Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Hajnówce

Trwa sezon aktywności kleszczy, jest ich w naszym otoczeniu coraz więcej.  Pomimo faktu, że pokłucie przez kleszcza zwykle jest całkowicie bezbolesne, a sprawca wyjątkowo mały, konsekwencje przenoszonych przez niego chorób mogą długotrwale wpłynąć na nasze życie. Przewlekłe zmęczenie, problemy ze snem, porażenia nerwów utrudniające poruszanie – to tylko niektóre z nieprzyjemnych konsekwencji chorób odkleszczowych.

W Polsce do chorób przenoszonych przez kleszcze należą m.in.:

• borelioza z Lyme
• anaplazmoza,
• bartoneloza,
• gorączka Q,
• tularemia,
• kleszczowe zapalenie mózgu,
• babeszjoza,
• a także riketsjozy.

 

        Kleszcze nie lubią suszy, najłatwiej jest je spotkać w miejscach wilgotnych i zacienionych. Nigdy nie zasiedlają całego terenu równomiernie. Chętnie przebywają na wysokich trawach, na krzewach (szczególnie liściastych) oraz w miejscach, w których wcześniej stała woda.  Niestety, bardzo głodne kleszcze nawet podczas suszy potrafią opuścić komfortowe stanowiska i udać się na polowanie na inne tereny. Obecnie kleszczy możemy spodziewać się wszędzie tam,  gdzie występuje roślinność.

        Co zrobić, gdy odkryjemy kleszcza na skórze? 

        Jeśli zauważymy, że wpił się w nas kleszcz, powinniśmy się go jak najszybciej pozbyć. Jeśli usuniemy intruza do 12 godzin od wpicia, ryzyko zakażenia przenoszonymi przez niego chorobami jest stosunkowo niewielkie. Ograniczamy w ten sposób ryzyko dostania się do naszego organizmu chorobotwórczych drobnoustrojów, co nie znaczy, że go nie ma w ogóle.

Eksperci uczulają, by wbitego w skórę pajęczaka nie smarować żadnym tłuszczem, sokiem z cebuli ani czymkolwiek innym. Aby pozbyć się pasożyta, należy chwycić go tuż przy skórze i zdecydowanym ruchem wyciągnąć, w kierunku prostopadłym do miejsca wbicia. Wyciągnięcie kleszcza za pomocą pęsety wymaga pewnych zdolności manualnych. Na rynku są obecne łatwiejsze w obsłudze przyrządy - szczypce, lasso, pompka czy kleszczołapki. Kleszcza nie należy wykręcać, gdyż grozi to ukręceniem i pozostawieniem części jego aparatu gębowego w ciele. Trzeba też uważać, by nie nacisnąć na jego opity odwłok – nie wolno dopuścić, by pajęczak zwrócił zawartość treści pokarmowej.

Rankę dobrze jest przemyć środkiem odkażającym. Trzeba też sprawdzić, np. z pomocą szkła powiększającego, czy pasożyt został usunięty w całości. Specjaliści radzą, że jeśli w miejscu ugryzienia widoczne są czarne punkciki, należy jak najszybciej skorzystać z pomocy lekarza.

Po spotkaniu z kleszczem wskazana jest wzmożona czujność i obserwacja reakcji organizmu. Każdy objaw może być istotny, nawet ten podobny do przeziębienia czy grypy. Specyficzne objawy wywołane przez krętki Borrelia burgdorferi nie są charakterystycznym wyznacznikiem zachorowania na boreliozę. Tylko połowa zakażeń boreliozą skutkuje pojawieniem się rumienia wędrującego, a babeszjoza u zwierząt domowych coraz rzadziej wywołuje u nich specyficzną zmianę zabarwienia moczu.

          Aby zabezpieczyć się przed ugryzieniem przez kleszcza należy stosować rapellenty (w skład których najczęściej wchodzi benzoesan benzylu albo ftalandimetylu). Udając się na tereny szczególnie obfitujące w kleszcze należy odpowiednio się ubierać – nakładać ubrania szczelne z możliwością przewiązania rękawów w okolicy nadgarstków. Buty chroniące nogi muszą mieć wysokie cholewy wpuszczone w spodnie. Głowę powinno chronić okrycie ściśle okrywające włosy. Po powrocie z terenów zielonych należy koniecznie dokładnie przejrzeć całe ciało, włosy i ubranie.