Odmrożenia - pierwsza pomoc
25.01.2024
Mianem odmrożenia określa się wywołane działaniem niskiej temperatury uszkodzenie skóry oraz znajdujących się pod nią tkanek. W większości przypadków powstają one na skutek przebywania w otoczeniu, w którym temperatura wynosi mniej niż 0°C. Zdarza się też, że są spowodowane bezpośrednim kontaktem z lodem lub innymi zimnymi materiałami. Najbardziej narażonymi okolicami ciała są dłonie, stopy, nos, policzki oraz małżowiny uszne.
Jak powstają odmrożenia?
Powstawanie odmrożeń spowodowane jest spowolnieniem, a następnie zatrzymaniem przepływu krwi w naczyniach zaopatrujących skórę, tkankę podskórną oraz mięśnie. Komórki nie są zaopatrywane w tlen i substancje odżywcze. Może to spowodować ich uszkodzenia, a nawet całkowite obumarcie.
Do pierwszych objawów odmrożenia należy zaczerwienienie lub zblednięcie skóry i uczucie silnego pieczenia. Dokładne symptomy różnią się w zależności od stopnia uszkodzenia tkanek.
Odmrożenia najczęściej są skutkiem kontaktu nieosłoniętej skóry z zimnym powietrzem lub powierzchniami. Ich powstawaniu sprzyjają też takie czynniki jak:
-
wilgoć – przemoczenie odzieży lub obuwia,
-
ciasne ubranie i obuwie, utrudniające krążenie krwi,
-
silny wiatr i wysoka wilgotność powietrza,
-
zmęczenie, odwodnienie, głód,
-
podeszły wiek,
-
spożywanie alkoholu,
-
schorzenia przewlekłe, szczególnie cukrzyca i choroby sercowo-naczyniowe.
Pierwsza pomoc przy odmrożeniach
Pierwsza pomoc w przypadku odmrożenia polega nie tylko na zaopatrzeniu dotkniętego nim obszaru, ale i ochronie poszkodowanego przed dalszym wyziębieniem. Zapobieganie hipotermii i działanie w sytuacji wychłodzenia organizmu powinno obejmować m.in. jak najszybsze, ale stopniowe przejście do ciepłego (ale nie gorącego) pomieszczenia. Następnie należy szybko zdjąć mokre ubrania i obuwie oraz wszelką biżuterię.
Elementem pierwszej pomocy przy odmrożeniach jest też delikatne ogrzewanie dotkniętego nimi miejsca. Można tego dokonać, np. przykładając doń ogrzany ręcznik lub np. zanurzając dłonie bądź stopy w letniej wodzie i powoli, stopniowo zwiększając temperaturę do około 36°C, temperatura nigdy nie powinna przekroczyć wartości komforotwych.
Odmrożenia na twarzy należy zabezpieczyć opatrunkami z jałowej gazy. Poszkodowanemu można podawać ciepłe napoje, takie jak herbata czy zupa. Niewskazane są gorące płyny.
W przypadku poważniejszych przypadków odmrożeń i hipotermii działania w ramach kwalifikowanej pierwszej pomocy mogą być niewystarczające. W takich sytuacjach niezbędne jest wezwanie pogotowia.
Odmrożenia – czego nie robić?
Udzielając pierwszej pomocy, należy pamiętać również o tym, czego nie wolno robić w przypadku odmrożenia. Wciąż bowiem można spotkać się z wieloma mitami na ten temat. Tymczasem wiele czynności nie tylko nie stanowi pomocy dla poszkodowanego, ale wręcz może pogorszyć jego stan. Z tego powodu:
-
przy odmrożeniach nie wolno pić alkoholu,
-
odmrożeń nie należy nacierać śniegiem ani polewać zimną wodą,
-
udzielając pierwszej pomocy przy odmrożeniach, nie wolno ich nacierać ani rozmasowywać,
-
nie należy ogrzewać odmrożeń gorącą wodą,
-
ewentualnych pęcherzy nie powinno się przekłuwać.