15 października - Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi
Święto ustanowione przez Europejską Koalicję do Walki z Rakiem Piersi, którego celem jest promocja badań profilaktycznych, rzetelnej wiedzy oraz czujności onkologicznej dotyczącej nowotworów piersi.
Od 1985 roku, miesiąc październik obchodzony jest na świecie jako miesiąc świadomości raka piersi. W tym szczególnym czasie przypominamy, jak ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, regularna samokontrola piersi oraz poddawanie się badaniom profilaktycznym.
Wiedza na temat profilaktyki raka piersi jest obecnie niezbędna każdej kobiecie niezależne od wieku.
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór u kobiet na świecie (25%) i najczęstsza przyczyna zgonu (14%), a chore na raka piersi stanowią 36% kobiet żyjących z nowotworami. W Polsce stwierdza się każdego roku kilkanaście tysięcy nowych przypadków. Szczyt zachorowań na raka piersi występuje u kobiet w wieku 50-69 lat. W ostatnim stuleciu rak piersi stał się jednym z największych zagrożeń przedwczesnej umieralności kobiet.
Czynniki ryzyka wystąpienia raka piersi
- obciążenie genetyczne – występowanie raka piersi w rodzinie, szczególnie
u krewnych pierwszego stopnia (matka, siostra), - czynnik hormonalny, np. wczesny wiek pierwszej miesiączki lub późna menopauza,
- wiek – po 50 roku życia,
- późne urodzenie pierwszego dziecka,
- niewłaściwa dieta oraz otyłość,
- niedostateczna aktywność fizyczna,
- częste spożywanie alkoholu,
- wcześniejsze choroby piersi.
Potencjalne objawy raka piersi (guza sutka) zależą w dużej mierze od stopnia jego zaawansowania. Zarówno rak piersi, jak i łagodny nowotwór sutka w początkowym okresie rozwoju mogą przebiegać bezobjawowo, wówczas zmiany nowotworowe najczęściej wykrywa się podczas profilaktycznej mammografii lub innego badania diagnostycznego piersi.
Objawy raka piersi
- guz w obrębie gruczołu piersiowego - zwykle dość twardy, może mieć nierówną powierzchnię i na ogół dobrze wyczuwalne granice,
- wyciek z brodawki sutkowej - brodawka może być wciągnięta, pogrubiała,
o zmienionym zabarwieniu lub z owrzodzeniami, - zmiana wielkości lub kształtu piersi,
- zmiany skórne wokół brodawki – skóra zaczerwieniona, zmieniona z obecnością twardego nacieku, owrzodzenia,
- zaczerwienienie i zgrubienie skóry („skórka pomarańczowa”) - świadczy zazwyczaj
o znacznym miejscowym zaawansowaniu procesu nowotworowego, - powiększenie pachowych węzłów chłonnych po stronie guza,
- poszerzenie żył skóry piersi.
Profilaktyka i wczesne wykrywanie raka piersi
Profilaktyka pierwotna raka piersi (zapobieganie zachorowaniu) obejmuje zmianę stylu życia – ważne jest między innymi unikanie nadmiernych ilości tłuszczu w diecie, regularna aktywność fizyczna, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz ograniczenie spożycia alkoholu.
Profilaktyka wtórna raka piersi (wczesne wykrywanie) – badania profilaktyczne.
Samobadanie piersi
Comiesięczną samokontrolę piersi powinno wykonywać się 7 dni po skończeniu miesiączki, gdy piersi nie są obrzmiałe lub obolałe (po menopauzie może to być dowolny dzień). Pierwszym etapem samobadania jest oglądanie piersi. Przeprowadza się je w pozycji stojącej, przed lustrem w celu wychwycenia zmian w ich wyglądzie (ocena kształtu piersi, stanu skóry). Drugim etapem jest ocena palpacyjna np. w trakcie kąpieli pod prysznicem w celu wykrycia ewentualnych guzków pod skórą, a także w pozycji leżącej, nie zapominając przy tym
o sprawdzeniu węzłów chłonnych w dole pachowym.
Każda kobieta powinna samodzielnie i regularnie badać swoje piersi!
Mammografia
Bezpłatne badania mammograficzne wykonuje się kobietom w wieku 50-69 lat - zgodnie
z zapowiedziami Ministerstwa Zdrowia – od listopada 2023 roku z bezpłatnej mammografii będą mogły korzystać kobiety w wieku od 45 do 74 lat. Mammografia jest najważniejszą metodą obrazowania piersi, pozwala na wykrycie zmiany o średnicy zaledwie kilku milimetrów. Szacuje się, że mammografia wykonywana co rok zmniejsza ryzyko zgonu
z powodu raka piersi o 15 - 30%.
Ultrasonografia
USG jest podstawowym badaniem piersi tzw. pierwszego rzutu, które dostarcza istotnych danych do dalszego postępowania na temat zmian nowotworowych. Jest to badanie szczególnie istotne dla młodych kobiet, u których nie przeprowadza się jeszcze mammografii.
Inne, nowoczesne metody obrazowania piersi:
- mammografia 3d z tomosyntezą,
- elastografia,
- rezonans magnetyczny,
- termografia.
Październik to miesiąc podnoszenia świadomości społeczeństwa na temat raka piersi. Wiedza
i systematycznie wykonywanie badań profilaktycznych mogą uratować życie Twoje i Twoich najbliższych.
Nie zwlekaj, zadbaj o swoje zdrowie! Zapisz się na badanie!
Źródła: https://www.zwrotnikraka.pl/profilaktyka-rak-piersi/
https://www.onkonet.pl/dp_np_rakpiersi.php
http://profilaktykaraka.coi.waw.pl/profilaktyka-raka-piersi/
