Profilaktyka grypy
24.10.2023
Śląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny przypomina, że jesień i zima to okres wzmożonych zachorowań na grypę. Najskuteczniejszą metodą uniknięcia zachorowania i związanych z nim powikłań jest profilaktyka pod postacią corocznego szczepienia. Szczepienia zalecane są szczególnie osobom z obniżoną odpornością, osobom z przewlekłymi chorobami krążenia oraz układu oddechowego, dzieciom powyżej 6-tego miesiąca życia, osobom powyżej 50-tego roku życia, kobietom w ciąży, pracownikom ochrony zdrowia oraz osobom narażonym na kontakt z dużą liczbą ludzi.
Jak się zakażamy?
Zakażamy się podczas kontaktu z osobą zakażoną wirusem grypy. Wirus jest przenoszony:
- bezpośrednio drogą kropelkową, gdy osoba chora mówi, kicha lub kaszle – największe narażenie występuje wówczas, gdy przebywamy do 2 m od osoby zakażonej.
- pośrednio, przez kontakt ze skażoną powierzchnią.
Objawy
Grypa to nagłe wystąpienie choroby, której towarzyszy:
- wysoka gorączka (powyżej 38 ºC)
- złe samopoczucie
- ból głowy
- dreszcze
- bóle mięśniowo-stawowe
- suchy kaszel
- ból gardła
- duszności
- rzadziej - nieżyt nosa.
Podstawowym kryterium rozpoznania zakażenia jest dodatni wynik badania wirusologicznego.
Same objawy i przebieg choroby nie pozwalają na wiarygodne rozpoznaje zakażenia wirusem grypy, gdyż wiele innych drobnoustrojów powoduje podobne objawy (tzw. choroba grypopodobna).
Jeśli chcesz mieć pewność, czy masz do czynienia z grypą, możesz samodzielnie wykonać tzw. kasetkowy, wynik otrzymasz w ciągu 15 minut. Czułość i specyficzność takiego testu jest niższa w porównaniu z badaniami wirusologicznymi wykonywanymi w medycznym laboratorium diagnostycznym np. z pobranego wymazu z nosa, ale niejednokrotnie może on być pomocny.
Kiedy zarażamy?
Osoba zakażona wirusem grypy może zarażać innych przez:
- 1-2 dni przed wystąpieniem objawów chorobowych
- dorosły: 3-5 dni od chwili pojawienia się objawów
- dziecko poniżej 12 r. ż.: do 10 dni
- chory z ciężkim niedoborem odporności zaraża przez wiele tygodni lub miesięcy.
Jeden chory zaraża średnio 4 osoby z bliskiego otoczenia.
Czy w leczeniu pomagają antybiotyki?
Jeśli nie ma wskazań lekarskich, przy infekcji grypowej unikaj antybiotyków. Antybiotyki przeznaczone są do zwalczania bakterii, a nie wirusów.
Profilaktyka
Aby zapobiec grypie, stosuj zasady bezpieczeństwa:
- zakrywaj nos i usta podczas kichania i kaszlu
- jeśli źle się czujesz, zostań w domu i unikaj kontaktu z innymi ludźmi
- regularnie i dokładnie myj/dezynfekuj ręce
- unikaj tłumów
- zachowaj dystans od innych osób
- często i dokładnie wietrz pomieszczenia
- ewentualnie stosuj maseczkę ochronną tzw. chirurgiczną
- rozważ zaszczepienie się przeciwko grypie sezonowej.
Szczepienia przeciwko grypie sezonowej
Szczepionka przeciwko grypie sezonowej to najskuteczniejszy sposób na zabezpieczenie się przede wszystkim przed bardzo groźnymi dla naszego zdrowia i życia powikłaniami, które może spowodować wirus grypy.
Powikłania mogą wystąpić także u młodych i zdrowych osób. Najczęstszymi powikłaniami w przebiegu grypy są: zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia, zapalenie płuc i oskrzeli.
Szczególnie groźne są powikłania dla osób starszych, z chorobami towarzyszącymi, z obniżoną odpornością z powodu chorób czy przyjmowanych leków.
Czas, który wybieramy na szczepienie, powinien wyprzedzać szczyt zachorowań, a więc najlepiej szczepić się od września do grudnia. Odporność poszczepienna utrzymuje się zwykle do 6 miesięcy i zapewnia ochronę w sezonie epidemicznym, zaś skład szczepionki jest każdego roku weryfikowany z uwagi na dużą zmienność wirusa grypy.
Jeśli nie możesz zaszczepić się odpowiednio wcześnie, szczepienie możesz wykonać w dowolnym momencie przez cały sezon epidemiczny.
Eksperci zalecają szczepienia wszystkim osobom powyżej 6 miesiąca życia, w szczególności:
- dzieciom
- dorosłym chorującym na choroby przewlekłe, z obniżoną odpornością
- osobom po transplantacji narządów
- kobietom planującym zajście w ciążę
- kobietom w ciąży
- osobom powyżej 55. roku życia
- pracownikom ochrony zdrowia oraz placówek zapewniających opiekę osobom chorym i niepełnosprawnym
- pracownikom wykonującym zawody wymagające ciągłego kontaktu z ludźmi.
Informacje na temat refundacji szczepionek przeciw grypie w sezonie 2023/2024 znajdziesz na stronie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH - PIB.
Źródło: Główny Inspektorat Sanitarny
