaczących zmian w obrębie siedzib i terytorialnego zakresu państwowych terenowych inspektorów sanitarnych w województwie białostockim (na terenie odpowiadającym teraźniejszemu obszarowi nadzoru Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Białymstoku):

1. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku dla miast: Białegostoku, Choroszczy, Czarnej Białostockiej, Supraśla, Tykocina, Wasilkowa i Zabłudowa oraz gmin: Choroszcz, Czarna Białostocka, Dobrzyniewo Kościelne, Gródek, Juchnowiec Dolny, Michałowo, Supraśl, Tykocin, Wasilków, Zabłudów
2. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny w Łapach dla miast: Łapy i Suraż oraz gmin: Łapy, Poświętne, Suraż i Turośń Kościelna.

Terenowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne wchodziły w skład Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej jako jej placówki terenowe. Wojewódzki Inspektor Sanitarny ustalał ich organizację wewnętrzną. W skład wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych mogły wchodzić oddziały zamiejscowe, zaś w skład powiatowych – oddziały terenowe.

1 stycznia 1997 r. zgodnie z rozporządzeniem MZiOS z dnia 2 grudnia 1996 r. w sprawie siedzib i terytorialnego zakresu działania państwowych terenowych i portowych inspektorów sanitarnych (Dz.U.96.97.755) – terytorialny zakres Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnych w Białymstoku zmieniono następująco:

1. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku dla miasta Białystok oraz gmin: Choroszcz, Czarna Białostocka, Dobrzyniewo Kościelne, Gródek, Juchnowiec Dolny, Michałowo, Supraśl, Tykocin, Wasilków i Zabudów.
2. Państwowy Terenowy Inspektor Sanitarny w Łapach dla gmin: Łapy, Poświętne, Suraż i Turośń Kościelna

Zgodnie z Zarządzeniem MZiOS z dnia 1 października 1996 r. w sprawie organizacji i zasad działania stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz kwalifikacji wymaganych od pracowników tych stacji (M.P.96.83.727) – stacje wojewódzkie, terenowe i portowe stanowiły oddzielne państwowe jednostki budżetowe i mogące wykonywać badania, analizy i pomiary.

Organizację wewnętrzną Terenowe Stacje ustanawiały własnymi regulaminami organizacyjnymi, zatwierdzonymi przez Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.

Z dniem 1 stycznia 1999 r. Weszła w życie ustawa z dnia 13 października 1998 r. Przepisy reformujące administracje publiczną (DZ.U.98.133.872) – zgodnie, z którą zadania i kompetencje terenowych organów administracji państwowej, w tym Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego w Białymstoku przeszły pod zarządy powiatu białostockiego i Prezydenta Miasta Białegostoku. Zadania Inspekcji Sanitarnej na obszarze województwa podlaskiego miały wykonywać organy:

• Wojewoda przy pomocy Wojewódzkiego Inspektowa Sanitarnego w Białymstoku
• Powiatowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku
• Kolejowy Inspektor Sanitarny w Białymstoku.

Terenowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łapach została włączona do Miejskiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku.

Główny Inspektor Sanitarny PKP – dotąd w strukturach przedsiębiorstwa PKP – otrzymał podległość Ministerstwa Zdrowia, a Obwodowy Inspektorat PKP w Białymstoku, dla województwa podlaskiego, z siedzibą przy ul. St. Kard. Wyszyńskiego 1 przekształcił się w Kolejową Stację Sanitarną-Epidemiologiczną w Białymstoku (na okres od 1.01 1999 r. do 31.12.2000 r.)

Ustawa z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) zmodyfikowała przepis dotyczący usług świadczonych przez stacje sanitarno-higieniczne. Mogły one wykonywać odpłatne usługi w zakresie badań, pomiarów i innych czynności nie wynikających z ustawowego nadzoru bieżącego i zapobiegawczego.

Środki uzyskane z tych opłat przeznaczane były na usprawnienie funkcjonowania Inspekcji Sanitarnej. Główny Inspektor Sanitarny zarządzeniem określał regulamin gospodarowania środkami specjalnymi.

Ustawa z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U.00.12.136) zniosła kolejowych inspektorów sanitarnych, tak więc od 1 stycznia 2001 r. Kolejową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną wcielono do Miejskiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku.

Po 1 stycznia 2002 r. ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz niektórych ustaw (Dz.U.01.128.1407) określiła na nowo charakter Inspekcji Sanitarnej, usunęła przepisy o umiejscowieniu organów inspekcji sanitarnej w zespolonej administracji rządowej stopnia wojewódzkiego i wojewoda przestał być organem Inspekcji Sanitarnej na szczeblu wojewódzkim. Ustawa stanowiła też o powoływaniu na okres 5 lat wszystkich inspektorów sanitarnych przez Głównego Inspektora Sanitarnego w postępowaniu kwalifikacyjnym przy udziale wojewody lub starosty (w przypadku państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych).

