Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Wałbrzychu

Radon jest stałym składnikiem powietrza atmosferycznego, jest niewidoczny, nie ma zapachu ani smaku. Najczęściej spotykamy w naturze jest izotop Radon-222, (oznaczony symbolem ²²²Rn). Jego krótkożyciowe produkty rozpadu mogą wnikać do naszego układu oddechowego wraz aerozolami z powietrza, a następnie ulegać dalszemu rozpadowi promieniotwórczemu. W ten sposób zwiększa się ryzyko wystąpienia zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, z uwagi na fakt, iż w trakcie rozpadu emitowane jest krótko zasięgowe i wysokoenergetyczne promieniowanie alfa.

Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz. U. z 2019 poz. 1792 z pózn.zm.) określa przepisy dotyczące ochrony przed promieniowaniem jonizującym, którego źródłem jest radon i jego pochodne. Przepisy mają na celu ochronę pracowników i społeczeństwa przed negatywnymi skutkami narażenia na zwiększone promieniowanie jonizujące powodowane przez radon w miejscach pracy, budynkach, lokalach i pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi a także w przypadku przekroczenia średniorocznego stężenia radonu wprowadzenie odpowiednich środków naprawczych w tym dostępnych środków technicznych służących ograniczeniu występowania zwiększonego średniorocznego stężenia radonu w budynku.

Miasto Wałbrzych oraz powiat wałbrzyski leżą na terenach, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu wewnątrz pomieszczeń w znacznej liczbie budynków może przekraczać poziom odniesienia tj. 300 Bq/m³, ustalonego dla miejsc pracy wewnątrz pomieszczeń oraz pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi.

W związku z powyższym kierownicy jednostek – pracodawcy (w tym wykonujących działalność gospodarczą) na terenie miasta Wałbrzych i powiatu wałbrzyskiego, w których występują miejsca pracy zlokalizowane wewnątrz pomieszczeń na poziomie parteru lub piwnicy; pod ziemią oraz związane z uzdatnianiem wód podziemnych są zobowiązani do zapewnienia w tych miejscach pracy:

1. pomiarów stężenia radonu lub stężenia energii potencjalnej alfa krótko życiowych produktów rozpadu radonu,
2. optymalizacji narażenia na radon i produkty jego rozpadu pracowników,
3. przekazywania pracownikom na bieżąco informacji na piśmie o wynikach pomiarów, zwiększonym narażeniu, otrzymanych dawkach promieniowania oraz działaniach podejmowanych w celu ograniczenia narażenia na radon.

Jak się chronić przed radonem?

Radonu nie da się wyeliminować całkowicie z naszego otoczenia. Podwyższone stężenia radonu w budynkach występują na dolnych kondygnacjach, co jest spowodowane głównie przenikaniem gazu do pomieszczeń z otaczającego gruntu. W celu ograniczenia narażenia na radon i produkty jego rozpadu zaleca się:

• zastosowanie odpowiednich technik i materiałów budowlanych na etapie projektowania i budowy budynków (minimalizacja wnikania radonu z gruntu oraz ze ścian);
• w przypadku, gdy głównym źródłem radonu jest grunt uszczelnianie pęknięć w fundamentach, otwory w instalacjach CO, wodno-kanalizacyjnych i gazowych i inne nieszczelności;
• zapewnienie odpowiedniej wymuszonej wentylacji w pomieszczeniach;
• częste i „inteligentne” wietrzenie pomieszczeń;
• w przypadku miejsc pracy wprowadzenie rotacji załogi, ograniczenie czasu pracy, zastosowanie środków ochrony osobistej (półmaski).