Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Krotoszynie

Co to jest rak piersi?

Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy wśród kobiet. Najczęściej na raka piersi chorują kobiety po 50 roku życia. Istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do wzrostu ryzyka zachorowania. Na czynniki zewnętrzne możemy mieć wpływ na przykład: nadwaga i otyłość, częste picie alkoholu, a innych nie potrafimy zmienić: rodzinne obciążenie mutacjami genetycznymi zwiększającymi prawdopodobieństwo zachorowania (rak piersi w najbliższej rodzinie).

Skuteczną metodą wczesnego wykrywania zmian nowotworowych w obrębie piersi jest mammografia. Jest to badanie bezpieczne oraz bezpłatne dla kobiet w wieku 50-69 lat – wykonywane raz na dwa lata w ramach programu wczesnego wykrywania raka piersi prowadzonego przez Ministerstwo Zdrowia.

Jak są czynniki ryzyka rozwoju raka piersi?

• płeć – większość przypadków raka piersi występuje wśród kobiet. Rak piersi w populacji mężczyzn to zaledwie 1% wszystkich zachorowań na ten rodzaj nowotworu,
• wiek – najwięcej zachorowań występuje wśród kobiet po 50 roku życia,
• obciążenie genetyczne – zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi związane jest zwykle z mutacjami w genach BRCA1 i BRCA2. Występują one u około 3-5% kobiet,
• czynniki hormonalne: wieloletnie stosowanie hormonalnej terapii zastępczej w przebiegu menopauzy,
• nadwaga i otyłość,
• mała aktywność fizyczna,
• regularne i częste spożywanie alkoholu,
• częste spożywanie pokarmów bogatych
  w tłuszcze nasycone.

Co to jest mammografia?

Mammografia jest badaniem bezpiecznym, które za pomocą promieni rentgenowskich pozwala wykryć raka piersi w jego wczesnym stadium rozwoju. W czasie badania wykonuje się dwa zdjęcia każdej piersi. Wykonanie mammografii trwa kilka minut.

MAMMOGRAFIA UMOŻLIWIA WYKRYCIE ZMIAN NOWOTWOROWYCH WE WCZESNEJ FAZIE CHOROBY, CO POZWALA NA SKUTECZNIEJSZE LECZENIE.

Jak wygląda proces diagnostyczny?

• Etap podstawowy – wykonanie badania mammograficznego. W przypadku prawidłowego wyniku zalecenie ponownego zgłoszenia za dwa lata; jeśli wynik jest pozytywny (wykrycie nieprawidłowości) pacjentka jest kierowana na pogłębioną diagnostykę.
• Etap pogłębionej diagnostyki – ma na celu wyjaśnienie nieprawidłowości, które pojawiły się w trakcie badania mammograficznego (dodatkowe badanie mammograficzne, badanie fizykalne, badanie USG, biopsja cienkoigłowa, biopsja gruboigłowa, biopsja chirurgiczna).

O czym należy pamiętać idąc na badanie?

• należy zabrać ze sobą dowód osobisty,
• oraz jeśli wcześniej wykonywano mammografię, należy zabrać ze sobą najbardziej aktualne, ostatnie wyniki badania,
• mammografia jest bezpiecznym badaniem, wykonywanym co 2 lata u kobiet w wielu 50-69 lat.

Gdzie można wykonać bezpłatną mammografię?

Skorzystaj z wyszukiwarki w zakładce „bezpłatne badania” na stronie kampanii Planuję Długie Życie www.planujedlugiezycie.pl lub zapytaj swojego lekarza.

 

Samobadanie piersi

Samobadanie piersi jest bardzo ważnym elementem w procesie wczesnego wykrywania raka piersi, każda kobieta powinna wykonywać je regularnie, co miesiąc.

STAŃ PRZED LUSTREM OBSERWUJĄC SWOJE PIERSI, POSZUKAJ ZMIAN W KSZTAŁCIE, SYMETRII, ZARYSIE PIERSI.

