Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Prudniku

Dzięki Programowi polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia, polski system opieki nad osobami zakażonymi uważany jest za wzorcowy. Korzystając ze skutecznej, bezpłatnej dla pacjenta terapii, z HIV można żyć wiele lat. Co więcej, według wyników ostatnich badań, osiągnięcie niewykrywalnego poziomu wirusa we krwi, poprzez regularne przyjmowanie leków przepisanych przez specjalistę, może powodować, że dana osoba nie zakazi swojej partnerki czy partnera.

 

 

1275 to liczba zakażeń wykrytych w 2018 r. w Polsce. Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, liczba nowo wykrywanych zakażeń co roku przekracza w naszym kraju 1 tysiąc. Od wdrożenia badań, czyli od połowy lat 80. do 30 kwietnia 2019r. wykryto 24 303 zakażenia HIV, AIDS zdiagnozowano u 3 692 osób i odnotowano 1 418 zgonów. Codziennie w Polsce średnio 3 osoby dowiadują się o swoim zakażeniu. Do zdecydowanej większości zakażeń dochodzi drogą kontaktów seksualnych.

 

Mimo to, według szacunków, w Polsce test na HIV wykonał najwyżej co 10. dorosły. To znacznie mniej niż w innych krajach europejskich. Nawet kilkanaście tysięcy osób może żyć w naszym kraju z wirusem nie zdając sobie z tego sprawy. Tymczasem badanie jest bardzo proste i niekłopotliwe. W 30 Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD) współfinansowanych przez Krajowe Centrum ds. AIDS, Agendę Ministra Zdrowia, na osoby chcące zrobić test czekają wykwalifikowani doradcy. Oprócz badania, przeprowadzają także rozmowę edukacyjną. Mogą wytłumaczyć, doradzić, ostudzić emocje. Punkty PKD działają we wszystkich województwach. Ich lista dostępna jest na stronie https://aids.gov.pl/pkd/.

HIV może dotyczyć każdego niezależnie od płci, wieku, orientacji, czy stylu życia. Niestety wiele osób wypiera ten fakt i nie robi testu. Warto, aby wykonała go każda dorosła osoba, która choć raz w życiu miała ryzykowne zachowanie. W sieci Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD) można zrobić to badanie bez skierowania, bezpłatnie i anonimowo. Wynik uzyskuje się bardzo szybko. Gorąco zachęcam do korzystania z PKD. Nie tylko w Europejskim Tygodniu Testowania w kierunku HIV, ale przez cały rok. Takie badanie może niejednej osobie uratować życie, a nawet dwa życia, jeżeli test wykonuje kobieta w ciąży” – powiedziała Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS.

Działania edukacyjno-informacyjne Krajowego Centrum ds. AIDS nawiązują do prowadzonej w poprzednich latach akcji pt.: „Mam czas rozmawiać”. W tym roku do testowania się i dbania o zdrowie swoje oraz najbliższych zachęcać będzie na Instagramie i Facebooku znany aktor Maciej Musiał. Spoty z udziałem m.in. Marii Seweryn wyświetlane będą w telewizji, kinach, metrze, na dworcach PKP oraz na największych polskich portalach internetowych. W akcję włączyło się także Radio Kolor. Źródłem rzetelnej wiedzy o HIV/AIDS jest strona Krajowego Centrum ds. AIDS https://aids.gov.pl/

 

 

Warszawa, 6.06.2018 r. – „Ginekolog już potwierdził ciążę. Zlecił mi różne badania. Nawet na HIV. HIV może dotyczyć każdego” – informuje „filmową córkę” bohaterka kampanijnego spotu edukacyjnego Krajowego Centrum ds. AIDS, grana przez Marię Seweryn. Aktorka bez wahania zaangażowała się w kampanię #mamczasrozmawiac. „Mam nadzieję, że kobiety, które planują ciążę lub oczekują narodzin dziecka, podobnie jak moja bohaterka, bez wahania wykonają wszystkie zalecane badania - w tym także test na HIV – oraz, że będą potrafiły o tym rozmawiać ze swoimi córkami, siostrami, czy mamami” – powiedziała.

Kampania #mamczasrozmawiac zachęca kobiety do testowania się w kierunku HIV i międzypokoleniowego dialogu o zdrowiu z bliskimi. Przypomina kobietom o znaczeniu wzięcia  pełnej odpowiedzialności za  zdrowie własne i dziecka. Pomaga przełamać opór przed trudnymi rozmowami na ten temat. Tłumaczy, że taka wymiana myśli i wiedzy wcale nie musi być krępująca.
Zlecenie kobiecie ciężarnej testu w kierunku HIV jest obowiązkiem lekarza prowadzącego ciążę” podkreśla Prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, Krajowy konsultant w dziedzinie perinatologii, Kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii WUM, Rektor WUM.

