Choroby cywilizacyjne uwarunkowane niedostatkiem ruchu
29.11.2023
Choroby cywilizacyjne to inaczej choroby społeczne, których źródłem nie jest zakażenie a szybki rozwój cywilizacji. Choroby cywilizacyjne występują globalnie, zarówno w społeczeństwach wysokorozwiniętych, jak i rozwijających się.
Według badaczy choroby cywilizacyjne są powodem śmierci około 40 milionów osób każdego roku, co stanowi około 70% wszystkich zgonów na świecie. Choroby te mają charakter przewlekły i są wynikiem kombinacji czynników, w tym genetyki, fizjologii, środowiska i zachowań.
Choroby cywilizacyjne nie bez powodu nazywane są epidemią XXI wieku. Rozprzestrzeniają się globalnie, są niezakaźne, a mimo to prowadzą do niepełnosprawności i w ponad 80% doprowadzają do przedwczesnych zgonów.
Wyróżnia się dwie przyczyny chorób cywilizacyjnych:
- bezpośrednie; brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia, zła dieta (monotonna, źle zbilansowana: bogata w energię, cukry, tłuszcze zwierzęce, sól, produkty wysoko przetworzone), nadużywanie alkoholu i kawy, palenie papierosów, a także brak odpoczynku, permanentny stres, wszechobecna kultura masowa, postęp technologiczny.
- pośrednie; to te, przed którymi człowiek nie może się obronić: galopujące uprzemysłowienie, zanieczyszczenie środowiska naturalnego (zanieczyszczenia powietrza, gleby, wody), hałas, promieniowanie jonizujące i in.
Brak ruchu jest jednym z głównych czynników ryzyka wielu chorób:
- otyłości,
- cukrzycy typu 2,
- chorób sercowo – naczyniowych,
- chorób układu kostno – stawowego,
- chorób psychicznych,
- chorób układu oddechowego.
Celem dbałości o aktywność fizyczną oraz zbilansowaną dietę wśród młodzieży Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Łobzie koordynuje program edukacyjny skierowany do szkół podstawowych pt. "Trzymaj Formę!".
Ogólnopolski Program Edukacyjny „Trzymaj Formę!" współorganizowany jest przez Główny Inspektorat Sanitarny oraz Polską Federację Producentów Żywności Związek Pracodawców w ramach realizacji strategii WHO dotyczącej diety, aktywności fizycznej i zdrowia.
Celem programu "Trzymaj Formę!" jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki.
Program "Trzymaj Formę!" pomaga rozwijać zainteresowania uczniów i poszerza ich wiedzę o świecie. Realizowany jest metodą projektu, dzięki czemu wykracza poza podstawę programową i programy nauczania szkoły. Projekty winny służyć promocji aktywności fizycznej, uczyć prawidłowego, czyli zróżnicowanego i zbilansowanego sposobu odżywiania się dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności indywidualnej za zdrowie i zasady wolnego wyboru. Taka konstrukcja programu, dająca dużą swobodę wyboru sposobu jego realizacji, umożliwia uczniom poszukiwanie i realizowanie własnych pomysłów prozdrowotnych i ma niewątpliwy wpływ na jego skuteczność.