Żywienie dzieci i młodzieży w wieku szkolnym
W okresie szkolnym prawidłowe żywienie jest ważnym czynnikiem determinującym prawidłowy wzrost, rozwój i zdrowie dzieci.
Wiek szkolny jest dobrym okresem na zmianę zachowań żywieniowych i ukształtowanie nawyków prozdrowotnych. Niewłaściwe nawyki żywieniowe i brak zrównoważonej diety sprzyjają zarówno niedoborom jak i nadmiarom dostarczanej energii i mają decydujący wpływ na stan zdrowia w wieku późniejszym.
Błędy żywieniowe popełnione przede wszystkim przez rodziców, ale również przez ośrodki żywienia zbiorowego predysponują do rozwoju licznych schorzeń tj. otyłości, chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy oraz nowotworów w przyszłości. Występowanie nieprawidłowości żywieniowych, będących efektem złego odżywiania się i wadliwego kształtowania zachowań żywieniowych należy upatrywać także w asortymencie żywności sprzedawanej dzieciom w sklepikach, automatach i bufetach szkolnych. Wybór „niezdrowych” przekąsek i napojów w trakcie pobytu w szkole ma negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
W związku z tym zadaniem szkoły powinna być kontrola asortymentu żywności sprzedawanej i spożywanej na jej terenie. Żywność oferowana dzieciom i młodzieży na terenie placówek oświatowych powinna odpowiadać zasadom racjonalnego żywienia oraz spełniać wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2016r., poz. 1154)
Na podstawie art.52c ust.5 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006r.(t. j. Dz.U. z 2017r. poz. 149) w przypadku nie przestrzegania zasad w/w rozporządzenia dyrektor placówki jest uprawniony do rozwiązania, bez zachowania terminu wypowiedzenia, umowy z podmiotem prowadzącym sprzedaż środków spożywczych lub działalność w zakresie żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży, bez odszkodowania. Wśród zasad planowania prawidłowego odżywiania się dzieci możemy wyróżnić: dzieci powinny spożywać nie mniej niż 4 posiłki dziennie z równomiernymi przerwami między nimi, racje pokarmowe należy planować na dłuższy okres, co najmniej 10 dni co umożliwia uniknięcie błędów żywieniowych związanych z częstym powtarzaniem się tych samych produktów lub potraw, niewłaściwym ich zestawieniem, monotonią żywienia, posiłki /śniadanie, obiad, podwieczorek/ powinny uwzględniać produkty z różnych grup środków spożywczych, co pozwoli zrealizować zasadę urozmaicania posiłków, posiłki przygotowane powinny być z zastosowaniem technik kulinarnych zmniejszających ilości dodanego tłuszczu /gotowanie, pieczenie/, zaleca się wybór produktów bez dodatku cukrów i substancji słodzących, tłuszczu oraz o niskiej lub o obniżonej zawartości sodu/soli, zaleca się promowanie spożycia produktów zbożowych z pełnego ziarna (pieczywo, kasze, ryż, makarony), mleka i jego przetworów (mleko, mleczne napoje fermentowane), ryb oraz warzyw i owoców, które powinny wchodzić w skład każdego posiłku, należy ograniczyć spożycie słodkich przekąsek z dodatkiem cukru, słodzików i barwników /słodycze, wyroby cukiernicze, napoje słodzone, aromatyzowane, wody smakowe/ oraz przekąsek węglowodanowo-tłuszczowych /chipsy, chrupki, słone paluszki, popcorn/ będących źródłem cukru, tłuszczu i soli, zaleca się zapewnienie dostępności wody nisko lub średnio zmineralizowanej, źródlanej. Niewątpliwie regularne monitorowanie sposobu żywienia w wieku rozwojowym oraz uświadomienie znaczenia właściwego doboru produktów spożywczych i zachowań prozdrowotnych dzieciom jest istotne w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób w wieku dorosłym.