Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Międzyrzeczu

Pomiarem objęto uczniów klas I-VIII w 2 placówkach (Szkoła Podstawowa Nr 6 w Międzyrzeczu oraz Szkoła Podstawowa w Templewie). Łącznie przebadano 397 uczniów.

Do analizy przyjęto proporcję wagi ciała dziecka do wagi tornistra oraz wiek dziecka.

Wyniki kwalifikowano w 2 kategoriach – norma niska z wagą tornistrów do 10% masy ciała ucznia  i  norma  wysoka  z  wagą  tornistrów do 15% masy ciała ucznia.

ZESTAWIENIE  POMIARÓW         

Klasy	Ilość uczniów objętych pomiarem	Waga tornistrów do 10% masy ciała ucznia – norma niska	Waga tornistrów pomiędzy 10%  a 15% masy ciała ucznia – norma wysoka	Przekroczenia norm	Procent uczniów z przekroczeniem normy wysokiej
I	53	27	20	6	11,3%
II	55	7	34	14	24,4%
III	48	19	19	10	20,8%
IV	48	13	17	18	37,5%
V	42	12	17	13	31%
VI	51	34	14	3	5,9%
VII	47	28	19	0	0%
VIII	53	44	9	0	0%
Ogółem	397	184 - 46,35%	149 - 37,53%	64 - 16,12%

 

We wszystkich objętych badaniem placówkach istnieje możliwość pozostawienia podręczników  dla uczniów  klas (indywidualne szafki bądź wyznaczone miejsca w klasach).

Z ustaleń pokontrolnych wynika, że dzieci rzadko korzystają z możliwości pozostawienia podręczników i innych przyborów szkolnych, co związane jest min. z koniecznością korzystania z podręczników przy odrabianiu prac domowych. Część uczniów wprost przyznała, że zabiera do domu zeszyty i podręczniki zgodnie z poleceniem rodziców. Ponadto przekroczeń wagi tornistrów należy  dopatrywać się w  przynoszeniu do szkoły książek i zeszytów z przedmiotów nie ujętych w planie lekcji, przynoszeniu do szkoły różnych przedmiotów niezwiązanych z procesem nauczania (pamiętniki, zabawki, klasery) czyli brakiem dostatecznego nadzoru rodziców nad zawartością tornistrów. Na wagę tornistrów ma również wpływ rodzaj i materiał z jakiego tornister jest wykonany (waga pustego tornistra wahała się od 0,80 kg do 1,5 kg), przynoszenie napoi w metalowych bidonach, termosach oraz rodzaj zeszytów (twarde okładki zwiększają wagę tornistra nawet o 0,5 kg).

Zaobserwowano również, że niska norma u części badanych dzieci związana jest z rozwijającą się u nich nadwagą i otyłością. Sposób obliczania poprawności wagi tornistra bezpośrednio związany jest z wagą ucznia i choć waga tornistra jest wysoka to przy wysokiej masie ciała ucznia (często zbyt wysokiej wskazującej na nadwagę) waga tornistra wydaje się być prawidłowa.

Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego https://www.gov.pl/web/gis/zalecenia-dotyczace-tornistrow-szkolnych waga plecaka nie powinna przekraczać 10-15 proc. masy ciała ucznia.

Mając na uwadze wyniki badań należy podejmować działania profilaktyczne i edukacyjne mające na celu przeciwdziałanie zjawisku zbyt ciężkich plecaków skierowane do społeczności szkolnej oraz rodziców/opiekunów uczniów.

Materiały edukacyjne przydatne do prowadzenia działań:

1.https://www.gov.pl/web/gis/zalecenia-dotyczace-tornistrow-szkolnych

2.http://lekkitornister.org/?fbclid=IwAR0GKJBd6B7UJk9tWKr0_vApe_JHdUrjJm18f3EKWh3T5SakzrcexY-kUNg

3. https://www.gov.pl/web/psse-miedzyrzecz/ogolnopolski-dzien-tornistra---1-pazdziernika 

Sporządziła: Aleksandra Gomuła – starszy asystent ds. Higieny Dzieci i Młodzieży w PSSE Międzyrzecz.