Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim

Kleszcze przebywają głównie wśród drzew liściastych, krzewów i na łąkach; skupiają się wzdłuż dróg i ścieżek leśnych porośniętych trawiastą roślinnością. Coraz częściej można je spotkać w miastach: parkach, skwerach,
przydomowych ogródkach, a nawet w piwnicach.
 

Najbardziej znane choroby odkleszczowe, wywoływane przez patogeny to:
• choroby bakteryjne: borelioza, tularemia, bartonelloza, babeszjoza;
• choroba wirusowa: Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM).

Ukąszenie
Kleszcz podczas zagłębiania się w skórę żywiciela wydziela dużą ilość szybko twardniejącej śliny, która tworzy rurkowatą pochewkę wokół narządów gębowych – trwale mocując je w skórze. Podczas żerowania kleszcz wydziela drugi typ śliny, która wywołuje rozpad tkanek żywiciela i zapobiega krzepnięciu krwi; wstrzykiwana ślina może zawierać chorobotwórcze bakterie i wirusy. Kleszcz żerując pochłania krew, limfę i rozpuszczone tkani żywiciela. Gdy się nasyci to odpada. Wystarcza mu jedno żerowanie w każdym stadium w momencie, gdy zostało ono przerwane, będzie chciał je dokończyć.

Żywiciele
Kleszcze poszukują żywicieli najintensywniej wiosną i jesienią. Kleszcze mimo, że są ślepe, świetnie radzą sobie podczas polowania. Szukają żywiciela np. zwierząt – królika, jelenia, człowieka. Kleszcze żerują na ogół rano od 8.00-1200 i od godziny 16.00- 20.00. W upały jest ich mniej, ukrywają się. Mogą żerować 6-7 dni i wypijają ok. 2 ml krwi i znacznie powiększają swoje rozmiary (dorosły głodny osobnik ma ok. 2 mm długości, a najedzony nawet 12 mm).

Wskazówki, które pozwolą uniknąć pokłucia przez kleszcze:
• unikaj przebywania w wysokiej trawie lub zaroślach – nie tylko w lesie, ale również na łąkach, a także w miejskich parkach;
• noś ubrania z długimi rękawami;
• wybieraj jasne ubrania;
• nakładaj na skórę środek odstraszający insekty;
• obejrzyj całe ciało w poszukiwaniu kleszczy po pobycie na łonie natury;
• zaszczep się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Pamiętaj!
NIE WOLNO miejsca wokół kleszcza i samego kleszcza smarować tłuszczem, masłem, kremem, ściskać, dusić
(bo zwraca wydzielinę), ciągnąć, przypalać, ucinać, wydłubywać, masować, wypychać, manipulować nim w jakikolwiek sposób, dotykać gołymi palcami. Kleszcza należy chwycić jak najbliżej skóry ruchem lekko obrotowym energicznie pociągać do góry (nie należy wykręcać, robimy to w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara) za pomocą kleszczołapek, pęsety, lassa. Po usunięciu kleszcza rankę należy zdezynfekować i sprawdzić czy w skórze nie został fragment pasożyta.

Kto powinien się zaszczepić przeciw KZM?
Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu zaleca się osobom przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby, w szczególności:
• zatrudnionym przy eksploatacji lasu;
• stacjonującemu wojsku;
• funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej;
• rolnikom;
• młodzieży odbywającej praktyki, turystom oraz uczestnikom obozów
i kolonii.

Materiał do pobrania – ulotka do druku:
1. „Mały kleszcz -duży problem?”

Źródło:
1. https://www.kleszcze.info.pl/jak-sie-chronic,
2. „Mały kleszcz – duży problem?” – ulotka Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu.