Ocena ciężaru wagi tornistrów/plecaków uczniów szkół podstawowych w roku szkolnym 2022/2023
02.11.2022
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu informuje o przeprowadzonej w roku szkolnym 2022/2023 ocenie ciężaru wagi tornistrów/plecaków uczniów szkół podstawowych.
Pomiarem objęto uczniów klas I-VIII w 3 placówkach (Szkoła Podstawowa Nr 2 w Międzyrzeczu, Szkoła Podstawowa Nr 4 w Międzyrzeczu, Szkoła Podstawowa w Bukowcu). Łącznie przebadano 352 uczniów.
Do analizy przyjęto proporcję wagi ciała dziecka do wagi tornistra oraz wiek dziecka.
Wyniki kwalifikowano w 2 kategoriach – norma niska z wagą tornistrów do 10% masy ciała ucznia i norma wysoka z wagą tornistrów do 15% masy ciała ucznia.
ZESTAWIENIE POMIARÓW
|
Klasy |
Ilość uczniów objętych pomiarem
|
Waga tornistrów do 10% masy ciała ucznia – norma niska |
Waga tornistrów do 15% masy ciała ucznia – norma wysoka |
Przekroczenia norm |
Procent uczniów z przekroczeniem normy wysokiej |
|
|
|
|
|
|
|
|
I |
45 |
20 |
15 |
10 |
22,2 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
II |
45 |
20 |
16 |
9 |
20,0 % |
|
|
|
|
|
|
|
|
III |
58 |
30 |
21 |
7 |
12,1 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
IV |
37 |
12 |
16 |
9 |
24,3 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V |
42 |
15 |
19 |
8 |
19,0 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
VI |
20 |
12 |
7 |
1 |
5 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
VII |
48 |
32 |
14 |
2 |
4,2 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
VIII |
57 |
44 |
11 |
2 |
3,5 %
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ogółem |
352 |
185 – 52,6 %
|
119 – 33,8 %
|
48 – 13,6 %
|
|
We wszystkich objętych badaniem placówkach istnieje możliwość pozostawienia podręczników dla uczniów klas (indywidualne szafki bądź wyznaczone miejsca w klasach).
Z ustaleń pokontrolnych wynika, że dzieci rzadko korzystają z możliwości pozostawienia podręczników i innych przyborów szkolnych, co związane jest min. z koniecznością korzystania z podręczników przy odrabianiu prac domowych. Część uczniów wprost przyznała, że zabiera do domu zeszyty i podręczniki godnie z poleceniem rodziców. Ponadto przekroczeń wagi tornistrów należy dopatrywać się w przynoszeniu do szkoły książek i zeszytów z przedmiotów nie ujętych w planie lekcji, przynoszeniu do szkoły różnych przedmiotów niezwiązanych z procesem nauczania (pamiętniki, zabawki, klasery) czyli brakiem dostatecznego nadzoru rodziców nad zawartością tornistrów. Na wagę tornistrów ma również wpływ rodzaj i materiał z jakiego tornister jest wykonany (waga pustego tornistra wahała się od 0,80 kg do 1,7 kg), przynoszenie napoi w metalowych bidonach, termosach oraz rodzaj zeszytów (twarde okładki zwiększają wagę tornistra nawet o 0,5 kg).
Zaobserwowano również, że niska norma u części badanych dzieci związana jest z rozwijającą się u nich nadwagą i otyłością. Sposób obliczania poprawności wagi tornistra bezpośrednio związany jest z wagą ucznia i choć waga tornistra jest wysoka to przy wysokiej masie ciała ucznia (często zbyt wysokiej wskazującej na nadwagę) waga tornistra wydaje się być prawidłowa.
Zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego https://www.gov.pl/web/gis/zalecenia-dotyczace-tornistrow-szkolnych waga plecaka nie powinna przekraczać 10-15 proc. masy ciała ucznia.
Mając na uwadze wyniki badań należy podejmować działania profilaktyczne i edukacyjne mające na celu przeciwdziałanie zjawisku zbyt ciężkich plecaków skierowane do społeczności szkolnej oraz rodziców/opiekunów uczniów.
Materiały edukacyjne przydatne do prowadzenia działań:
1. https://www.gov.pl/web/gis/zalecenia-dotyczace-tornistrow-szkolnych
2. http://lekkitornister.org/?fbclid=IwAR0GKJBd6B7UJk9tWKr0_vApe_JHdUrjJm18f3EKWh3T5SakzrcexY-kUNg
3. https://www.gov.pl/web/psse-miedzyrzecz/ogolnopolski-dzien-tornistra
Sporządziła: Aleksandra Gomuła – starszy asystent ds. Higieny Dzieci i Młodzieży w PSSE Międzyrzecz.
