Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Świnoujściu

Świat od ponad 40 lat zmaga się z epidemią HIV/AIDS. Chociaż obecnie wiedza, zarówno epidemiologiczna, jak i medyczna jest znacznie bogatsza, wciąż żaden z regionów świata, ani żaden kraj nie poradził sobie z problemem. Wiemy natomiast, że kluczowym elementem walki z epidemią jest profilaktyka, a niezwykle istotnym elementem tej profilaktyki jest wczesne diagnozowanie zakażeń, czyli wykonywanie testów w kierunku HIV.

Niestety tylko ok. 10% dorosłych Polaków, którzy rozpoczęli życie seksualne, wykonało test w kierunku HIV! Nadal liczna jest grupa osób, która nie jest świadoma swojego zakażenia i może nieświadomie zakażać swoich partnerów.

Z tego powodu Krajowe Centrum ds. AIDS zdecydowało o podjęciu działań informacyjno-edukacyjnych po hasłem „Jedyny taki test” – szeroko zakrojonej kampanii profilaktycznej skierowanej najpierw do ogółu społeczeństwa, a następnie do grupy zawodowej, jaką są lekarze, którzy w znacznej mierze mają wpływ na zdrowie publiczne.

W roku 2022 kampania pod hasłem: „Jedyny test, którego prawdopodobnie nie wykonałeś”: https://jedynytakitest.aids.gov.pl/, zachęcająca do poznania swojego statusu serologicznego, była skierowana do ogółu społeczeństwa. Koncentrowała się na budowaniu świadomości, że HIV dotyczy każdego, kto rozpoczął życie seksualne oraz że zakażenie wirusem, wykryte na wczesnym etapie, daje możliwość skutecznego leczenia. Podstawą jest jednak profilaktyka i wykonanie testu w kierunku HIV, który można zrobić anonimowo, bezpłatnie i bez skierowania w jednym z punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD), działających w każdym województwie.

W roku 2023 przekaz kampanii pod hasłem: „Jedyny test, którego prawdopodobnie nie zleciłeś”: https://jedynytakitest-lekarze.aids.gov.pl/, został skierowany do środowiska medycznego, zwłaszcza do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, a także do lekarzy ginekologów, pediatrów/neonatologów, lekarzy chorób wewnętrznych i zakaźnych oraz studentów medycyny, a poprzez te grupy zawodowe – do ogółu społeczeństwa. Skierowanie pacjenta na wykonanie testu w kierunku HIV powinno być standardowo inicjowane przez lekarzy w przypadku każdej choroby przebiegającej nietypowo, niepoddającej się leczeniu lub nawracającej, a także w wielu sytuacjach klinicznych wynikających ze specyfiki danej specjalizacji.

Głównym celem działań jest poprawa wczesnej diagnostyki zakażeń HIV, dzięki czemu osoby, u których zostanie zdiagnozowane zakażenie, będą mogły jak najszybciej rozpocząć terapię antyretrowirusową, co ograniczy liczbę nowych zakażeń.

Mamy nadzieję, że popularyzacja aktualnych rekomendacji Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS w zakresie testowania w kierunku HIV wśród lekarzy, pozwoli na zwiększenie liczby zlecanych testów, a tym samym przyczyni się także do poprawy wykrywalności zakażeń HIV.

Krajowe Centrum ds. AIDS zaprosiło do udziału w kampanii ekspertów ze środowiska medycznego – lekarzy różnych specjalności, którzy wystąpili w krótkich filmowych materiałach edukacyjnych dotyczących diagnostyki HIV/AIDS w wybranych sytuacjach klinicznych:

• dr n. med. Grażyna Cholewińska-Szymańska – konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób zakaźnych dla województwa mazowieckiego, ordynator Oddziału III w Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym w Warszawie,
• prof. dr hab. n. med. Maciej Wilczak – kierownik Katedry i Kliniki Zdrowia Matki i Dziecka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu,
• prof. dr n. med. Ewa Helwich – specjalista chorób płuc i neonatologii, konsultant krajowy w dziedzinie neonatologii,
• prof. dr hab. Magdalena Marczyńska – kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego WUM, ordynator oddziału XI Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie,
• prof. dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch – konsultant wojewódzki ds. epidemiologii dla województwa mazowieckiego, Prodziekan ds. Programów i Jakości Kształcenia Wydziału Lekarskiego WUM.

Aby przybliżyć lekarzom zasady skutecznej komunikacji z pacjentem na temat ryzyka zakażenia i wskazań do wykonania testu diagnostycznego w kierunku HIV, przygotowaliśmy również dwie zainscenizowane rozmowy pacjenta z lekarzem chorób zakaźnych – dr. Bartoszem Szetelą – przed testem w kierunku HIV oraz po odebraniu pozytywnego wyniku testu.

W ramach kampanii wydaliśmy również ulotkę „Diagnostyka HIV. Wskazania dla lekarzy”: https://aids.gov.pl/publikacje/hiv_lekarze/ zawierającą wykaz jednostek chorobowych, których podejrzenie lub rozpoznanie powinno skłonić lekarza do zlecenia pacjentowi testu w kierunku HIV.

W celu wzmocnienia przekazu edukacyjno-informacyjnego i podkreślenia znaczenia wczesnej diagnostyki w kierunku HIV, Centrum nawiązało współpracę z czołowymi portalami medycznymi skierowanymi do środowiska medycznego, m.in. Konsylium 24, Puls Medycyny, Medycyna Praktyczna, Gazeta Lekarska, podyplomie.pl, Menedżer Zdrowia, Lekarz POZ, Medexpress.pl i Rynek Zdrowia.

Kampania została objęta honorowym patronatem prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej.

Zachęcamy Państwa do włączenia się w działania, czynnego uczestniczenia w kampanii, promowania materiałów zawartych na stronie: https://jedynytakitest-lekarze.aids.gov.pl/ oraz udostępniania informacji zamieszczanych w naszych mediach społecznościowych: Facebook: https://www.facebook.com/kcaids/  i YouTube: https://www.youtube.com/user/kcdsaids