Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Siedlcach

Powstanie programu
Jest to autorski program, stworzony przez pracowników Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Warszawie.
Program powstał w oparciu o badania diagnostyczne potrzeb i oczekiwań młodzieży w zakresie edukacji związanej z rakiem piersi.
Na potrzeby pracy nad zasadnością założeń tego programu edukacyjnego przeprowadzone zostały anonimowe badania ankietowe wśród wybranej grupy studentów studiów dziennych pedagogiki ogólnej i zaocznych zdrowia publicznego oraz młodzieży szkolnej w wieku 14-16 lat.
Celem diagnozy było określenie podstawowej wiedzy, potrzeb i oczekiwań osób badanych w zakresie własnego zdrowia, profilaktyki ogólnej i profilaktyki w odniesieniu do raka piersi.
Dobór grup wiekowych był podyktowany chęcią sprawdzenia, na ile problematyka raka piersi i profilaktyka w tym zakresie jest ważna dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych oraz studentów.
Doświadczenia z innych programów koordynowanych i realizowanych przez Inspekcję Sanitarną na Mazowszu, tj. z programu Różowa Wstążeczka oraz Od samobadania piersi do mammografii pokazały bowiem, że profilaktyka raka piersi jest ważnym zagadnieniem dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych(16-19 lat).
Przeprowadzenie badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych miało dowieść zasadności i możliwości prowadzenia programu na tym poziomie nauczania. Natomiast diagnoza grupy studentów potwierdzić miała lub zaprzeczyć założeniu, że „czas studiów” to zdecydowanie za późno na profilaktykę w kierunku raka piersi, że młodzi ludzie są wcześniej przygotowani rozwojowo, psychicznie i mentalnie do uczestnictwa w tego typu programach.
Badania potwierdziły, że „czas szkoły ponadgimnazjalnej” jest dobrym momentem na prowadzenie działań edukacyjnych związanych z profilaktyką raka piersi.

Rekomendacje i współpraca
- Honorowy patronat Mazowieckiego Kuratora Oświaty, pozytywna opinia Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli – Wydziału w Warszawie, pozytywna opinia Ośrodka Rozwoju Edukacji, wsparcie merytoryczne Wojewódzkiego i Centralnego Ośrodka Koordynującego Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi oraz Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, wsparcie specjalistów w dziedzinie onkologii i chorób kobiecych.

Założenia programu:

I. Cele główne
→ Kształtowanie wśród uczennic szkół ponadgimnazjalnych nawyku pielęgnacji piersi i dbania o nie
→ Budowanie świadomości dotyczącej dbania o zdrowe piersi wśród uczniów oraz wśród osób z ich najbliższego otoczenia
II.Cele szczegółowe – cele dydaktyczne
→ Zapamiętanie wiadomości:
- uczeń definiuje pojecie raka piersi
- uczeń wymienia podstawowe dane epidemiologiczne ad. zachorowalności i umieralności na raka piersi w Polsce i w Europie
- uczeń identyfikuje elementy budowy piersi oraz wymienia fazy rozwoju piersi
- uczeń identyfikuje główne czynniki ryzyka zachorowalności na raka piersi i objawy raka piersi
→ Zrozumienie wiadomości:
- uczeń wyjaśnia rolę piersi dla zdrowia i urody kobiet
- uczeń określa zasady pielęgnacji piersi
- uczeń przedstawia podstawowe metody wykrywania raka piersi
- uczeń omawia zasady prawidłowego samobadania piersi
III. Adresaci programu
→ Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych (dziewczęta i chłopcy)
→ Rodzice (matki)
→ Kobiety z najbliższego otoczenia uczniów
→ Kadra pedagogiczna szkół

