Łuszczyca
21.05.2024
Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą autoimmunologiczną skóry, która charakteryzuje się występowaniem zmian o typie czerwonobrunatnej grudki pokrytej srebrzystą łuską. Do czynników ryzyka rozwoju łuszczycy zalicza się podłoże genetyczne oraz czynniki wyzwalające takie jak infekcje, stres, urazy czy palenie tytoniu.
Szacuje się, że łuszczyca występuje u około 2% Europejczyków, z tą samą częstotliwością zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Ta specyficzna choroba skóry może pojawić się w każdym wieku, niekiedy zmiany obserwowane są już w wieku niemowlęcym, jednak łuszczyca u dzieci zwykle ma znacznie łagodniejsze objawy i przebieg.
Do najczęstszych rodzajów łuszczycy zalicza się:
- łuszczycę zwyczajną, która charakteryzuje się obecnością typowych zmian skórnych,
- łuszczycę krostkową, która występuje w dwóch postaciach – uogólnionej (jest to jedna z najcięższych postaci łuszczycy) i postaci miejscowej (łuszczyca krostkowa dłoni i stóp),
- łuszczycę uogólnioną (tzw. erytrodermia łuszczycowa), przy której zmiany skórne obejmują całą powierzchnię ciała, a dodatkowo występuje gorączka,
- łuszczycę stawową, która najczęściej dotyczy stawów międzypaliczkowych dalszych, może prowadzić do trwałego inwalidztwa.
Właściwa pielęgnacja skóry osób chorych na łuszczycę jest niezbędna podczas leczenia zmian chorobowych. Stanowi także profilaktykę przed zaostrzeniem choroby. W pielęgnacji skóry z objawami charakterystycznymi dla łuszczycy zaleca się regularne złuszczanie naskórka, nawilżanie oraz natłuszczanie. Pomocne bywają preparaty emolientowe, które tworzą warstwę ochronną na powierzchni skóry, dzięki czemu zapobiegają nadmiernej utracie wody ze skóry oraz zmniejszają świąd.
W leczeniu ciężkich postaci łuszczycy stosuje się:
- fototerapię – polega ona na ekspozycji skóry na światło ultrafioletowe wytwarzane przez specjalne lampy. Fotochemioterapia (PUVA) to połączenie leku światłouwrażliwiającego z promieniami UVA. Metody te stosowane są w przypadku łuszczycy opornej na leczenie miejscowe lub w przypadku rozległych zmian skórnych;
- metotreksat – jest lekiem z grupy cytostatyków, dlatego jego stosowanie wymaga ścisłej kontroli lekarskiej; cyklosporyna – ma silne działanie immunosupresyjne, czyli osłabiające odpowiedź zapalną. Posiada sporo działań niepożądanych, dlatego stosuje się ją w przypadku łuszczycy opornej na inne leki;
- retinoidy – mają działanie teratogenne, dlatego nie wolno ich stosować w ciąży. Retinoidy są zalecana w przypadku łuszczycy krostkowej;
- leki biologiczne (adalimumab, etanercept, infliksymab, ustekinumab) oddziałują na cytokiny, które biorą udział w powstawaniu zmian. Stosuje się je w przypadkach ciężkiej łuszczycy lub opornej na leczenie innymi preparatami.