Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Międzyrzeczu

Grzyby znane są jako źródło pożywienia od kilku tysięcy lat, a ich walory smakowo-zapachowe cenione były już w starożytnej Grecji i Egipcie. Wykorzystywano je także w medycynie ludowej Chin, Japonii, Malezji. Właściwości lecznicze grzybów po raz pierwszy opisał Hipokrates około 400 r. p.n.e. Do królestwa grzybów (Fungi) zaliczanych jest około 14 000 gatunków grzybów wielkoowocnikowych, spośród których co najmniej 2000 to gatunki jadalne. Według przepisów europejskich do obrotu handlowego dopuszcza się około 40 gatunków, podczas gdy w Azji, a zwłaszcza w Chinach i Japonii, około 2000 gatunków. W Polsce najbardziej popularnymi grzybami, pozyskiwanymi ze środowiska naturalnego są: borowik szlachetny (prawdziwek), koźlarz czerwony, koźlarz babka, podgrzybek brunatny, gąska zielonka, maślak zwyczajny, pieprznik jadalny (kurka), mleczaj rydz. W hodowlach sztucznych w naszym kraju na większą skalę uprawia się pieczarkę i boczniaka. Wartość odżywcza grzybów wynika z występowania w nich białka, sacharydów, kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego. Grzyby mają nie tylko ogólnie cenione walory smakowo-zapachowe, ale także charakteryzują się wysoką zawartością niektórych składników odżywczych. Grzyby można uznać za dobre źródło witamin z grupy B. Niektóre gatunki pod względem zawartości niacyny i ryboflawiny nie ustępują niektórym produktom zbożowym, a także mięsu, które uważane jest za dobre źródło tych witamin. Grzyby są także dobrym źródłem składników mineralnych, głównie potasu, fosforu i magnezu. Zawartość magnezu w grzybach jest zbliżona do zawartości tego pierwiastka w świeżych owocach czy warzywach. W ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na właściwości prozdrowotne grzybów jadalnych. Biologicznie aktywne związki obecne w grzybach wykazują także działanie immunostymulujące, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, hipoglikemiczne i antyoksydacyjne. Niezależnie od przedstawionych zalet grzybów warto pamiętać, że ze względu na zawartość w ścianach komórkowych nietrawionej przez człowieka chityny, należą one do produktów ciężkostrawnych i długo zalegających w przewodzie pokarmowym. Dlatego nie powinny być spożywane przez dzieci do 7. roku życia, osoby starsze i ludzi z problemami gastrycznymi.

Grzyby znacznie różnią się od roślin, które mają zdolność fotosyntezy. Przy pomocy chlorofilu i światła słonecznego z prostej materii organicznej rośliny wytwarzają związki potrzebne im do życia. Grzyby nie mają ciałek zieleni, stąd muszą radzić sobie inaczej. Niezbędny dla istnienia pokarm pobierają z materii organicznej wytworzonej przez rośliny i zwierzęta. Z tego powodu są uważane przez wielu naukowców za trzeci, obok roślin i zwierząt, zupełnie odrębny świat organiczny. Grzyby są obecne praktycznie wszędzie. Nie tylko w lesie, ale na polach, łąkach,  w wodzie, składowiskach drewna. Także w naszych samochodach (przecież odgrzybiamy klimatyzację) i mieszkaniach oraz na zewnątrz, na domach, murach i kamieniach. Właśnie tam spotkamy porosty. To bardzo stare grzyby, bo pojawiały się na Ziemi około 400 milionów lat temu. Bo porosty to także grzyby. Wiele gatunków porostów stosowano przez lata  w medycynie, np. świetnie działają bakteriobójczo, określają stan sanitarny powietrza. Wszyscy wiemy, ze w naszych lasach jest świeże i zdrowe powietrze, stąd spotykamy tam wiele porostów i innych grzybów. Ponadto grzyby odgrywają ogromna rolę w zachowaniu równowagi w przyrodzie. Gdyby nie to, że to właśnie grzyby przetwarzają ogromne ilości materii organicznej, rozkładają ligniny i celulozy, to las przysłoniłyby zwały liści, gałęzi, czy szczątków zwierząt. Grzyby mają fundamentalne znaczenie dla hodowli lasu. Rozkładając masę organiczną, wzbogacają glebę w związki nieorganiczne i przyczyniają się do wytworzenia warstwy próchnicy.

Leśne grzyby to ciekawy, skomplikowany świat, który warto poznać nie tylko przez pryzmat kuchennej patelni.