Wszystkim ciężarnym pacjentkom zlecam wykonanie testu w kierunku HIV. Najlepiej badanie to wykonać dwukrotnie: przed 10-tym a także między 33 a 37 tyg. ciąży. Coraz więcej lekarzy rozumie i akceptuje potrzebę takiego badania. To prosty test, który może uchronić dziecko przed zakażeniem. Lekarz ginekolog mając na uwadze zdrowie rodziny powinien już na etapie planowania ciąży podkreślić konieczność wykonania testu w kierunku HIV przez przyszłą matkę oraz ojca dziecka” – podkreśla Profesor Wielgoś.
Z konsekwencjami pominięcia tego badania przez lekarzy lub przyszłe mamy boryka się na co dzień Profesor Magdalena Marczyńska – kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego WUM w Warszawie.

Od 1985 roku w Polsce zarejestrowano około 195 zakażeń wertykalnych, 15 dzieci zmarło z powodu AIDS. Od czasu obowiązywania standardów opieki okołoporodowej, czyli po 2011 roku, 70% dzieci trafiających do diagnostyki wrodzonego zakażenia HIV otrzymało profilaktykę. Nie oznacza to, że taki jest odsetek testowania ciężarnych w Polsce. Nadal szacuje się że tylko 25-30% kobiet było w czasie ciąży badanych w kierunku HIV i otrzymało pełną profilaktykę. Z pilotażowego badania ankietowego, przeprowadzonego w kierowanym przeze mnie ośrodku, wynika, że 33% kobiet miało dwukrotnie, czyli zgodnie ze standardami, wykonany test w czasie ciąży. Nadal zdarza się, że zakażenie HIV jest wykrywane dopiero u kilku- lub kilkunastolatków. Dziecko powinno być zdiagnozowane i leczone przed ukończeniem 3 miesięcy życia. Wczesna terapia daje szansę ograniczenia mnożenia się wirusa,  zmniejsza ryzyko uszkodzeń wielonarządowych. Dzieci starsze nadal trafiają do nas już z AIDS – tj. w bardzo zaawansowanym okresie choroby” – tłumaczy Profesor Marczyńska.

W ponad 90% przypadków do zakażenia dzieci HIV dochodzi w czasie ciąży, porodu i karmienia piersią, a można temu przecież zapobiec. Każda kobieta oczekująca narodzin dziecka powinna zrobić wszystkie badania, w tym na HIV. Ginekolog ma obowiązek zaproponować badanie w kierunku HIV każdej ciężarnej pacjentce.  Nie oznacza to, że  zlecenie tego testu, to ocena, jaką lekarz wystawia jej dotychczasowemu życiu.

Badanie w kierunku HIV znajduje się w koszyku świadczeń lekarza prowadzącego ciążę w ramach opieki zdrowotnej nad ciężarną, finansowanej z Narodowego Funduszu Zdrowia, zatem jest zupełnie bezpłatne. Wykrycie HIV i włączenie leczenia antyretrowirusowego (ARV) u matki sprawia, że ryzyko zakażenia dziecka jest praktycznie eliminowane. Należy dodać, że leczenie ARV jest w Polsce bezpłatne i finansowane przez Ministra Zdrowia, jako Program polityki zdrowotnej – przypomina Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS, Agendy Ministra Zdrowia.

W roku 2017, w ramach Programu profilaktyki zakażeń wertykalnych, leczeniem zostało objętych 46 kobiet ciężarnych zakażonych  HIV. Odbyło się 35 porodów kobiet z tej grupy, wszystkie noworodki, które otrzymały profilaktycznie leki antywirusowe, urodziły się zdrowe. 11 spośród zakażonych kobiet miało poród planowany w 2018 roku.
Niestety testy na HIV wykonujemy ciągle zbyt rzadko. Taki test wykonał, według szacunków, zaledwie co dziesiąty dorosły Polak. Co roku, powinno go wykonywać blisko 400 tys. kobiet ciężarnych i tyle samo mężczyzn, ponieważ test na HIV powinien zrobić również przyszły tata. To standardowy element dbania o zdrowie powiększającej się rodziny. Ojciec dziecka może wykonać test anonimowo i bezpłatnie w jednym z punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD). Adresy PKD są dostępne na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS: www.aids.gov.pl/pkd

Żeby zachęcić przyszłe mamy do międzypokoleniowych rozmów na temat chorób przenoszonych drogą płciową, w tym HIV, oraz wesprzeć lekarzy w edukowaniu pacjentów na temat wirusa, przez najbliższy tydzień w telewizji, kinach, komunikacji miejskiej, oraz na portalach informacyjnych emitowane będą spoty z Marią Seweryn w roli głównej. Wpisy zamieszczane przez blogerów – Macademian Girl, Matkę Wariatkę i Zapytaj Położną oraz inne osoby, które przyłączą się do akcji na Facebooku i Instagramie pomogą zrozumieć dlaczego z bliskimi warto i trzeba rozmawiać o wszystkim.

Źródłem rzetelnej wiedzy o HIV/AIDS będzie strona kampanii: mamczasrozmawiac.aids.gov.pl