Światowy Dzień POChP
20.11.2024
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (w skrócie POChP) jest przewlekłą chorobą płuc, spowodowana trwałym, nieodwracalnym zwężeniem (czyli obturacją) oskrzeli. Skutkuje to pogorszeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe powodując trudności z oddychaniem, czyli duszność.
W Polsce na POChP choruje ok. 2 milionów osób. Typowy pacjent, u którego diagnozuje się przewlekłą obturacyjną chorobę płuc to mężczyzna mający około 50 lat, palący papierosy. Niestety choroba jest coraz częściej diagnozowana również u młodszych osób. Przypuszcza się, że jest to związane z niewystarczającą wczesną edukacją w zakresie szkodliwości palenia papierosów. Wśród przyczyn POChP wymienia się również ekspozycję na szkodliwe pyły i dymy we wdychanym powietrzu.
POChP to przewlekła choroba płuc, niemożliwa do wyleczenia. Brak właściwej terapii sprawia, że pacjent z czasem nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować z powodu choroby. Światowa Organizacja Zdrowia podała, że POChP zajmuje 3. miejsce wśród najczęstszych przyczyn zgonów globalnie.
Głównym sprawcą wystąpienia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest dym tytoniowy. Odpowiada on za 90% przypadków zachorowań na POChP. W dymie tym znajduje się ponad 4 tys. szkodliwych związków, które trafiają do płuc (w tym 40 rakotwórczych). Należy podkreślić, że każda forma palenia tytoniu jest szkodliwa dla płuc i może powodować choroby płuc palaczy:
- palenie czynne (papierosy, fajka, fajka wodna, cygara),
- palenie bierne (przebywanie w zadymionych pomieszczeniach).
Pozostałe 10% chorych na POChP to głównie ci, których płuca narażone są na wdychanie toksyn innych niż dym nikotynowy, np. lakiernicy, hutnicy, malarze.
Podsumowując – czynniki ryzyka rozwoju POChP, to:
- palenie tytoniu (czynne i bierne)
- zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w miejscu zamieszkania
- powtarzające się infekcje oskrzelowo-płucne
- predyspozycje genetyczne
- nadreaktywność oskrzeli
- infekcje układu oddechowego w dzieciństwie
- płeć (mężczyźni chorują dwa razy częściej niż kobiety)
- wrodzony niedobór enzymu α1-antytrypsyny (brak tego enzymu u palących osób może być przyczyną POChP w młodym wieku, choć to rzadko występujący czynnik ryzyka).
Niepokojącym sygnałem, który powinien zmobilizować pacjenta do wizyty u lekarza, jest duszność, która utrzymuje się przez dłuższy czas i długotrwały kaszel. Szacuje się, że aż 75% chorych nie wie o tym, że choruje na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, gdyż lekceważy pierwsze symptomy choroby.
Pozostałe objawy POChP to:
- Świszczący oddech
- Ucisk w klatce piersiowej
- Nietypowy wygląd i ruch klatki piersiowej podczas wdechu i wydechu
- Przyspieszony oddech
- Wydłużony czas wydechu
- Odkrztuszanie wydzieliny
- Osłabienie i zmęczenie
- Obniżenie masy ciała
- Zaburzenia psychiczne i neurologiczne (np. lęk, depresja, zaburzenia snu)
Przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc można zapobiec!
Kluczową rolę w profilaktyce odgrywa edukacja dotycząca czynników ryzyka rozwoju choroby, a także promocja prozdrowotnego zachowania, pozwalającego uniknąć POChP.
Aby nie dopuścić do rozwoju POChP należy:
- Zaprzestać palenia tytoniu – dym tytoniowy odpowiada aż za 90% przypadków zachorowań na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.
- Unikać długotrwałej ekspozycji na trujące dymy (zanieczyszczone powietrze), pyły, związki chemiczne, opary w miejscu pracy.
Źródło: www.plucapolski.pl