Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim

Rozpoczął się sezon letni a ciepła aura sprzyja nam do korzystania z wypoczynku na świeżym powietrzu. Spacerujemy na skrajach pól, łąk i lasów, podczas których możemy spotkać na swojej drodze barszcz Sosnowskiego. Choć mało kto wie o tej roślinie to jest ona bardzo niebezpieczna!!!

Jest to spora roślina, którą możemy spotkać zarówno na łące, jak i w parku. Jest jednak niezwykle szkodliwa - bezpośredni kontakt może skończyć się dotkliwymi oparzeniami. Co ciekawe - była kiedyś wykorzystywana jako ozdoba.

Barszcz Sosnowskiego to przedstawiciel rośliny zielnej z rodziny selerowatych. Dorasta do czterech metrów wysokości, a sama łodyga może mieć grubość nawet 10 centymetrów. Roślina charakteryzuje się ogromnymi liśćmi oraz swoistymi, białymi kwiatostanami.

We wszystkich częściach rośliny, w tym we włoskach gruczołowych na łodygach i w liściach oraz w korzeniach, znajduje się olejek eteryczny, zawierający m.in. związki kumarynowe, które stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. Po dostaniu się na ludzkie ciało i wystawieniu na promieniowanie UVA i UVB powodują głębokie oparzenia II a nawet III stopnia. Stan zapalny nasila się w ciągu doby i trwa ok. 3 dni. Po tygodniu miejsca podrażnione ciemnieją (hiperpigmentacja) i stan taki może utrzymywać się przez kilka miesięcy. Miejsca podrażnione na skórze zachowują wrażliwość na światło ultrafioletowe nawet przez kilka lat. Wśród objawów u osób mających kontakt z barszczem wymienia się: nudności, wymioty, bóle głowy, a także obrażenia układu oddechowego, oczu, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Wskazuje się również na możliwość wpływu toksycznych związków na powstawanie nowotworów skóry.

Toksyczności barszczu Sosnowskiego sprzyja wilgoć i wysoka temperatura powietrza, zatem należy uważać na niego szczególnie latem. Ponadto warto wiedzieć, że do poparzeń może dojść nawet bez bezpośredniego kontaktu z barszczem Sosnowskiego, gdyż wydzielane przez niego olejki eteryczne mogą unosić się w powietrzu nawet na odległość kilkunastu metrów.

Na kontakt z Barszczem Sosnowskiego narażone są zwłaszcza dzieci, pracownicy zajmujący się utrzymaniem zieleni oraz rolnicy.

Jak się ustrzec przed poparzeniem ?

• nie dotykaj ich i nie zrywaj roślin przy użyciu gołych rąk,
• przebywając w pobliżu barszczu Sosnowskiego chroń skórę i drogi oddechowe przed promieniowaniem UV, pamiętaj, że skóra dzieci jest bardziej wrażliwa na toksyczne działanie soku barszczu,
• nie przebywaj w pobliżu barszczu Sosnowskiego ze względu na lotne olejki eteryczne emitowane do otocznia, które mogą osadzać się na skórze.

Zasady postępowania w przypadku wystąpienia poparzenia

• w przypadku bezpośredniego narażenia/kontaktu na działanie barszczu Sosnowskiego w jak najkrótszym czasie przemyj skórę letnią wodą z mydłem tak, by usunąć z jej powierzchni sok rośliny. Ponadto zaleca się umyć wszystkie przedmioty i uprać odzież, która miała kontakt z barszczem,
• jeżeli pojawiły się pęcherze surowicze, ale nie doszło do ich rozerwania, można zastosować miejscowo maści (kremy) kortykosteriodowe,
• w przypadku kontaktu oczu z rośliną należy je przemyć dokładnie wodą, chronić przed światłem i skonsultować się z okulistą,
• nie dotykaj zmienionych miejsc na skórze, stosuj na nie chłodne okłady z lodu, a dobór środków farmakologicznych skonsultuj z lekarzem,
• w przypadku silnego poparzenia i występujących problemów oddechowych wezwij pogotowie ratunkowe,
• niezależnie od stopnia nasilenia objawów – należy unikać ekspozycji na światło słoneczne (nawet w przypadku braku objawów przynajmniej przez 48 godzin).