W roku 2002 i później weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz zmianie innych ustaw (Dz.U.02.37.329), która ustaliła podległość wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych pod Ministerstwo Zdrowia i wprowadziła wyrazy „Państwowa / Państwowy” do nazw „Inspekcja Sanitarna / wojewódzki / powiatowy /graniczny inspektor sanitarny”. Wojewódzki, powiatowy i graniczny inspektor sanitarny mieli kierować działalnością odpowiednio wojewódzkiej, powiatowej i granicznej stacji sanitarno-epidemiologicznej, będących zakładami opieki zdrowotnej. Z dniem 1 stycznia 2002 r. Miejską Stację przemianowano na Powiatowa Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Białymstoku.

Zarządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 grudnia 2002 nadano PSSE statut, według którego wyodrębniono komórki organizacyjne stacji:

• Oddział Epidemiologii
• Oddział Higieny Pracy
• Oddział Higieny Komunalnej
• Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
• Oddział Ekonomiczny i Administracyjny, w tym Sekcja ds. Pracowniczych i Administracyjnych
• Sekcja Promocji Zdrowia
• Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży
• Sekcja Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego
• Sekcja Statystyki i Zapewnienia Jakości
• Stanowisko Pracy ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Ochrony Przeciwpożarowej
• Stanowisko Pracy Radcy Prawnego.

Struktura stacji ulegała pewnym zmianom w latach 2003-2005. W roku 2003 wyodrębniono Oddział Laboratoryjny, w którego skład wchodziły:

• Laboratorium Badań Fizykochemicznych
• Laboratorium Badań Mikrobiologicznych
• Laboratorium Badań Materiału Biologicznego.

W roku 2005 doszło do całkowitej likwidacji laboratorium w PSSE w Białymstoku.

Ustawa o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz zmianie innych ustaw (Dz.U.02.37.329) wprowadziła granicznych inspektorów sanitarnych, dla obszarów przejść granicznych, którzy z dniem 1 stycznia 2003 r. przejęli zadania portowych inspektorów sanitarnych.

18 października 2003 r. weszło w życie rozporządzenia MZ z dnia 9 września 2002 r. w sprawie organizacji i sposobu działania stacji sanitarno-epidemiologicznych (Dz.U.162.1342) likwidujące oddziały zamiejscowe lub oddziały terenowe w wojewódzkich oraz powiatowych stacjach sanitarno-epidemiologiczne do 1 stycznia 2003 r. Siedzibą wojewódzkiej, powiatowej i granicznej stacji sanitarno-epidemiologicznej była siedziba właściwego państwowego inspektora sanitarnego kierującego jej działalnością. Terytorialny zakres działania wojewódzkiej, powiatowej i granicznej stacji sanitarno-epidemiologicznej miał obejmować obszar działania państwowego inspektora sanitarnego kierującego jej działalnością.

Po 1 stycznia 2010 r. ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie Dz.U.09.92.753) ustanowiła:

• państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, jako organ rządowej administracji zespolonej w województwie
• państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, jako organ rządowej administracji zespolonej w powiecie.

Uprawnienia organu założycielskiego w rozumieniu przepisów o zakładach opieki zdrowotnej w stosunku do wojewódzkiej i powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej posiada wojewoda.

Uprawnienia organu założycielskiego w rozumieniu przepisów o zakładach opieki zdrowotnej w stosunku do granicznej stacji sanitarno-epidemiologicznej posiada Główny Inspektor Sanitarny.

Powiatowi / Terenowi Inspektorzy Sanitarni od roku 1958:

Terenowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku I / Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku

• lek. med. Helena Wyrzykowska: 09.1958 – 04.06.1968 r.
• lek. med. Mikołaj Lińczuk: 21.11.1969 – 31.08.1987 r.
• lek. med. Maria Aksiucik: 01.09.1987 – 10.04.2013 r.
• lek. med. Elżbieta Stella Radiukiewicz – pełniąca obowiązki Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i Dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku od 11.04.2013 r. do 10.07.2013 r.
• mgr inż. Waldemar Kulesza – pełniący obowiązki Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i Dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku od 11.07.2013 r. do 16.12.2013 r.
• lek. med. Zbigniew Wojciech Zwierz: 17.12.2013 – 16.12.2018 r.
• mgr inż. Waldemar Kulesza – pełniący obowiązki Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i Dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku od 17.12.2018 r. do 31.03.2018 r.
• mgr inż. Waldemar Kulesza od 1.04.2019 r. do chwili obecnej

Terenowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku II

• lek. med. Zdzisław Sawicki: 01.09.1969-1991 r.

Terenowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łapach

• lek. med. Wiesław Łapiński