1. Opuść ręce swobodnie.
2. Unieś ręce do góry.
3. Załóż ręce za głowę.
4. Oprzyj ręce na biodrach.
5. Oprzyj silnie ręce na biodrach, jednocześnie pochyl tułów do przodu.
6. Uciskając brodawkę, sprawdź czy nie wydobywa się z niej wydzielina.
7. Wykonując ruchy spiralne opuszkami palców, uciskaj pierś i jej okolice, poszukaj zgrubień i guzków. Sprawdź, czy nie masz powiększonych węzłów chłonnych w okolicach pachowych.
8. Badanie powtórz w pozycji leżącej.
9. Powtórz wszystkie czynności badając drugą pierś.

Co powinno mnie zaniepokoić?

• zmiana wielkości i kształtu piersi nieustępująca po miesiączce,
• guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi lub pod pachą,
• zmiana koloru skóry piersi,
• wciąganie skóry piersi,
• pomarszczenie lub łuszczenie się skóry piersi.

PAMIĘTAJ!

Samobadanie piersi nie zmniejsza umieralności z powodu nowotworu, ale podnosi świadomość w zakresie chorób piersi i może być elementem kształtującym tzw. czujność onkologiczną. Wszelkie zmiany, których wcześniej nie było, powinny Cię zaniepokoić i skłonić do konsultacji ze specjalistą. Jeśli jesteś kobietą w wieku 50-69 lat raz na 2 lata masz prawo do bezpłatnej mammografii!

Program profilaktyki raka piersi (mammografia)

Dzięki realizacji programu chcemy pokazać kobietom, jak ważne są badania profilaktyczne oraz zachęcić je do wykonywania mammografii. Regularne badanie pozwala wykrywać zmiany nowotworowe na wczesnym etapie choroby, gdy możliwa jest jej skuteczne leczenie.

Naszym głównym celem jest zmniejszenie liczby kobiet, które umierają na raka piersi.

Do kogo skierowany jest program?

Program skierowany jest do kobiet wieku 50–69 lat, które są najbardziej zagrożone zachorowaniem na raka piersi.

Jak często można robić badania?

Możesz zrobić mammografię, jeśli nie robiłaś jej w ciągu ostatnich dwóch lat.

Uwaga: możesz otrzymać wskazanie do zrobienia ponownej mammografii po roku, jeśli występują u ciebie czynniki ryzyka, takie jak rak piersi wśród najbliższych członków rodziny. Czytaj więcej w sekcji „Co zwiększa ryzyko zachorowania”.

Ile zapłacisz za badania?

Możesz zrobić badanie w ramach programu bezpłatnie, jeśli jesteś uprawniona do świadczeń opieki zdrowotnej.

Kiedy powinnaś zrobić badanie – niepokojące objawy?

Powinny cię zaniepokoić wszelkie zmiany w piersiach, których wcześniej nie wykryłaś. Skonsultuj się ze specjalistą, jeśli zauważyłaś:

• zmianę wielkości i kształtu piersi, która nie ustąpiła po miesiączce,
• guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi lub pod pachą,
• zmianę koloru skóry piersi,
• wciąganie skóry piersi,
• pomarszczenie lub łuszczenie skóry piersi.

Co zwiększa ryzyko zachorowania?

Ryzyko choroby zwiększają:

• wiek – najwięcej zachorowań występuje u kobiet po 50 roku życia,
• obciążenie genetyczne – choroby w najbliższej rodzinie,
• czynnik hormonalny,
• wieloletnie przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej,
• niewłaściwa dieta, w tym otyłość,
• częste spożywanie alkoholu,
• wcześniejsze choroby piersi.

Na czym polega mammografia?

Mammografia jest badaniem, które za pomocą promieni rentgenowskich pozwala wykryć raka piersi w jego wczesnym stadium rozwoju. W czasie badania wykonuje się dwa zdjęcia każdej piersi.

Niektóre kobiety odczuwają krótko trwające uczucie dyskomfortu związane z koniecznością ucisku piersi podczas badania. Ucisk jest konieczny, żeby uzyskać zdjęcia wysokiej jakości.