Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Żyrardowie

22 - 28 stycznia 2024 r. obchodzony jest Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Przypominamy, że świadomość zachorowania na nowotwory wywołane wirusem HPV jest niezbędna w profilaktyce. HPV odpowiada za prawie wszystkie zachorowania na raka szyjki macicy.
Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy ma zwrócić uwagę kobiet na to, jak ważne są regularne badania cytologiczne i ginekologiczne. Jednym z działań profilaktycznych jest też szczepienie przeciwko HPV. Zaleca się podanie szczepionki przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, co dotyczy zarówno dziewczynek, jak i chłopców. Od 1 czerwca 2023 roku w Polsce dostępny jest bezpłatny program szczepień przeciwko HPV dla dzieci w wieku 9-18 lat.
Wirus HPV nie jest jednorodny - znanych jest niemal 200 typów wirusa HPV. HPV może wywoływać również inne nowotwory u kobiet i mężczyzn. Główną drogą zakażenia HPV są kontakty seksualne.
HPV odpowiada za blisko 100 proc. stanów przedrakowych i raka szyjki macicy, 64-100 proc. stanów przedrakowych i nowotworów pochwy, 90 proc. nowotworów odbytu, a także za nowotwory prącia, sromu, jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka, migdałków, gardła, głowy i szyi.
Infekcje HPV są powszechne - większość zakażeń HPV ma charakter bezobjawowy i przemijający. Jednak mogą rozwinąć się poważne lub nawet zagrażające życiu choroby, takie jak rak szyjki macicy.
Główne czynniki ryzyka raka szyjki macicy:
•    infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego o wysokim potencjale onkogennym (HR HPV),
•    wiek (zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem),
•    wczesne rozpoczęcie życia seksualnego,
•    duża liczba partnerów seksualnych,
•    duża liczba porodów,
•    palenie papierosów,
•    stwierdzona wcześniej zmiana patologiczna w badaniu cytologicznym,
•    partnerzy seksualnie niemonogamiczni, z infekcją HPV  (ryzyko zachorowania wzrasta 20-krotnie).
 Cytologia to szybkie i bezbolesne badanie, które pozwala sprawdzić, czy u kobiety nie zaczyna rozwijać się rak szyjki macicy lub stan przedrakowy. Badanie można zrobić podczas wizyty u ginekologa.
Badanie cytologiczne w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy można wykonać w każdym gabinecie ginekologiczno-położniczym zakontraktowanym przez NFZ oraz w gabinecie położnej POZ posiadającej uprawnienia do pobierania rozmazów cytologicznych w ramach zawartej umowy z NFZ. Do ginekologa i położnej POZ nie jest wymagane skierowanie.  Badanie jest bezpłatne, bezpieczne i bezbolesne, przed przystąpieniem do badania świadczeniobiorca zobowiązany jest wypełnić ankietę dla kobiet objętych programem wczesnego wykrywania raka szyjki macicy.

Źródło: MZ, NFZ