Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Międzyrzeczu

Z dniem 4 kwietnia 2011 roku weszła  w życie ustawa z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 - zwana potocznie "ustawą żłobkową".

Żłobki przestały być zakładami opieki zdrowotnej podlegającymi Ministerstwu Zdrowia,  nadzór nad żłobkami przejęło Ministerstwo Pracy.

Ustawa żłobkowa dotyczy dzieci do lat 3 i ma być wsparciem dla pracujących rodziców, którzy po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i tacierzyńskiego, zmuszeni są wrócić do pracy.

Ustawa z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (j.t. Dz.U. z 2019, poz.  409) określa zasady organizowania i funkcjonowania opieki nad najmłodszymi oraz minimalne standardy usług placówek i kwalifikacje osób sprawujących  opiekę, a także reguluje zasady finansowania i działalności nadzorczej w zakresie przestrzegania warunków i jakości sprawowanej opieki nad dziećmi do lat 3 lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – 4 rok życia.

Ustawa żłobkowa przewiduje, że opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – 4 rok życia, może być organizowana w formie żłobka lub klubu dziecięcego, a także sprawowana przez dziennego opiekuna oraz nianię.

Żłobek i klub dziecięcy.

Opieka w żłobku jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia.  Zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki w żłobku może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony, za dodatkową opłatą.

Opieka w żłobku jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia.

Opieka w klubie dziecięcym jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 1 roku życia. Liczba miejsc w klubie dziecięcym nie może być większa niż 30. W żłobku i klubie dziecięcym zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki w żłobku lub klubie dziecięcym może być, na wniosek

rodzica dziecka, wydłużony, za dodatkową opłatą.

Do zadań żłobka i klubu dziecięcego należy w szczególności:

1) zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;

2) zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;

3) prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.

Skład personelu zatrudnionego w żłobku lub klubie dziecięcym jest dostosowany do liczby dzieci uczęszczających do żłobka lub klubu dziecięcego. Jeden opiekun może sprawować opiekę:

1) w żłobku - nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne, dziecko wymagające szczególnej opieki lub dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia maksymalnie nad pięciorgiem dzieci;

2) w klubie dziecięcym - nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko niepełnosprawne lub dziecko wymagające szczególnej opieki maksymalnie nad pięciorgiem dzieci.

W żłobku, do którego uczęszcza więcej niż dwadzieścioro dzieci, zatrudnia się przynajmniej jedną pielęgniarkę lub położną.

Zgodnie z ustawą żłobkową kluby dziecięce i żłobki mogą być tworzone i prowadzone przez:

 1) gminy,

 2) osoby fizyczne,

 3) osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Gmina tworzy żłobki i kluby dziecięce w formie gminnych jednostek budżetowych, które może łączyć w zespół, jednakże winny one powstać na podstawie odrębnych wpisów do rejestru oraz statutów.

Lokal, w którym tworzony i prowadzony jest żłobek lub klub dziecięcy, posiada co najmniej jedno pomieszczenie. W żłobku i klubie dziecięcym zapewnia się dzieciom możliwość higienicznego spożywania posiłków oraz zapewnia się miejsce na odpoczynek dla dzieci.

Żłobek oraz klub dziecięcy mogą być prowadzone w lokalu, który spełnia wymagania lokalowe i sanitarne zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 lipca 2014 r.  w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy (j.t. Dz.U. z 2019, poz. 72).

Spełnienie wymagań przeciwpożarowych potwierdza się decyzją komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.

Spełnienie wymagań sanitarno-lokalowych potwierdza się:

1) w przypadku żłobków – decyzją właściwego państwowego inspektora sanitarnego, określającą w szczególności maksymalną liczbę miejsc w żłobku;

2) w przypadku klubów dziecięcych – pozytywną opinią wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, określającą w szczególności maksymalną liczbę miejsc w klubie dziecięcym.

Powierzchnia lokalu musi być dostosowana do liczby dzieci. Dla dzieci w liczbie 3-5 minimalna powierzchnia to 16 m2. W przypadku większej ilości dzieci powierzchnia powinna wzrastać o:

- 2 m2, jeśli czas pobytu dziecka nie przekracza 5 godzin dziennie,

 - 2,5 m2, jeśli dzieci przebywają w żłobku lub klubie dłużej niż 5 godzin dziennie.

 Wysokość pomieszczeń ustalona została na minimum 2,5 m.

Szczegółowe wymagania zawarte zostały w w/w rozporządzeniu.

Opiekun dzienny

Dziennym opiekunem jest osoba fizyczna:

1) prowadząca działalność na własny rachunek albo

2) zatrudniana przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, na podstawie umowy o pracę albo umowy o świadczenie

Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia. Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad maksymalnie pięciorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad trojgiem dzieci.

Dzienny opiekun może, za zgodą wszystkich rodziców, sprawować opiekę nad maksymalnie ośmiorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad pięciorgiem dzieci – jeżeli co najmniej jedno z rodziców będzie sprawowało piekę nad dziećmi razem z dziennym opiekunem.

Lokal, w którym sprawowana będzie opieka przez dziennego opiekuna, musi zapewniać bezpiecznej warunki opieki nad dzieckiem.

Niania

Nianią jest osoba fizyczna sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanej dalej "umową uaktywniającą".

Niania sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia.

Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko.

Nie precyzuje się wymagań lokalowych dla opieki w formie niani.

Jeżeli rodzic zdecyduje się na legalne zatrudnienie opiekunki dla swojego dziecka, składki za jej ubezpieczenie społeczne zostaną pokryte z budżetu państwa.  Ale uwaga, państwo pokryje koszty związane tylko z minimalnym wynagrodzeniem, jeżeli rodzice zechcą zapłacić niani więcej, będą musieli do składek dopłacać.

Informację przygotowała: Aleksandra Gomuła – Higiena Dzieci i Młodzieży w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Międzyrzeczu.