Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Brodnicy

Szczepienia ochronne przeprowadzane są w celu uniknięcia chorób zakaźnych, które stanowią, w szczególności dla dzieci, ryzyko ciężkiego przebiegu, groźnych powikłań, a nawet zgonu. To właśnie dzięki szczepieniom możliwe jest wytworzenie odporności wobec chorób bez ich przechorowania.

Dzięki szczepieniom zmniejszyła się zachorowalność na wiele chorób zakaźnych, a także liczba zgonów i powikłań po przebytych chorobach zakaźnych. Polio, tężec, błonica, czy krztusiec to tylko niektóre przykłady chorób,  które dawniej stanowiły poważne zagrożenie dla życia i zdrowia a obecnie zostały wyeliminowane lub związane z nimi niebezpieczeństwo znacznie zmalało.

- Szczepionki zawierają antygeny czyli substancje pobudzające układ odpornościowy do wytworzenia skutecznej ochrony przeciw wirusom i bakteriom, odpowiedzialnym za poszczególne choroby. Po podaniu szczepionki organizm reaguje tak, jakby został zakażony drobnoustrojem chorobotwórczym, ale nie dochodzi do wystąpienia objawów choroby – powiedział Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy, Wojciech Koper.

Samo szczepienie tylko imituje chorobę, a system odpornościowy rozpoznaje składniki szczepionki jako infekcję i zaczyna wytwarzać przeciwciała i komórki odpornościowe. Dzięki temu organizm jest w stanie rozpoznać prawdziwe drobnoustroje (bakterie lub wirusy) i szybko podjąć obronę przed nimi. Szczepienie przeciw danej chorobie może składać się z jednej lub kilku dawek.

- Program Szczepień Ochronnych został zaprojektowany w taki sposób, aby chronić dzieci jak najwcześniej i by minimalizować ryzyko zachorowania i groźnych powikłań. Nie warto więc zwlekać ze szczepieniami. Szczepiąc niemowlęta, dajemy im skuteczną ochronę wtedy, gdy szczególnie jej potrzebują – dodaje kierownik Oddziału Nadzoru Przeciwepidemicznego Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, Paweł Lonser.

Główny Inspektorat Sanitarny co roku aktualizuje Program Szczepień Ochronnych, który precyzyjnie określa, przeciw którym chorobom zakaźnym i w jakim czasie dzieci powinny zostać uodpornione. PSO zawiera szczepienia obowiązkowe (gwarantowane, bezpłatne dla pacjenta) oraz szczepienia zalecane (ich koszt ponosi osoba szczepiona lub jej opiekun).

Szczepieniami obowiązkowymi i darmowymi objęte są wszystkie niemowlęta. Obecnie do grupy szczepień obowiązkowych należą szczepienia przeciw:

• gruźlicy,
• błonicy,
• tężcowi,
• krztuścowi,
• poliomyelitis
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B),
• zakażeniom wywołanym przez rotawirusy,
• inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu B,
• odrze,
• śwince,
• różyczce,
• inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae (pneumokoki).

Program Szczepień Ochronnych zawiera również wykaz  szczepień zalecanych dla wszystkich dzieci lub wybranych grup. Chronią one przed niebezpiecznymi chorobami zakaźnymi, ale nie są finansowane. Do grupy szczepień zalecanych należą szczepienia przeciw:

• inwazyjnym zakażeniom Neisseria meningitidis (meningokoki typu B, C i/lub ACWY)
• ospie wietrznej, grypie,
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (WZW typu A),
• kleszczowemu zapaleniu mózgu.

- Bezpieczeństwo szczepionek jest sprawdzane w skrupulatnych badaniach klinicznych obowiązkowych dla ich producentów i potwierdzane przez specjalne instytucje rządowe. Po wprowadzeniu szczepionek do obrotu ich bezpieczeństwo jest monitorowane poprzez zbieranie informacji o występowaniu niepożądanych odczynów poszczepiennych – tłumaczy Wojciech Koper.

Szczepienie  może wiązać się z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Zwykle objawy te trwają krótko i mają łagodny przebieg. Poważne działania niepożądane po podaniu szczepionek występują niezwykle rzadko i mają przebieg nieporównanie lżejszy od objawów choroby  oraz jej powikłań. Ponadto przed każdym szczepieniem należy poinformować lekarza o stanie zdrowia dziecka i o tym, jak reagowało na poprzednie szczepienia.