Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Łobzie

Pleśń jest potoczną nazwą występujących w środowisku grzybów strzępkowych. Nazwa „pleśń” czy też „pleśnie” najczęściej używana jest do określania grzybni powstałej na produktach spożywczych. Tak zwane pleśnie to mikroorganizmy cechujące się pewnymi cechami morfologicznymi oraz fizjologicznymi. Zdolność do szybkiego wzrostu, wysokiej produkcji zarodników, wytwarzania form przetrwalnikowych, a także do zasiedlania różnorodnych podłoży oraz możliwość rozwoju w różnych warunkach klimatycznych powodują szerokie rozprzestrzenianie się tych grzybów (pleśni).  

Pojawienie się pleśni prowadzi nie tylko do pogorszenia wyglądu i smaku żywności, ale również wiąże się z zanieczyszczeniem toksynami, występowaniem alergii i infekcji u konsumentów.

Spożywanie zapleśniałych produktów może wiązać się z wystąpieniem mikotoksykozy, czyli zatrucia w wyniku spożycia żywności, w której znajdują się toksyczne metabolity grzybów. 

Na których produktach najczęściej pojawia się pleśń? 

Tak naprawdę pleśń może pojawiać się na większości produktów spożywczych. Należą do nich m.in.: 

• warzywa, np. pomidor, ogórek, papryka,
• owoce, szczególnie drobne, jagodowe np. truskawki, borówki, maliny oraz owoce suszone i przetwory owocowe (np. dżemy),
• produkty zbożowe, np. chleb, bułki, mąka, płatki owsiane,
• orzechy i nasiona, np. orzechy laskowe, pestki słonecznika,
• mięso i przetwory mięsne,
• przetwory mleczne, np. jogurty, śmietany.

Co robić, gdy zauważymy na jedzeniu pleśń? Które produkty można uratować, a które lepiej wyrzucić? 

Kiedyś uważano, że pleśń na żywności jest jedynie niepożądanym pogorszeniem jakości i – niestety – po oddzieleniu zapleśniałej części zjadano resztę artykułu spożywczego. Strzępki grzybni przerastają produkty bardzo głęboko. Dlatego też żywność, na której zauważymy pleśń, musi zostać wyrzucona w całości  i nie powinna być spożywana przez ludzi ani podawana zwierzętom.  

Jak zapobiec rozwojowi pleśni na żywności? 

Aby zapobiec rozwojowi pleśni na żywności, warto zwracać uwagę na pewne aspekty już w trakcie robienia zakupów, a także podczas przechowywania produktów: 

• podczas zakupów należy upewnić się, że wybierana przez nas żywność nie zawiera już pewnych śladów pleśni,
• należy zwracać uwagę na wygląd, zapach a także termin przydatności wybieranych przez nas produktów,
• jeżeli wybieramy produkty szczególnie podatne na pleśnienie (takie jak na przykład owoce jagodowe), warto unikać kupowania ich w nadmiarze, na zapas, a po zakupie zadbać o to, aby przechowywane były w suchym i chłodnym miejscu, 
• należy pamiętać o tym, że przechowywanie w warunkach wilgotnych wraz z wyższą temperaturą sprzyja rozwojowi pleśni,
• porcje produktów, które po otwarciu są używane wielokrotnie przed całkowitym zużyciem (np. koncentraty pomidorowe, dżemy), należy zawsze nabierać czystymi, niezabrudzonymi przez inne produkty przyborami kuchennymi.  
• warto regularnie czyścić przybory kuchenne, lodówkę oraz pojemniki na żywność, zawsze pozostawiając je do całkowitego wyschnięcia, 
• jeżeli doszło do zapleśnienia produktu, należy go bezzwłocznie wyrzucić, a miejsce, w którym było przechowywane (np. półka czy też pojemnik), należy dokładnie wyczyścić.