Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Rudzie Śląskiej

Żywność wzbogacana jest powszechnie spożywana, jednak zdecydowanie lepiej stosować naturalne składniki, które są bardziej wartościowe
od żywności wzbogaconej.

Pełnowartościowa i zróżnicowana dieta powinna dostarczać wszystkich składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju
i zachowania zdrowia, w ilościach pokrywających dzienne zapotrzebowanie człowieka.

1. W jakim celu wzbogacamy żywność ?

Wzbogacanie żywności to dodanie do żywności jednego lub kilku składników odżywczych. Celem tego działania jest zapobieżenie niedoborom wybranych składników (lub skorygowanie ich) w określonych grupach ludności lub całych populacjach.

Najczęściej dodaje się jeden lub kilka składników, które wyrównują straty substancji odżywczych powstałe podczas produkcji. Żywność można wzbogacić na kilka sposobów:

• soki wzbogaca się witaminami, które zostały zniszczone podczas pasteryzacji,
• białą mąkę – kwasem foliowym oraz witaminami z grupy B utraconymi w czasie obróbki ziarna,
• do mleka dodaje się witaminy A i D, które znikają podczas eliminowania z niego tłuszczu.

Czasem stosuje się substancje odżywcze, które w naturalnych produktach nie występują:

• do tłuszczów roślinnych trafiają witaminy A i D – ich źródłem są tłuszcze zwierzęce,
• jajka wzbogaca się kwasami omega-3, podając nioskom morskie wodorosty albo siemię lniane,

Czasem jaja wzbogaca się również selenem, witaminą E i jodem. Niekiedy zwiększa się ilość składnika, który występuje w danym produkcie, np. do mleka dodaje się wapń.

2. Żywność wzbogacona - jakie substancje odżywcze zawiera ?

Najczęściej wzbogacane są soki, nektary, napoje owocowe i warzywne, a także makarony, chleb, płatki, rozmaite chrupki śniadaniowe, musli, mleko i jego przetwory, tłuszcze roślinne oraz napoje energetyzujące.

Najczęściej stosowane substancje bioaktywne to:

• błonnik pokarmowy (np. pektyny, guar, celuloza) – usprawnia pracę jelit, przeciwdziałając zaparciom oraz nowotworom jelita grubego. Obniża również poziom cholesterolu we krwi,
• witaminy A, C, D, E, z grupy B, beta-karoten – witaminy z grupy B poprawiają zdolności intelektualne, koncentrację, uodporniają na stres, zaś beta-karoten, witaminy C i E wymiatają z naszego organizmu wolne rodniki, chronią przed chorobami cywilizacyjnymi i wzmacniają odporność,
• składniki mineralne (wapń, magnez, żelazo, selen, jod, cynk, mangan, potas) – zapewniają właściwą mineralizację kości i zębów, regulują przemiany metaboliczne oraz poprawiają koncentrację i odporność,
• lecytyna – usprawnia pracę mózgu oraz ułatwia trawienie tłuszczów,
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 – przeciwdziałają schorzeniom krążenia, chorobom zapalnym i alergii, umożliwiają prawidłowy rozwój układu nerwowego, obniżają poziom triglicerydów we krwi,
• aminokwasy, białka (np. kreatyna, karnityna, tauryna, koncentraty białkowe), peptydy – zapewniają prawidłową budowę tkanek, usprawniają metabolizm, ułatwiają przyswajanie składników mineralnych,
• kofeina – pobudza ośrodkowy układ nerwowy, rozszerza naczynia krwionośne
  i uaktywnia pracę mózgu.

3. Czytaj etykietę

Zrób to koniecznie! Czytaj etykietę

Powinna się na niej znaleźć

• nazwa handlowa produktu, np. mleko, jogurt, margaryna,
• szczegółowa lista składników użytych do jego produkcji,
•  tabela wartości odżywczych,
• informacja o składnikach, w które produkt został wzbogacony,
• w jakim stopniu pokrywają one dzienne zapotrzebowanie,
• dla kogo produkt jest przeznaczony,
• data przydatności do spożycia,
• warunki przechowywania,
• nazwa producenta,
• znak weterynaryjny ( w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego).

Im więcej jest danych, tym większa pewność, że kupujemy produkt dobrej jakości.