Materiały:
dla edukatorów
→ Poradnik z prezentacjami multimedialnymi / do pobrania /
→ Plakat / do pobrania /

dla uczniów
→ Kalendarzyki menstruacyjne /do pobrania /
→ Zakładki / do pobrania /

dla dorosłych (rodziców, nauczycieli)
→ Składanki /do pobrania /

Ewaluacja programu w kontekście wyników
→ Pytanie kluczowe: W jakim stopniu uczniowie opanowali wiadomości i umiejętności w zakresie (profilaktyki) raka piersi?
→ Kryterium ewaluacji: skuteczność podjętych działań, stopień osiągnięcia celów

Ewaluacja przebiegu zajęć
→ Pytanie kluczowe: W jakim stopniu zajęcia w zakresie profilaktyki raka piersi są zgodne z potrzebami i oczekiwaniami uczniów?
→ Kryterium ewaluacji: atrakcyjność zajęć dla uczniów, zgodność organizacji i metodyki zajęć z oczekiwaniami uczniów

 

Program zdobył II nagrodę w Ogólnopolskim Plebiscycie KNOW HEALTH 2013 w kategorii: najlepszy program samorządu, podmiotu leczniczego lub innego podmiotu niekomercyjnego promujący zdrowie, czyli najlepsza inicjatywa w dziedzinie profilaktyki i promocji zdrowia.

Narodowy Fundusz Zdrowia zapewnia badania wszystkim kobietom w Polsce pomiędzy 50 a 69 rokiem życia, które w ciągu dwóch ostatnich lat nie miały wykonanego badania mammograficznego w ramach ubezpieczenia NFZ.  
 

Co to są badania przesiewowe?

Badania przesiewowe (skryningowe) raka piersi wykonuje się u kobiet bez objawów choroby w celu wykrycia małych, niewyczuwalnych zmian.

Czuję się zdrowa, ale chcę mieć pewność

 

Co to jest mammografia i jakie ma korzyści?

Mammografia jest rentgenowskim badaniem piersi i obecnie najlepszym sposobem wykrywania raka piersi w jego wczesnym stadium rozwoju. W badaniu tym wykorzystuje się promienie rentgenowskie żeby zobaczyć wewnętrzną budowę piersi. W czasie badania wykonuje się dwa zdjęcia każdej piersi. Niektóre kobiety odczuwają ból w czasie badania, ale dla większości jest to jedynie krótkotrwałe uczucie dyskomfortu. Ucisk stosowany w czasie mammografii nie uszkadza piersi – jest konieczny w celu uzyskania zdjęć wysokiej jakości, a ponadto pozwala na obniżenie dawki promieniowania rentgenowskiego. Mammografia pozwala na uwidocznienie małych zmian rakowych, zanim staną się wyczuwalne przez lekarza lub samą kobietę.

 

Czy mammografia jest bezpieczna?

Eksperci są zgodni, że dawka promieniowania otrzymana w czasie mammografii jest niska.

 

Czy konieczne jest regularne powtarzanie mammografii?

Pierwsza mammografia służy jako punkt odniesienia. Regularne wykonywanie pozwala upewnić się, że tkanka pozostaje niezmieniona.

Świadomość stanu Twoich piersi łącznie z regularnie wykonywaną mammografią to najlepsza metoda na wczesne wykrycie raka piersi.

 

Jakie jest postępowanie w przypadku nieprawidłowego wyniku mammografii?

Niektóre kobiety są wzywane ponownie, ponieważ wykonana mammografia sugeruje potrzebę przeprowadzenia dodatkowych badań. Nie każda nieprawidłowa mammografia oznacza zmianę nowotworową. U większości kobiet dodatkowe badania wykażą, że nie ma powodów do obaw, a więc po dwóch latach zostaną one zaproszone na kolejne badania.

 

Gdzie się udać na badanie piersi?

Wykaz ośrodków wykonujących bezpłatne badania mammograficzne uzyskają Państwo na stronie: www.profilaktykaraka.coi.waw.pl lub pod numerami telefonów: (22) 546 31 02, (22) 546 31 11

 

Jeśli niepokoi Cię cokolwiek związanego z Twoimi piersiami skontaktuj się ze swoim lekarzem, który w razie potrzeby skieruje Cię do specjalisty.