Produkcja pierwotna - informacje podstawowe
INFORMACJA DLA OSÓB PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE PRODUKCJI PIERWOTNEJ
(np. uprawa zbóż, warzyw, owoców, zbiór runa leśnego)
Zgodnie z aktualnie obowiązującym stanem prawnym gospodarstwa działające na rynku spożywczym, tj. podmioty prowadzące sprzedaż bezpośrednią oraz podmioty prowadzące produkcję pierwotną obowiązane są złożyć wniosek o wpis do Rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej – art. 61 i 63 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2020 r. poz. 2021 z późn. zm.).
Organem właściwym w sprawach rejestracji jest Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny. W związku z tym wnioski należy składać we właściwej terenowo Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
We wniosku należy określić m.in. rodzaj i zakres działalności, która ma być prowadzona, w tym rodzaj żywności, która ma być przedmiotem produkcji lub obrotu. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o wpisie do ewidencji gospodarstw rolnych.
Wzór wniosku można pobrać w zakładce: Formularze wniosków i podań lub bezpośrednio tutaj.
Wpis zakładu do rejestru nie podlega opłacie. Natomiast zgodnie z art. 103 ust. 4 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, kto prowadzi działalność w zakresie produkcji lub obrotu żywnością bez złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów (…), podlega karze pieniężnej.
W treści zał. Nr I rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 852/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. UE nr L 139 z późn. zm.) określono ogólne przepisy higieny dla produkcji podstawowej i powiązanych działań. Powyższe rozporządzenie określa działania przedsiębiorstw sektora spożywczego produkujących lub zbierających produkty roślinne w celu zapewnienia ich właściwej jakości zdrowotnej.
Sprzedaż bezpośrednia
Sprzedaż bezpośrednia to sprzedaż małych ilości surowców, czyli produktów produkcji pierwotnej do konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego bezpośrednio zaopatrującego konsumenta końcowego. Dostawcami bezpośrednimi są zatem producenci małych ilości żywności nieprzetworzonej pochodzenia roślinnego, sprzedawanej konsumentowi finalnemu, tj. osobom indywidualnym, np. na targowiskach, placach targowych, w bramach własnych gospodarstw rolnych, handlu obwoźnym, jak również lokalnym sklepom i zakładom gastronomicznym (restauracje, bary, stołówki szkolne i inne).
Dostawy bezpośrednie nie dotyczą produktów pierwotnych wprowadzanych do obrotu przez zakład podmiotu działającego na rynku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Na podstawie art. 68 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zostało wydane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 774). Rozporządzenie to określa zakres działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich środków spożywczych, w tym wielkość i obszar dostaw bezpośrednich oraz szczegółowe wymagania higieniczne dla działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich żywności.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności oferowanej konsumentom konieczne jest uwzględnienie wszystkich etapów w łańcuchu produkcji żywności zgodnie z zasadą ,,od pola do stołu". Skażenie lub zanieczyszczenie surowca roślinnego może nastąpić na każdym etapie począwszy od produkcji podstawowej, aż do dostawy żywności do konsumenta. Każdy z tych elementów w efekcie ma wpływ na bezpieczeństwo żywności.
Na jakość zdrowotną roślin, a w następstwie żywności, zasadniczy wpływ mają warunki jakie zapewniono w czasie ich uprawy, skupu, przechowywania i transportu.
Aby zapobiec zanieczyszczeniom owoców i warzyw należy zachować podstawowe zasady higieny:
-
zapewnić warunki do higienicznego mycia rąk,
-
umożliwić higieniczne korzystanie z ustępu,
-
używać wodę o prawidłowej jakości zdrowotnej,
-
zapewnić właściwe warunki sanitarno – higieniczne w trakcie produkcji, przechowywania oraz transportu
Szczególnie dotyczy to owoców i warzyw oferowanych do sprzedaży jako świeże lub przetworzone w nieznacznym stopniu (np. mrożonek), których z uwagi na ich cechy gatunkowe nie można poddać, np. obieraniu, czy efektywnemu myciu (np. maliny, jeżyny, truskawki). W przypadku tych owoców istnieje duże ryzyko, że ewentualne zanieczyszczenia biologiczne pochodzące od, np. osób pracujących przy uprawie, zbiorze, czy też innych czynnościach związanych z ich pozyskaniem i oferowaniem konsumentowi nie zostaną w pełni usunięte.
Wytyczne dot. ograniczania ryzyka mikrobiologicznego w odniesieniu do świeżych owoców i warzyw na etapie produkcji podstawowej poprzez przestrzeganie zasad higieny.
W dniu 23.05.2017 r. zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej „Zawiadomienie Komisji w sprawie wytycznych dotyczących ograniczania ryzyka mikrobiologicznego w odniesieniu do świeżych owoców i warzyw na etapie produkcji podstawowej poprzez przestrzeganie zasad higieny”(2017/C 163/01).
Celem ww. wytycznych jest udzielenie producentom na poziomie produkcji podstawowej (bez względu na wielkość przedsiębiorstwa) pomocy w poprawnym i jednolitym stosowaniu wymogów dotyczących higieny w odniesieniu do produkcji i obróbki świeżych owoców i warzyw.
Materiały
Produkcja pierwotna - ulotka informacyjnaulotka_produkcja_pierwotna.pdf 0.35MB Wytyczne dotyczące ograniczania ryzyka mikrobiologicznego na etapie produkcji pierwotnej owoców i warzyw
CELEX_52017XC0523.pdf 6.64MB