Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Międzyrzeczu

„CHOĆ ZDROWIE NIE JEST NA PEWNO WSZYSTKIM, TO BEZ ZDROWIA WSZYSTKO JEST NICZYM”

Czy przytoczona powyżej doktryna Arthura Schopenhauera nie jest przypadkiem uważana za demagogię? Na poziomie deklaracji zdrowie uważamy za najważniejsze, a w rzeczywistości stanowi dla nas wartość instrumentalną.

W sposób tradycyjny o zdrowiu myślimy w kategoriach braku choroby, dolegliwości, czy patologii. Zaś w pogoni za zdrowiem szukamy czynników szkodliwych dla zdrowia, które próbujemy zwalczyć. Natomiast budowanie zdrowia może polegać na wspieraniu dobrych stron i zasobów osób, czy całych społeczności, takich jak np. zachowania prozdrowotne czy budowanie wsparcia społecznego. Przyjęta przez WHO definicja postrzega zdrowie jednostki holistycznie, jako całość złożoną z zależnych od siebie wymiarów: fizycznego, psychicznego, społecznego, duchowego, seksualnego oraz prokreacyjnego. Każdy z wymiarów wpływa na pozostałe, a wszystkie razem na zdrowie człowieka jako całość, tworząc równowagę. Zatem zdrowie jest procesem, a nie wartością stałą. Wiek XX przyniósł ogromny postęp, jeżeli chodzi o zwalczanie chorób. Postęp medycyny był tak duży, że ludzkość zdała sobie w nim upatrywać lekarstwa na wszystkie dolegliwości, zapominając o czynniku przyczynowo skutkowym. Ogromne koszty leczenia sprawiły, ze zaczęto się zastanawiać, czy nie warto zwalczać przyczyny chorób, a nie tylko leczyć. Wynalezienie szczepionek i antybiotyków bezspornie doprowadziło do przedłużenia życia niezliczonej liczbie ludzi. Natomiast największy wpływ na poprawę zdrowia miał wzrost poziomu higieny i stanu sanitarnego ludności (oczyszczanie ścieków, systemy kanalizacyjne, poprawa norm sanitarnych żywności, wzrost higieny osobistej). W latach 70 -tych i 80 -tych XX wieku zdano sobie sprawę z tego, że sama medycyna naprawcza nie jest w stanie uzdrowić populacji. Wtedy to środowiska naukowe zainteresowały się wpływem człowieka na jego zdrowie, przeprowadzono badania wpływu stylu życia na długość życia człowieka. Ku zaskoczeniu naukowców okazało się, że w największym stopniu (50 – 60 proc.) o naszym zdrowiu decydujemy sami, a nawet najlepsza opieka medyczna oraz najnowocześniejsze technologie medyczne gwarantują nam utrzymanie zdrowia w zaledwie 10 proc. Wyniki badań doprowadziły do przekonania, iż za większość chorób cywilizacyjnych, zwanych chorobami z wyboru , opowiada sam człowiek. Debata nad tym, co zdrowe trwa przecież od dawna. Rozwój świadomości społecznej, technologii, a także idących z nimi w parze trendów spowodowały, że niektóre tematy i techniki, dopuszczalne choćby dekadę temu w świecie mediów, dzisiaj wzbudzałyby co najmniej kontrowersje. Przykładem mogą być reklamy papierosów z zeszłego stulecia, które wręcz zachwalały ich pozytywny wpływ na zdrowie i właściwości odchudzające. Obecnie większość opakowań papierosów straszy grafikami i fotografiami ostrzegającymi przed skutkami ubocznymi zażywania tego typu używek. Z kolei reklamy krzepiącego i wzmacniającego serce wpływu cukru na nasze zdrowie, doprowadziły do rozkwitu polskiego przemysłu cukierniczego, a w przyszłości do plagi otyłości. Każde pokolenie borykało się z przekazem, który nie zawsze był wiarygodny. Istotnym jest jednak nie ślepa wiara w to, co nam mówią inni, tylko weryfikacja tego za pomocą ogólnodostępnych źródeł, których obecnie mamy nieporównywalnie  więcej niż nasi przodkowie kiedyś. Nie powinniśmy zapominać, że pierwszym i najważniejszym środowiskiem społecznym dla człowieka jest rodzina. To w niej zaczyna się kształtowanie nawyków np. żywieniowych, powielanych w dorosłości. Odpowiedzialność za zdrowie swych dzieci ponoszą rodzice,  bowiem to oni, poprzez swoje czynności oraz własny styl życia, przekazują dzieciom wzory zachowania, normy postępowania oraz wartości sprzyjające lub szkodzące zdrowiu. Dziś jako społeczeństwo jesteśmy bardziej świadomi zagrożeń płynących ze złego sposobu odżywiania, mając dostęp do Internetu możemy przeczytać prawie wszystkie dostępne materiały edukacyjne w każdej z dziedzin. Jednak, czy pomaga nam to przezwyciężyć przyzwyczajenia wyniesione z domu, dokonując wyboru: zdrowe, czy niezdrowe? Przekonanie o zdrowym odżywianiu jest wśród nas niemal powszechne, wiemy jakich produktów unikać w swojej codziennej diecie, a które mają zbawienny wpływ na nasze zdrowie. Dlaczego więc jesteśmy jednym z najszybciej tyjących społeczności w Europie? Może pogubiliśmy się w tym naszym świecie dobrobytu i pomimo, że zawartość naszych talerzy zmieniła się przez dziesięciolecia, to na poziomie genetycznym i kulturowym nadal pamiętamy czasy, kiedy wszystkiego brakowało. Wypracowaliśmy u sobie przez lata poczucie bezpieczeństwa, kojarzone z nadmiarem jedzenia, którego w dzisiejszych czasach mamy, aż nadto. Aby cieszyć się zdrowiem, musimy w sobie wypracować nową filozofię życia w świecie pełnym obfitości.