Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Sandomierzu

Program profilaktyki palenia tytoniu “Znajdź właściwe rozwiązanie” adresowany jest do uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz gimnazjów. W tym okresie nauki gwałtownie wzrasta liczba dzieci i młodzieży próbujących po raz pierwszy zapalić papierosa.

Odsetek młodzieży w Polsce rozpoczynającej palenie w wieku:

1. 11 lat i mniej wynosi 13,8 %
2. 12 lat wynosi 9,2 %
3. 13 lat wynosi 9,6 %
4. 14 lat wynosi 11,3 %
5. 15 lat wynosi 9,7 %

Niektórzy młodzi ludzie najpierw palą okazjonalnie, a potem czynią to w regularnych odstępach czasu, wkraczając na drogę pełnego uzależnienia od nikotyny.

Odsetek młodzieży palącej papierosy codziennie zwiększa się wraz z wiekiem:

1. 11 lat wynosi 0,8 %
2. 13 lat wynosi 3,0 %
3. 15 lat wynosi 12,4 %

Codzienne palenie tytoniu przez młodzież wykazuje zróżnicowanie regionalne. Największy odsetek zanotowano w województwie świętokrzyskim - 20, 3 %, a najmniejszy w województwie podkarpackim - 5,1 %.

Konieczność interwencji w kierunku uchronienia przed inicjacją palenia tytoniu i wejścia w nałóg podyktowana jest również skumulowaniem w tym okresie życia wielu psychospołecznych czynników ryzyka palenia tytoniu, w tym m. in. socjodemograficznych, tj.:

I. wiek i płeć ucznia;

II. status społeczny, stan rodzinny i wykształcenie rodziców;

III. problemy wieku dojrzewania;

IV. czynniki środowiskowe;

V. czynniki interpersonalne (palenie rodziców, rodzeństwa, rówieśników, zachowanie grup rówieśniczych, więzi społeczne);

VI. normy i obyczaje środowiskowe, w tym reakcje rodziców na palenie tytoniu przez dziecko;

VII. dostępność wyrobów tytoniowych.

W ostatnich latach zwiększa się znaczenie roli szkolnych programów profilaktycznych, w tym profilaktyki palenia tytoniu.

Program może być realizowany przez nauczycieli, pedagogów, a także przygotowanych liderów młodzieżowych. Prowadzenie zajęć programowych z udziałem liderów zalecane jest w klasach gimnazjalnych.

W pierwszym rozdziale poradnika omówiono przebieg procesu uzależnienia od nikotyny, psychospołeczne czynniki ryzyka inicjacji palenia tytoniu i ogólne zalecenia programowe.

Drugi rozdział zawiera propozycje zajęć warsztatowych, w których położono główny nacisk na uczenie rozpoznawania sytuacji usposabiających do podjęcia palenia, a przede wszystkim na rozwijanie umiejętności radzenia sobie z okolicznościami zwiększającymi ryzyko palenia tytoniu.

W zależności od potrzeb, szkoła może modyfikować oraz rozwijać zajęcia prowadzone z młodzieżą oraz rodzicami uczniów.

W realizacji programu należy zwrócić uwagę na te uwarunkowania palenia tytoniu przez młodzież w danej szkole, które mogą być pomocne przy programowaniu działań edukacyjnych w danej szkole.

CEL GŁÓWNY PROGRAMU

• Zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów.

CELE  SZCZEGÓŁOWE:

• Zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego.
• Zwiększenie świadomości na temat zagrożeń płynacych z czynnego i biernego palenia tytoniu.
• Kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich.
• Kształtowanie postaw asertywnych związanych z funkcjonowaniem w społeczeństwie, unikanie zachowań ryzykownych dla zdrowia.