Niepożądane odczyny poszczepienne
Niepożądane odczyny poszczepienne
Niepożądany odczyn poszczepienny to niepożądany objaw chorobowy pozostający w związku czasowym z wykonanym szczepieniem ochronnym. Za związane czasowo ze szczepieniem uznaje się zaburzenia stanu zdrowia, które wystąpiły w okresie 4 tygodni po podaniu szczepionki z wyjątkiem odczynów po szczepieniu BCG. Mogą one być wynikiem indywidualnej reakcji organ izmu człowieka szczepionego na podanie szczepionki, błędu wykonania szczepionki lub błędu podania szczepionki. Zjawisk od szczepienia niezależnych, a tylko przypadkowo pojawiających się po szczepieniu. Najczęstsze objawy będące odpowiedzią na niepożądany odczyn poszczepienny to ból odczuwany w miejscu podania szczepionki lub zaczerwienienie tego obszaru, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, ogólne rozdrażnienie, zmęczenie i gorsze samopoczucie.
Rodzaje niepożądanych odczynów poszczepiennych
NOP CIĘŻKI - wymaga hospitalizacji w celu ratowania zdrowia, może prowadzić do trwałeg ubytku sprawności fizycznej i umysłowej, a nawet zagrożenia życia.
NOP POWAŻNY - charakteryzuje się dużym nasileniem objawów w postaci znacznego obrzęku kończyny, silnego jej zaczerwienienia , wysokiej gorączki, ale nie prowadzi do trwałego uszczerbku na zdrowiu oraz nie wymaga hospitalizacji.
NOP ŁAGODNY - nie ma szczególnie dużego nasilenia, a związany jest z miejscowym obrzękiem kończyny, silnym miejscowym zaczerwienieniem i gorączką.
Podstawy prawne zgłaszania niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP)
- Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2022 r., poz. 1657)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001657/O/D20221657.pdf
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz. U. Nr 254, poz. 1711 ze zm.)
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20102541711/O/D20101711.pdf
Zasady zgłaszania NOP
Lekarz lub felczer który podejrzewa lub rozpoznaje wystąpienie niepożądanego odczynu poszczepiennego, ma obowiązek, w ciągu 24 godzin od powzięcia podejrzenia jego wystąpienia zgłosić NOP do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego właściwego dla miejsca powzięcia podejrzenia jego wystąpienia:
- poprzez aplikację gabinet.gov.pl
- do dnia 31.12.2022 r. można stosować dotychczasowe sposoby zgłaszania tj. w formie papierowej w przypadku niemożności zgłaszania NOP za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl
Podejrzenie NOP może również zgłosić pacjent samodzielnie za pośrednictwem strony internetowej Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: https://smz.ezdrowie.gov.pl/view-smz/login lub na stronach internetowych poszczególnych producentów preparatów szczepionkowych.
Monitorowanie niepożądanych odczynów poszczepiennych pozwala na prowadzenie świadomej polityki szczepień, racjonalnej oceny odczynowości szczepień, ustalenie czynników ryzyka wystąpienia poszczególnych rodzajów odczynów oraz kontrolę bezpieczeństwa stosowanych szczepionek.
